Gezond

Er is een onderscheid tussen wat ongezond en wat gezond is ten aanzien van het aangaan en continueren van een relatie. Mensen die emotionele onrust in hun relatie(s) hebben, rijgen ongezonde aspecten aan elkaar, net zoals ik dat destijds ook deed. Wat zijn deze ongezonde en emotionele onrust veroorzakende aspecten en hoe zien deze aspecten er emotioneel gezond uit? Onderstaande informatie heeft betrekking op mensen die met hun zoekwoorden op mijn website komen, dus niet op de gemiddelde Nederlander.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.

Kennismaking

In de kennismakingsfase voelen vrouwen zich al snel tot iemand aangetrokken enkel en alleen omdat hij aardig doet, of omdat hij stoer is of zelfverzekerd overkomt. Bij mannen speelt de fysieke aantrekkingskracht, de uitstraling of de spontaniteit vaker een grote rol. Op grond van dit ene aspect scant het brein de ander als ‘relatiemateriaal’. We hebben echter niet door dat de aspecten waardoor we ons tot de ander aangetrokken voelen, zowel compensatie als vermijdingsgedrag is voor wat we in onze jeugd hebben ontbeerd.

Beoordelingsvermogen

Wat we dan niet weten is dat ons beoordelingsvermogen nog niet goed ontwikkeld is. Dat is vanuit onze jeugd volstrekt logisch, maar van onze jeugd en vooral de consequenties daarvan zijn we ons dan natuurlijk nog niet bewust. Die merken we pas later in ons leven. Ons beoordelingsvermogen is dan nog voornamelijk gebaseerd op compensatie en op projectie. Vandaar onze partnerkeuze. Projectie houdt in dat we onbewust aannemen dat wat op ons van toepassing is, dat dit ook op anderen van toepassing is. We hebben niet door dat we onze eigen patronen op de ander projecteren. 

Later in ons leven

Het is pas veel later in ons leven dat we mogelijk op termen stuiten als ‘codependentie‘, ‘parentificatie‘ of  ‘onveilige hechting’ en dergelijke. Die zelfverzekerde jongen bijvoorbeeld blijkt na een poosje helemaal niet zelfverzekerd te zijn. En die stoere jongen blijkt onzeker te zijn. De vrouw met het mooie uiterlijk blijkt ook onvoorspelbaar gedrag te vertonen.

Masker

We denken dat de ander na een aantal maanden zijn/haar masker heeft afgezet en zijn/hare ware aard laat zien. Wat feitelijk aan de hand is, is dat we zelf veel te snel iemand scannen als ‘relatiemateriaal’. Waarbij we ons niet bewust zijn van ons onvoldoende ontwikkelde beoordelingsvermogen. Onbewust zoekt ons kindbrein naar compensatie voor wat we in onze jeugd op emotioneel gebied hebben ontbeerd. Dat zijn aspecten zoals aandacht, veiligheid, zekerheid, en dergelijke. En we vertonen onbewust vermijdingsgedrag. 

Een emotioneel gezonde kennismaking

Hoe ziet bovenstaande er emotioneel gezond uit?
Emotioneel gezond is dat we iemand niet anders zien dan een leuke gesprekspartner, of als een potentiële kennis, of als een potentiële vriendschap, in plaats van dat we al heel snel scannen of de ander wel of geen ‘relatiemateriaal’ voor ons is. 

Geen compensatie

Dat is voor iemand die een emotioneel gezonde opvoeding heeft gehad makkelijk, omdat zij/hij geen compensatie zoekt voor wat ze/hij in de jeugd heeft ontbeerd. 
Emotioneel gezond is dat je in beginsel alleen een vriendschap aangaat, waardoor je de ander leert kennen. Een van je vriendschappen kan zich vervolgens ontwikkelen tot een goede vriendschap, en dat tot een warme vriendschap. Dan ben je al gauw een tot anderhalf jaar verder. 

Aftasten

Wanneer er gevoelens ontstaan, begint het aftasten in hoeverre deze gevoelens wederzijds zijn. Als het wederzijds blijkt te zijn, is het goed om belangrijke dingen te bespreken als bijvoorbeeld kinderwens, waar wonen, waar werken, opvoeding van de kinderen, verdeling taken in en om het huis, en dergelijke. Als dit voor beiden naar wens verloopt, kan overgegaan worden tot de volgende stap: het zijn van een stel: jullie horen bij elkaar. 

Fases

Bij mensen die een emotioneel gezonde jeugd hebben gehad, wordt stilgestaan bij in welke fase de vriendschap of de zich ontwikkelende relatie zich bevindt. Dit wordt besproken en is voor beiden helder. Over de status van de relatie is altijd duidelijkheid, omdat daar over wordt gesproken.
Er wordt ook gekeken naar hoe de ander voor/naar jóu is, in plaats van dat wordt gekeken hoe jij zelf overkomt op de ander. 

Als er onvoldoende overeenkomsten zijn

Als blijkt dat jullie niet voldoende overeenkomsten zien om gezamenlijk als een stel door te gaan, blijven jullie gewoon heel goede vrienden. En dit is een groot verschil met mensen die een emotioneel ongezonde jeugd hebben gehad. Zij gaan snel een relatie aan. De relatie kan weer worden uitgemaakt en vervolgens weer worden aangemaakt (een knipperlichtrelatie). De relatie eindigt doorgaans door het impulsief uitmaken door een van beiden. De ander blijft in ongeloof en met doorgaans veel emotionele pijn achter. Ook degene die het heeft uitgemaakt kan emotionele pijn voelen. 

De relatie zelf

Omdat we binnen een paar dagen/weken/maanden een relatie zijn aangegaan, leren we de ander pas kennen tijdens de relatie. En dan is het in de meeste gevallen voor ons te laat: we kunnen niet meer terug. Dat we niet meer terug kunnen, is dus omdat we onbewust compensatie gezocht hebben voor wat we in onze jeugd op affectief/emotioneel gebied ontbeerd hebben. Daardoor is er een bepaalde emotionele of feitelijke (financieel, of t.a.v. woonruimte) afhankelijkheid ontstaan: codependentie. 

Te doen hebben met de ander

We kunnen te doen hebben met de ander. We vinden de ander dan aandoenlijk, hulpbehoevend of vertederend. Dit vloeit voort uit een jeugd waarin we ook te doen hadden met een van onze ouders, doorgaans de ondergeschikte ouder. Als kind kunnen we hierdoor een redderrol ontwikkelen en voelen we ons alleen aangetrokken tot partners die we kunnen redden, helpen of verzorgen. We denken dat dit gevoel liefde is, maar dat is het niet. 

Ergernissen

De eerste ergernissen kunnen ontstaan. Wat we niet door hebben is dat we in een ongelijkwaardige relatie zijn beland. De ene partner is meer dominant en de ander is meer ondergeschikt, net zoals dat bij onze ouders en grootouders het geval was. Deze ongelijkwaardigheid wordt, onbewust, van de ene generatie doorgegeven aan de volgende generatie. Deze ongelijkwaardigheid kan gaan wringen en schuren. We denken oprecht dat onze ergernis door de ander wordt veroorzaakt.

Slachtofferrol

We zijn ons er in het geheel niet van bewust dat we zelf worden getriggerd in onze eigen vroeger weggestopte ergernis en boosheid naar onze ouders. Wat we ook niet weten, is dat we tijdens onze jeugd boosheid naar (een van) onze ouders hebben weggestopt. En dat, elke keer als we ons afgewezen of niet serieus genomen voelen, we worden getriggerd in die vroeger nooit geuite boosheid naar onze ouders. Doordat we daarentegen de ander als oorzaak zien van onze ergernis, zitten we in de slachtofferrol.

Een emotioneel gezonde relatie

 Mensen die een emotioneel gezonde jeugd hebben gehad, zoeken binnen hun relatie geen compensatie voor in de jeugd onvervulde emotionele behoeften en hebben alle tijd om de ander binnen een vriendschap te leren kennen. Zij zijn niet emotioneel behoeftig en daardoor ook niet direct op zoek naar een relatie. Ook kennen ze geen gevoelens van eenzaamheid. Ze hebben voor zichzelf emotioneel gezonde criteria ten aanzien van een toekomstige partner. Willekeurige voorbeelden van criteria kunnen zijn: emotionele en financiële onafhankelijkheid, zichzelf blijven ontwikkelen, gelijkwaardigheid binnen de relatie, wel of geen kinderwens, en dergelijke. En in geval van een kinderwens wordt bijvoorbeeld gekeken hoe de ander naar kinderen toe is.  

Gelijkwaardige relatie

Iemand die een emotioneel gezonde jeugd heeft gehad, zoekt onbewust een gelijkwaardige partner. Er is geen sprake van een redderbrein vanuit de jeugd en er is evenmin sprake van een slachtofferrol. Het gelijkwaardig zijn wordt als normaal gezien en geleefd. Op emotioneel gebied en voor wat betreft  materieel en financieel bezit zijn er geen afhankelijkheden.

Geen triggers

Omdat er in hun jeugd doorgaans emotioneel gezond met de kinderen werd omgegaan, zijn er geen vroeger weggestopte emoties die op de ander worden geprojecteerd. In de jeugd was er ruimte voor gevoelens en emoties van het kind. Hierdoor is betrokkene niet of zelden te triggeren, waardoor er geen ergernissen en vrijwel geen ruzies zijn. Hoogstens meningsverschillen, die rustig worden uitgepraat.

Gezonde gespreksvoering

Dingen worden besproken en uitgesproken, tot beiden tevreden zijn over de oplossing. Er worden hierdoor geen dingen opgepot, tot het er in een verbale en/of emotionele uitbarsting uitkomt. Dingen worden aangekaart zodra die zich aandienen, waardoor zaken klein blijven. Beiden zijn in staat om te luisteren naar de ander en willen graag de mening van de ander weten.  

Nog geen grip op gevoel en emotie

We weten evenmin dat we, door een emotioneel onveilige hechting, ons gevoel nog niet hebben ontwikkeld. Wat we aanzien voor ons gevoel blijkt emotie of impulsief gedrag te zijn. Op welke manier dit in onze jeugd is ontstaan, wat de consequenties daarvan zijn voor ons volwassen leven én hoe je dat kunt veranderen in emotioneel gezond gedrag, lees je in mijn boek Grip op gevoel en emotie. Als je deze link aanklikt, kun je een gratis Probeerversie downloaden en/of een exemplaar aanschaffen. 

 

 

De ander veranderen

Doordat we (en dit is ook weer onbewust) afhankelijk zijn van de relatie, en niet uit de relatie kunnen stappen als we dat willen (hoe we dat ook proberen middels een knipperlichtrelatie), kunnen we alleen nog de ander proberen te veranderen. Dat we de ander willen veranderen, herkennen we lang niet altijd. Elke keer als er een verwijt wordt geuit en elke keer als er een ruzie is, proberen we de ander te veranderen en te overtuigen van onze eigen zienswijze. 

Communicatie

Wat we over het algemeen inzien, is dat we niet goed in staat zijn om te verwoorden hoe we ons voelen en wat onze wensen zouden zijn ten aanzien van de relatie. Vanuit onze jeugd hebben we ons gevoel niet ontwikkeld en hebben we ook niet een emotioneel gezonde gespreksvoering meegekregen. Vandaar dat mijn derde boek, die 7 februari 2024 uitkomt, gaat over hoe je een emotioneel gezonde gespreksvoering ontwikkelt. 

 

 

Emotioneel gezond gevoel ontwikkeld

Mensen die een emotioneel gezonde jeugd hebben gehad, hebben ouders die in staat waren om een veilige hechting met ons aan te gaan, hebben een gezonde puberteit doorlopen en hebben hun gevoel ontwikkeld. Daardoor hebben ze ook inlevend vermogen en kunnen ze zich indenken hoe iets voor de ander is of hoe ons gedrag op de ander kan overkomen. Niet de ander wordt geprobeerd te veranderen, maar in onderling overleg worden afspraken of gewoontes veranderd. 

Uitgaan van de relatie

Het uitgaan van de relatie bij mensen die niet een emotioneel gezonde jeugd hebben gehad, is vaak net zo onverwachts als het ontstaan van de relatie. Het uitmaken van de relatie gebeurt vaak op een impulsieve manier, net zo impulsief als de relatie aanging. De ergernissen, boosheid en onbegrip zijn zo groot, dat geen andere uitweg of oplossing wordt gezien dan het beëindigen van de relatie. Áls het ons al lukt om de relatie te beëindigen. 

Eigen aandeel

Niet ingezien wordt dat we zelf ongeveer een even groot aandeel in de situatie hebben als de ander. Dat dat niet zo lijkt te zijn, komt omdat het gedrag van de ander meer zichtbaar is. Maar het onzichtbare gedrag van onszelf is van even grote invloed geweest op de relatie of de situatie waarin we verkeren. Tot nu toe heb ik bij al mijn klanten het even grote aandeel van beide partners kunnen laten zien, hoe erg het gedrag van de ander ook is. Ook het eigen gedrag verdient dan niet altijd de schoonheidsprijs en is dan weer een trigger voor de ander (bijvoorbeeld in de vorm van afwijzing). 

Emotioneel gezond uitmaken

Iemand die een emotioneel gezonde jeugd heeft gehad, maakt dingen waar zij/hij tegen aan loopt bespreekbaar. Ook het twijfelen aan de relatie wordt dan bespreekbaar gemaakt, om samen te kijken hoe de relatie ten positieve kan worden bijgestuurd. Als dat niet meer lukt, wordt de ander ook niet overvallen door een relatiebreuk. In het gunstigste geval wordt in onderling overleg uit elkaar gegaan en de bezittingen verdeeld. De relatie wordt niet via app, telefoon of mail uitgemaakt, maar in een kort en goed voorbereid gesprek. 

Na de relatie

Mensen die niet veilig zijn gehecht, hebben, zonder dat ze dit realiseren, zowel bindingsangst als verlatingsangst. Vanwege de verlatingsangst gaan de meesten doorgaans al weer vrij snel een volgende relatie aan. En dat doen ze ook als ze voor zichzelf hadden besloten het rustig aan te doen en voorlopig geen relatie aan te gaan. Zodra ‘relatiemateriaal’ langskomt, verdwijnt het besluit om het rustig aan te doen als sneeuw voor de zon. Is de relatie een feit, gaat de bindingsangst weer opspelen en ontstaan er weer ergernissen en herhaalt de geschiedenis zich. 

Emotionele pijn

Veel mensen die onveilig gehecht zijn, voelen emotionele pijn. In de loop van de tijd/relaties groeit deze emotionele pijn. Het is de pijn van afwijzing of van verlating, en dit is de ervaren afwijzing en/of de ervaren gevoelens van verlating (het je in de steek gelaten hebben gevoeld) in de jeugd. Vandaar dat het zo’n pijn kan doen. Om die emotionele pijn niet te hoeven voelen, wordt snel weer een volgende relatie aangegaan. Het bestaan van datingsites, met de wetenschap dat er binnen een paar kliks en swipes een nieuwe partner gescoord kan worden, is voldoende om onze patronen van vroeger verder voor ons uit te duwen en door te gaan met wat we, onbewust, altijd deden: zorgen dat we niet die leegte en/ofangst in ons voelen. 

Emotioneel gezond bijkomen

Mensen die een emotioneel gezonde jeugd hebben gehad, nemen voor zichzelf de tijd om de relatiebreuk een plaats te geven. Zij hebben dan ook geen enkele behoefte aan een relatie en zullen die ook niet aangaan, ook niet als er een geschikt iemand voorbij komt. Zij zullen dan alleen een vriendschap aangaan, tot de relatiebreuk een plaats heeft gekregen. Dat kan anderhalf tot twee jaar duren. Na het overlijden van een partner is meer tijd nodig om dit een plaats te geven. 

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.

Herstellen van relatieverslaving

Relatieverslaving is een zwaar woord. Het woord relatieverslaving is terecht, want het is ook een verslaving. We zijn niet verslaafd aan relaties (we kunnen soms best zonder), maar we zijn verslaafd aan de compensatie die relaties ons biedt. De periodes tussen twee relaties worden gedurende ons leven doorgaans dan ook steeds korter en we gaan een relatie ook steeds sneller aan, soms binnen een paar weken of dagen. Dat het een verslaving is, merk je als je ervan gaat herstellen. Zoals bij iedere verslaving geldt: hoe eerder je er bij bent, des te minder lang het herstel duurt. Zelf ben ik genezen relatieverslaafd en ik weet wat er voor nodig is en ook wat de do’s and dont’s zijn.