Communiceren: Waarom loslaten anders communiceren inhoudt

Loslaten bestaat voor een deel uit het afleren van je huidige manier van communiceren. Binnen relaties kunnen conflicten namelijk ontstaan door futiliteiten. Soms weet men niet eens meer waardoor of hoe een conflict ontstond, zo werd men in beslag genomen door het conflict.

Mechanismen die een rol kunnen spelen in de communicatie binnen een relatie zijn onder andere: – het niet gehoord worden – het niet geloofd worden – het de ander niet geloven – het communiceren middels verkapte opdrachten – er worden verwachtingen gewekt waar niet aan voldaan wordt – het beredeneren en rationaliseren – het van argumenten willen voorzien – het niet aangeven dat je het niet wilt – het niet aangeven dat je het niet weet – het in de verdediging schieten – het onmiddellijk of impulsief reageren – het stellen van suggestieve vragen – het stellen van manipulatieve vragen – het stellen van verwijtende vragen – het stellen van vragen die geen vragen zijn – het om opheldering vragen en tegelijkertijd niet naar het antwoord willen luisteren – het ongevraagd advies geven – het verwarren van een mening met een feit – iets in de ‘we’-vorm voorstellen terwijl het jezelf betreft – het de ander willen overtuigen van de eigen mening – het bevechten van het eigen gelijk. En dergelijke….

Het probleem hierbij is dat we doorgaans feilloos bovengenoemd gedrag alleen bij de ander herkennen en niet zien hoe wij zelf communiceren. Het controlegedrag van de ander of het manipulatieve gedrag of het impulsieve gedrag van de ander herkennen we en daar hebben we enorme last van. Ons eigen gedrag vinden we normaal en/of door de ander veroorzaakt.

Doordat we een paar uitingsvormen kunnen benoemen van het controlegedrag of van het manipulatieve of impulsieve gedrag van de ander, én doordat wij dat zelfde gedrag zelf niet vertonen, dénken we dat wij dat dus niet doen. We hebben  niet door in hoeverre ons controlegedrag of ons manipulatieve of ons impulsieve gedrag er anders uitziet.

Zoiets als controlegedrag bijvoorbeeld kent zeer vele, zelfs ontelbare uitingsvormen. De voedingsbron van de controlebehoefte van zowel de ander als van jezelf ligt in vroeger. Op de een of andere manier is er vroeger onvoorspelbaar gedrag vertoond naar jou toe. Je handelt dan als het ware nog vanuit jouw oude patronen, omdat je vroeger natuurlijk niet anders kende en omdat je daarna nooit iets anders hebt aangeleerd. Vroeger toen je klein was,was het nuttig en functioneel om dat zo te doen, maar nu loop je er tegen aan en kan het een belemmering vormen.

Daarnaast hoeft het niet zo te zijn dat bepaald controlegedrag door betrokkene als zodanig ervaren wordt. Door er vragen over te stellen (wat als je dat niet meer zo zou kunnen doen? sinds wanneer doe je het (zo)? wat biedt het je? zitten er ook bepaalde nadelen aan? heb je wel eens overwogen het anders of op een ander moment te doen? en dergelijke) kan er achter worden gekomen in hoeverre in een bepaald geval sprake is van controlegedrag of dat er misschien toch iets anders achter zit.

Er worden doorgaans onterechte linken en verbanden gelegd, waar men zich zelf niet van bewust is. Vanuit deze onterechte interpretaties wordt de ander behandeld. De ander kan er geen vinger achter krijgen, maar voelt wel aan dat het ‘niet lekker’ voelt. Als iemand bijvoorbeeld zegt dat hij er iets meer van af weet (interpretatie 1) en (verband 1) het daarom belangrijk vindt dat hij gelijk krijgt (interpretaties 2) en (verband 2) dat de ander hem daarom moet vertrouwen (interpretatie 3) , doet deze persoon in één zin drie interpretaties en legt betrokkene twee verbanden die er niet zijn, maar waar vanuit betrokkene wel handelt. Zonder zich daar zelf bewust van te zijn.

Dergelijke interpretaties kunnen de onderliggende oorzaken zijn van conflicten, die vervolgens over futiliteiten worden uitgevochten, zonder dat de partners door kunnen hebben wat de eronder liggende beweegredenen zijn. En inzicht in die onderliggende beweegredenen is nodig om te kijken voor welke emotionele behoefte onbewust compensatie wordt gezocht. Als daar inzicht in is, kan gekeken worden hoe op een andere manier, zowel feitelijk, emotioneel als communicatief, zelf voor compensatie kan worden gezorgd van de tot op heden nog niet vervulde emotionele behoeften van vroeger.

Het bevechten van het Eigen Gelijk is een veel voorkomend fenomeen. Mensen menen iets zeker te weten of gelijk te hebben of het beter te weten dan de ander. Dát is op zich niet het probleem… Het probleem is, dat ze dat gelijk ook van de ander willen krijgen, en er zijn mensen die daar heel ver in gaan, tot het vernielen van spullen, verbaal geweld en fysiek geweld aan toe.

Waarom willen mensen gelijk krijgen van de ander? Omdat het hen onbewust boven de ander verheft. Er is in een dergelijk geval een machtsconflict gaande. Die is al heel snel te herkennen doordat de een de ander corrigeert, of doordat de een bij de ander vliegen zit af te vangen, of de ander naar beneden zit te halen en dergelijke. Het gaat dan om peanuts, om heel kleine futiliteiten als op welke dag iets gebeurd was, of wat voor een kleur iets ook al weer had, of iets dergelijks.

Het kan ook zijn dat het mensen anders controleverlies oplevert. Of gezichtsverlies. Of beide. Of nog iets anders. En dat kan dan per persoon ook weer van situatie tot situatie verschillen of achter het-gelijk-willen-krijgen controleverlies of gezichtsverlies of iets anders zit.

Het paradoxale van het bevechten van je Eigen Gelijk is dat als je werkelijk denkt dat je gelijk hebt, je dat niet meer hoeft te bevechten bij een ander. Je hoeft je er alleen maar naar te gedragen. Maar dat is nou niet wat men niet kan. En daarnaast accepteren dat de ander jou niet gelijk geeft en zijn of haar eigen ding doet.

Hoe kun je gelijk krijgen? Juist als je je naar je Eigen Gelijk gedraagt en er geen woorden meer aan vuil maakt, is de kans het grootst dat je alsnog gelijk krijgt. Juist het bevechten van je gelijk is de grootste garantie om het niet te krijgen. De manier waarop het gelijk bevochten wordt, maakt veel duidelijk over de vroeger onvervulde emotionele behoeften.

Waarom kan het gelijk krijgen van de ander zo belangrijk voor ons zijn? In feite zitten we dan bij onze partner te doen wat we vroeger bij onze ouders niet konden. Toen we klein waren konden we niet ons gelijk bevechten, ondanks dat we wisten dat we het hádden, want het was lang niet altijd even eerlijk wat er vroeger gebeurde. Nu we groot zijn, zijn we wel in staat ons gelijk te bevechten en we doen dat voornamelijk bij degenen die ons het meest na staan: onze partner en onze familie.

Waarom kan het gelijk willen hebben zoveel problemen opleveren? Omdat het gelijk van de een vrijwel altijd ten koste gaat van het gelijk van de ander. Als de een gelijk heeft, heeft de ander, in je huidige manier van communiceren, vrijwel altijd ongelijk. En omdat niemand graag ongelijk wil krijgen, is het ‘t waard om dat te bevechten.

Hoe kun je een gevecht om het gelijk stoppen of zelfs voorkomen? Door jouw gelijk te accepteren naast het gelijk van de ander en niet jouw gelijk te zien in plaats van het gelijk van de ander. Dat je dat niet kunt, heeft zijn voedingsbron in vroeger.

Wanneer houdt een conflict op? Een conflict stopt zodra één van beiden uit het machtsconflict stapt. En dan niet op een manier zoals vaak wordt gedaan: “Okay, jij hebt gelijk!” want dat wordt als een paradoxale boodschap opgevat: ‘ik zal het je wel geven maar je hebt het lekker toch niet…’. Het uit een conflict stappen is het stoppen met het bevechten van je Eigen Gelijk en daar ook verder niets meer over zeggen. Op deze manier laat je zien dat je in staat bent tot emotioneel gezond communiceren 

Wat zijn vijf mooie woorden die je altijd kunt gebruiken om uit een conflict te stappen? Je kunt met opgeheven hoofd uit een conflict stappen, terwijl je niet meer je Eigen Gelijk bevecht en tegelijkertijd de ander in zijn/haar waarde laat, door te zeggen: “Ik kijk er anders naar.” Door op deze manier te communiceren, onttrek je je aan de machtsstrijd. 

Waarom heb je die woorden waarschijnlijk nu nog niet paraat? Omdat je vanuit je patronen van vroeger wordt overweldigd door de behoefte het machtsconflict aan te gaan en gelijk te krijgen van de ander. Door emotioneel gezond te communiceren, laat je dat allemaal los. 

Waarom is het zo moeilijk om uit een conflict te stappen? Omdat dat te maken heeft met patronen van vroeger: affectieve verwaarlozing, meestal ook emotioneel misbruik en soms ook geestelijke mishandeling. Naast de patronen van lichamelijke mishandeling en seksueel misbruik die wel zichtbaar voor iemand zijn. In die patronen van vroeger zit voor welke aspecten we heden ten dage nog steeds compensatie zoeken én de manier waarop we dat doen. En we voelen emotionele pijn, emotionele onrust en we piekeren en malen omdat die patronen, waardoor je het vroeger gered hebt, nu niet meer functioneel zijn. Sterker nog: jouw gepieker, emotionele pijn en onrust worden er niet alleen door in stand gehouden maar in de loop van de tijd nog versterkt ook.

Wat is het goede nieuws? Het goede nieuws is dat je jouw communicatiepatronen, de onbewuste interpretaties die je doet en de onbewuste verbanden die je legt, kunt veranderen in een emotioneel gezonde en in een functionele en effectieve manier van communiceren, waar je zowel in je (toekomstige) relatie als in je werk veel aan hebt. In plaats van het (tevergeefs proberen te) veranderen van mensen, kun je dan mensen beïnvloeden. Maar daarvoor moet je wel eerst je eigen patronen en uitingsvormen daarvan kennen.

Waarom moet je je eigen patronen en uitingsvormen kennen? Alleen de uitingsvormen die je bij jezelf herkent, kun je ook bij anderen herkennen. De rest is allemaal projectie en compensatie en dat heeft je gebracht tot waar je nu bent. Er is dus gelukkig nog veel meer mogelijk.

Wat behelst een ander communicatiepatroon? Een ander communicatiepatroon behelst (naast het leren herkennen van je eigen interpretaties en onbewuste linken/verbanden die je legt) in ieder geval het leren open vragen stellen – een verwijt ombuigen in de vorm van een wens – verbindende opmerkingen maken – ruimte om emoties te benoemen – het onvoorwaardelijk communiceren. Als dit maatwerk is en geënt op jouw eigen situatie, besef je wat de gevolgen zijn van je eigen manier van communiceren en realiseer je je wat je kunt doen om het door jouw beoogde doel te bereiken.

Waarom is jou dat tot op heden nog niet gelukt? Ook als je al veel trainingen hebt gedaan en veel en verschillende vormen van hulpverlening hebt gehad en inzicht hebt in je manier van communiceren en in je manier van omgang, is het nodig dat je inzicht hebt in je vroegere patronen, omdat inzicht in die patronen van vroeger nodig is om je nieuw opgedane inzichten feitelijk in je gedrag te integreren. Het zijn namelijk jouw oude patronen van vroeger die nu jouw belemmeringen vormen om je opgedane inzichten feitelijk in je gedrag te integreren. En als het je niet lukt om de opgedane inzichten te integreren in je gedrag, vormen jouw vroegere patronen nog jouw blinde vlek.

Wat zijn de gevolgen voor je relatie en voor je omgang met mensen in het algemeen? Dat ze zich gehoord voelen, dat ze zich serieus genomen voelen, dat ze zich gewaardeerd voelen. Het zal daarna niet meer hetzelfde zijn. Als je jezelf leert serieus te nemen, leert te waarderen en weet hoe je kunt leren om naar je gevoel te luisteren, ben je vervolgens ook in staat om dat naar andere mensen te doen. Het is echt die volgorde: eerst jezelf, daarna naar anderen. Dit is in plaats van wat je nu doet: het bij anderen vandaan halen, om er achter te komen dat zij het jou ook niet kunnen geven.

Kortom: We communiceren, zonder dat we dat beseffen, vanuit onze patronen van vroeger. Als je je daar van bewust bent, kun je dat ook veranderen. Het veranderen gebeurt door enerzijds te leren hoe je zelf invulling geeft aan je vroeger onvervulde emotionele behoeften en anderzijds door een emotioneel gezonde en geweldloze manier van communiceren aan te leren, gebaseerd op je eigen privé- en/of werksituatie.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.