Loslaten van je faalangst

Iemand die faalangst heeft wil dat maar al te graag loslaten en daar vanaf komen. Loslaten van je faalangst is wel degelijk mogelijk. 

Faalangst kan verschillende oorzaken hebben:

1. Allereerst kan het zijn dat je in je jeugd vaak op de een of andere manier te horen hebt gehad dat je niet deugde, dat je niet goed (genoeg) was, dat je het toch niet kon, en dit in allerlei verschillende formuleringen. Dergelijke boodschappen zorgen ervoor dat een kind niet het vertrouwen krijgt dat het iets kan en dat het goed genoeg is.

2. Daarnaast kan faalangst ontstaan als complimenten, bevestiging en erkenning ontbreken. Een kind kan dan niet het vertrouwen ontwikkelen dat het iets tot een goed einde kan brengen. Als kinderen geen aandacht en waardering krijgen, kan een negatief zelfbeeld ontstaan.

3. Een andere oorzaak van faalangst is dat er een bepaalde prestatiedruk op je is gelegd. Dat kan in je jeugd zijn en/of tijdens je studietijd. Je krijgt dan de boodschap mee dat het nooit goed genoeg is. Dat ontstaat als je bijvoorbeeld geen complimenten krijgt als je een acht hebt en als alleen een tien goed genoeg is. Of als je een studierichting of een beroep kiest die jouw ouders het meest geschikt voor jou achten. Omdat het ten eerste niet jouw wens was en je dus een studie doet die je zelf niet gekozen zou hebben, doe je tegelijkertijd ook niet de studie die jij wel het liefst zou doen. Je wordt zo eigenlijk op twee manieren ‘gestraft’. Je doet iets wat je niet leuk vindt en tegelijkertijd doe je daardoor ook niet datgene wat je wel graag zou doen. Dat je altijd achter jezelf aan loopt als je andermans studievoorkeur volgt, is dan logisch. Bovendien zul je het de ander toch nooit naar de zin kunnen maken, omdat het volgen van je ouders studievoorkeur niet een oplossing is voor het feitelijk eronder liggende probleem: namelijk dat jouw ouders vroeger zelf zijn gesjeesd (hun studie niet aankonden) of zelf die studie niet hebben mogen doen van hún ouders.

4. Faalangst ontstaat ook doordat een kind emotioneel wordt misbruikt. Dat gebeurt als de emotionele voeding, die van de ouders naar het kind hoort te gaan, van het kind naar de ouders gaat. Dat is het geval als een ouder in de slachtofferrol zit en als je als kind met die ouder te doen hebt. Als je op mijn website terecht bent gekomen, is de kans bijzonder groot dat jouw ouders een ongelijkwaardige relatie hadden: een dominante ouder en een ondergeschikte ouder. De ondergeschikte ouder is dan doorgaans degene die in de slachtofferrol zit en zich zit te beklagen. Als je dit als kind ziet, hoort of anderszins meemaakt, is dat beangstigend voor je. Je ziet namelijk dat jouw moeder of vader, van wie je afhankelijk bent, het niet aankan. Als kind wil je die ouder gaan helpen of gaan redden. Dat kan door de ouder te troosten, of door jezelf zoveel mogelijk te ontzien,  of door de ouder feitelijk te helpen zoals in het huishouden, of door zo rustig mogelijk te doen om alle overlast voor die ouder maar te voorkomen. Dit jezelf ontzien en het willen redden en helpen van de ouder, is het gevolg van emotioneel misbruik en veroorzaakt faalangst. Die faalangst ontstaat doordat je als kind merkt dat het redden en helpen niet werkt, waardoor je steeds meer je best gaat doen. Als kind kun je echter niet weten dat je niet de oorzaak bent van het verdriet en van de machteloosheid van de ouder. En als kind weet je daarom ook niet dat je er daarom ook niet de oplossing voor bent. Het voortdurend falen in het helpen en redden van de ouder, maakt dat het kind een negatief zelfbeeld ontwikkelt en ervaring opdoet in het mis-lukken: het niet willen lukken van het redden of helpen van de ouder. Hier zit ook de bron van het trekken aan een dood paard in een relatie die emotionele pijn veroorzaakt. Iedereen die relatieverslaafd is of anderszins emotionele pijn in of na een relatie heeft, is zowel affectief verwaarloosd als emotioneel misbruikt.

Doorgaans is van minimaal drie van deze vormen tegelijkertijd sprake: dat je vroeger regelmatig te verstaan kreeg dat je het niet goed deed, dat je geen complimenten/waardering/bevestiging kreeg en dat je te doen hebt gehad met een van je ouders. Vooral het emotioneel misbruik is moeilijk te herkennen.

Wil je van je angst of paniekaanvallen af? Lees hier om van je angst en paniekaanvallen af te komen.

Een concreet voorbeeld van het ontwikkelen van faalangst: iemand die het werk deed waarvan zijn moeder wilde dat hij het zou doen. Hij had altijd naar waardering van haar gehunkerd en dat nooit gekregen. Overigens ook niet toen hij de beroepsvoorkeur van zijn moeder volgde. Hij heeft nooit de gelegenheid gehad te leren hoe hij met plezier kan werken en hoe hij vertrouwen in zijn eigen capaciteiten kan opbouwen. Hierdoor kon hij nooit een algemeen basisgevoel van zelfvertrouwen ontwikkelen.

Een ander concreet voorbeeld: een jongetje dat vroeger emotioneel misbruikt werd door zijn moeder, zich onmachtig voelde en daardoor al faalangstig naar de lagere school ging, waar hij voortdurend bezig was zichzelf met anderen te vergelijken. Hij vond daardoor altijd wel medeklasgenoten die het beter konden dan hij. Alleen al door zijn faalangst had hij geen schijn van kans. Als 5-jarige liep hij rond met de gedachte: ‘Ik kan niet meekomen’ en van daaruit ‘Ik ga het niet redden.’ Die boodschap is ontstaan door het emotioneel misbruik, toen hij als kind geen schijn van kans had om de eenzaamheid van zijn moeder te verlichten.

Loslaten van je faalangst, hoe doe je dat? Het verschil met vroeger is dat je toen, als kind, onmachtig was en dat je nu daarentegen inzicht kunt krijgen in hoe je je faalangst onbewust en onbedoeld nu nog zelf in stand houdt én dat je dat nu zelf kunt veranderen door er ander en nieuw gedrag voor in de plaats aan te leren. Je kunt nu werken aan datgene waarvan je niet wist dat het je blinde vlekken waren.

Om je faalangst los te laten is het nodig dat je inzicht krijgt in welke patronen van vroeger een rol hebben gespeeld en hoe jouw faalangst daaruit is ontstaan. Het hoeft niet eens te zijn dat je je herkent in bovengenoemde oorzaken. Dat komt omdat je als kind allerlei overlevingsmechanismen en beschermingsmaatregelen hebt ontwikkeld, waar je je lang niet altijd bewust van bent. Als kind zijn we namelijk blind loyaal naar onze ouders. We hebben daarnaast alleen de zienswijze vanuit ons kind-zijn. Bovendien hebben we geen ander vergelijkingsmateriaal. We gaan er daarom in als boter en we hebben, bij emotioneel niet gezonde patronen, geen schijn van kans.

Het goede nieuws is, dat het je later wel duidelijk kan worden hoe die patronen van vroeger er uit zagen, hoe je die zelf nu nog onbewust en onbedoeld in stand houdt én hoe jij dat in jouw specifieke situatie alsnog kunt veranderen. Het loslaten van je faalangst houdt concreet in dat je bepaald gedrag gaat afleren en ander gedrag gaat aanleren. Welk gedrag dat feitelijk is, hangt af van jouw specifieke situatie.

Dat je het überhaupt nog kunt veranderen is het goede nieuws, zeg ik altijd maar. Je geschiedenis kun je niet meer veranderen, je toekomst gelukkig nog wel. Elke kleine stap die je zet is er eentje in de richting van succes. Want zodra je een stap zet, hoe klein die ook is, kun je die namelijk een beetje bijsturen.  Dat is wat ik al vanaf het begin van mijn bedrijf doe: continu kleine verbeteringen aanbrengen. En dat heeft me gebracht tot waar ik nu ben. Daar help ik je natuurlijk graag mee!

Kortom: Faalangst heeft zijn voedingsbron in jouw jeugd. Het kan verschillende oorzaken hebben en heeft dat ook altijd. Je kunt jouw faalangst loslaten als je weet welk gedrag van vroeger je, onbewust en onbedoeld, nu nog zelf in stand houdt. Om dat concreet te maken heb ik je hele verhaal nodig, zowel over nu als over vroeger. Dan kan ik zien welke patronen van vroeger nu nog een rol spelen in jouw leven en hoe jij dat zelf kunt veranderen.