Spijt

Spijt hebben we allemaal wel eens of wel eens gehad. Je hebt spijt als je, achteraf gezien, had gewild dat iets anders was gegaan of dat je een andere keuze had gemaakt. Je hebt de behoefte iets terug te draaien, maar dat kan niet meer. Op het moment dat je beseft dat de deur letterlijk of figuurlijk definitief dicht is, ontstaat het mijmeren en piekeren over spijt: Had ik maar…. Als ik nou maar eerst…. Je leest de 4 dingen die ik heb gedaan om van het krijgen van spijt af te komen. 

Impulsief

Vooral als we impulsief gedrag vertonen, heb je een grotere kans op spijt, omdat impulsief gedrag vaak ondoordacht is, vanuit onze vroeger weggestopte emoties. Impulsief gedrag is elk gedrag dat je niet kunt uitstellen. Wanneer je niet op gevoel kiest of beslist, is de kans op spijt een stuk groter. Als je op gevoel een besluit neemt, is je besluit weloverwogen.

Hoe verhoudt spijt zich tot fouten en vergissing en leermomenten?

Hoe onderscheidt het hebben van spijt zich van het maken van fouten/vergissingen en van het hebben van leermomenten en verbeterpunten? En wat maakt dat de een spijt voelt van iets en dat iemand anders een zelfde gebeurtenis ervaart als een leermoment?

Spijt als ongrijpbaar gevoel

Op zich is spijt een vrij ongrijpbaar gevoel, die erg gerelateerd is aan een specifieke gebeurtenis. Het is dan ook de specifieke gebeurtenis die aanleiding gaf tot het spijtgevoel, waardoor je inzicht  krijgt in wat jouw spijtgevoel feitelijk is. 

Spijt als negatief gevoel

Spijt is een negatief gevoel. Wat gevoeld wordt is niet alleen berouw, maar ook een stuk zelfverwijt en vaak ook schaamte en schuldgevoel. Spijt is eerder een mix van gevoelens, die ook nog eens per persoon en bij een persoon per situatie kan verschillen. De ene spijt is de andere spijt niet. De onderliggende gevoelens en emoties vloeien voort uit iemands patronen van vroeger. Het gemeenschappelijk is: je betreurt iets, je had gewild dat iets anders was gegaan, je had gewild dat je anders had gehandeld. 

Kenmerkend voor spijt

Spijt kan over van alles gaan: over je relatie, over een baan die je hebt aangenomen of die je juist hebt laten schieten, over een dure aanschaf die je hebt gedaan en die tegenvalt of een aankoop die je niet deed en waarvoor je nu te laat bent, enzovoorts. Kenmerkend is dat de kans voorbij is. Definitief. En dat maakt het zo pijnlijk, want jouw brein gaat vervolgens fantaseren over hoe het geweest zou zijn als…

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.

Spijt voorkomen

Zelf heb ik natuurlijk ook spijt gehad over dingen die ik deed en beter niet of anders had kunnen doen en over dingen die ik naliet te doen en beter wel had kunnen doen. Wat maakt dat ik nu nauwelijks nog spijt heb? Ja, ik maak natuurlijk ook fouten en bega vergissingen, maar dat vervelende gevoel van spijt heb ik al heel lang niet meer gehad. Hoe komt dat?

Met de kennis van nu

Het allerbelangrijkste dat me in mijn loslaten van spijt heeft geholpen is het ontwikkelen van mijn gevoel. Daarnaast stelde ik me elke keer de volgende vraag: Met de kennis van nu, hoe zou ik het nu anders hebben gedaan? Dit vergt een eerlijke kijk naar jezelf.

Valkuil

Je zult namelijk gauw in de valkuil stappen van de ja-maars, zoals bijvoorbeeld: Ja maar dat kon ik nou net niet. Of: Ja maar dat had ik op dat moment niet tot mijn beschikking. Of, twee veel voorkomende: Ja maar, dat wist ik niet en: Als hij/zij nou maar…

Hoe had je, met de kennis van nu, …

De kunst van deze oefening is om vervolgens na te denken over hoe je, met de kennis van nu, die Ja-maar zou hebben kunnen voorkomen: hoe je er voor zou hebben kunnen zorgen dat je dat wél kon of hoe je er voor had kunnen zorgen om dat ene wel tot je beschikking te hebben of hoe je er voor had kunnen zorgen dat je het wel had geweten. 

Ja maar …

Stel, je komt met de kennis van nu tot de bevinding dat je beter eerst een vriendin of medewerkster zelf had kunnen informeren over iets, voordat je er een of andere mail over uit deed naar meerdere mensen. Ja maar zij was toen op vakantie en dan zou er mogelijk commotie over zijn ontstaan.

Overwegen en afwegen

Dan ga je bijvoorbeeld nadenken over hoe je haar toch op haar vakantieadres zou hebben kunnen bereiken. En als dat niet mogelijk zou blijken te zijn, dat je dan toch gewacht zou hebben met die mail. Je zou in ieder geval de zaak hebben overwogen en daardoor een weloverwogen afweging hebben gemaakt. 

Eigen aandeel

De vraag Met de kennis van nu, hoe zou ik het nu anders hebben gedaan? biedt alleen een leermoment als je je eigen aandeel in het gebeuren tegen het licht houdt. Als je blijft hangen in een verwijt naar iemand anders, zal het geen leermoment voor je zijn en zul je een volgende situatie weer een  dergelijke vergissing maken. Als het goed is maak je een bepaalde fout maar één keer. Hierdoor krijg je in de loop van de tijd van steeds minder dingen spijt. 

Gevolgen overdenken en consequenties nemen

Een tweede reden waarom ik al lang geen gevoelens van spijt meer heb ervaren, is dat ik van te voren de gevolgen van een besluit overdenk én dat ik vervolgens de consequenties neem van mijn besluit. Daardoor heb ik er ook geen spijt van. Ik heb mijn besluiten weloverwogen genomen. Ik neem dan ook pas een besluit als ik er een goed gevoel over heb. Spijt komt dan dus ook voornamelijk voor als mensen een besluit niet doordacht of impulsief hebben genomen. 

Keuzes ervaren

Een derde reden is dat ik keuzes ervaar. Eén keuze is geen keuze. Ik besluit niet impulsief en zal altijd zowel nadenken als op mijn gevoel afgaan, waarbij mijn gevoel de doorslag geeft. Dat houdt in dat als er bijvoorbeeld een deadline is en ik ben er op het moment van de deadline nog niet uit, ik niet een besluit neem, maar de deadline voorbij laat gaan, wat dan een Nee is.

Deadline

Even een gek voorbeeld: als iemand mij zou uitnodigen om mee te gaan naar een theatervoorstelling of naar een filmvoorstelling en ik twijfel en de ander moet het binnen een uur weten (bv ivm reserveren van de kaartjes) en ik ben er dan nog niet uit of ik meega, is het nee. Ik heb geleerd dat mijn gevoel niet liegt. Ook als ik twijfel, is het Nee. Ik laat mijn twijfel altijd toe.

Ergens wel of niet voor gaan

Een vierde reden is dat ik mijn verlies kan nemen als dat nodig is. Ik heb geleerd wanneer ik wel en wanneer ik niet mijn verlies neem en wanneer ik wel of niet ergens voor ga. Ik weet en accepteer dat bij het leven hoort dat ik niet alles kan krijgen of dat ik wel eens mis gok of iets verkeerd heb ingeschat. Daar kan ik mee leven. Met de kennis van nu, hoe zou ik het nu anders hebben gedaan?

Kortom: Onder spijt zitten verschillende emoties, die per persoon en per situatie verschillen. Voor het loslaten van spijt is het nodig om inzicht te krijgen in de specifieke uitingsvormen van je patronen van vroeger. Dat voorkomt spijt en zorgt ervoor dat je, door je leermomenten, een bepaalde fout of vergissing niet vaker dan één keer maakt.