Relatieverslaving houdt in dat je emotionele pijn ervaart in je relatie of dat je, nadat de relatie is beëindigd, je niet emotioneel kunt loskomen van de ander.

Het woord ‘ relatieverslaving ‘ wordt door sommigen een naar woord gevonden. “Alsof ik de ene relatie na de andere heb.” Dat geldt inderdaad voor een minderheid. Relatieverslaafden hebben pijn in de relatie of kunnen, nadat de relatie beëindigd is, niet emotioneel van hun partner loskomen.

En dan maakt het, gek genoeg, niet uit wie de relatie heeft uitgemaakt. Ook iemand die de relatie zelf heeft uitgemaakt, kan dezelfde emotionele pijn hebben.

Hoe kan een relatieverslaving ontstaan? Het is mijn theorie dat een verslaving zich kan ontwikkelen door het niet op een gezonde manier getriggerd zijn van ons beloningssysteem in de hersenen. Dan gaan we ons hele leven lang die aandacht, waardering, erkenning en bevestiging zoeken bij andere mensen: vooral in relaties en ook op ons werk zijn we voortdurend op zoek naar erkenning en bevestiging.

Mensen die een emotioneel gezonde opvoeding hebben gehad, zijn daarentegen op een gezonde manier bevestigd in hun doen en laten en hebben in hun jeugd aandacht, waardering, erkenning en bevestiging gehad en mochten er zijn, werden serieus genomen, het was goed zoals ze waren en ze werden getroost door hun ouders als ze dat nodig hadden.

Hierdoor heeft hun beloningssysteem in de hersenen zich normaal kunnen ontwikkelen en zijn ze in staat en hebben ze geleerd om bevestiging uit zichzelf te halen in plaats van dat van anderen nodig te hebben en daarin van anderen afhankelijk te zijn.

Dat je steeds meer emotionele pijn, onrust en gepieker ervaart, komt omdat een relatieverslaving, zoals elke verslaving, progressief werkt: je hebt steeds meer bevestiging nodig, zoals een drugsverslaafde steeds meer drugs en een alcoholverslaafde steeds meer alcohol nodig heeft om zijn/haar behoefte bevredigd te krijgen.

Die behoeftebevrediging komt vanuit vroeger, als compensatie voor vroeger onvervulde emotionele behoeften zoals aandacht, waardering, erkenning en bevestiging en dergelijke. Meer van hetzelfde levert meer van hetzelfde op. Je wordt dus steeds behoeftiger naar bevestiging, tot het moment dat je de ander dermate nodig hebt en niet meer zonder de ander kunt. Het beloningssysteem in onze hersenen heeft steeds meer bevestiging nodig: je hebt er steeds meer van nodig om hetzelfde gevoel te krijgen. Het is een bodemloze put. Daarom dat het uitgaan van een relatie in de loop van je leven steeds pijnlijker wordt en dat het kan gebeuren dat je zelfs na jaren niet emotioneel van een ex-partner kunt loskomen.

Dat je ineens bij een bepaalde partner zo veel emotionele pijn voelt, komt omdat het dan ineens ondraaglijke vormen begint aan te nemen. Jouw relatieverslaving heb je echter, onbewust en onbedoeld en zonder dat je dat door kon hebben,  al vanaf je jeugdjaren zitten opbouwen.

Dat kun je zien als je al je serieuze relaties op een rij zet en kijkt waar je bij de ander op viel. Je vond hem of haar aantrekkelijk/knap en hij of zij was aardig en gaf jou mogelijk complimenten. Voor iemand die affectief verwaarloosd is, is dit al geweldig,  is dit onweerstaanbaar en daardoor al voldoende om een relatie aan te gaan, en wel meteen. Iemand met een relatieverslaving duikt snel een relatie en doorgaans ook snel met de ander het bed in.

Als je al je relaties op een rij zet, zul je ook zien dat er doorgaans niet veel tijd tussen de verschillende relaties heeft gezeten. Je zult geen langere periodes hebben gehad dat je even lekker op jezelf was of dat je de tijd nam om weer even tot jezelf te komen. Sterker nog: voor veel relatieverslaafden is dit op jezelf teruggeworpen worden een beangstigende situatie. Zo snel mogelijk moet er weer een partner gevonden worden.

En je zult ook zien dat de ene relatie weer een compensatie voor de vorige bleek te zijn. Je meende je les geleerd te hebben en nooit meer in die valkuil te stappen. Dat deed je ook niet, niet doorhebbend dat er een andere valkuil was waar je in kon stappen. Als je niet aan je eigen emotionele opvoeding en je eigen emotionele ontwikkeling werkt, zul je in je relaties je hele spectrum van compensatiebehoefte ‘afwerken’.

Je emotionele pijn en onrust en het gepieker nemen toe totdat het ondraaglijk is. Dat is ook de functie van pijn en onrust: dat het zó ondraaglijk wordt, dat je er mee aan de slag gaat en dat je ander gedrag gaat vertonen. De functie van fysieke pijn is ook dat je dat bepaalde lichaamsdeel gaat ontzien: je moet dus ander gedrag gaan vertonen. Met emotionele pijn is dat ook zo, alleen we gaan daar heel ver mee voordat we bereid zijn om dan desnoods maar ons eigen aandeel in te zien. Die emotionele pijn en onrust nemen toe, tot je ander gedrag gaat vertonen: anders dan vanuit je patronen van vroeger.

Dat we  zo lang doorgaan met ons eigen gedrag, komt omdat we denken dat het allemaal aan de ander ligt. We denken zelfs dat het helemaal aan de ander ligt. Zolang we die illusie in stand houden, houden we ook ons eigen probleem in stand. Beide partners hebben namelijk altijd een even groot aandeel in hun relatie. Alleen mensen die ontoerekeningsvatbaar zijn, hebben niet een even groot aandeel in hun relatie. Als je niet je eigen aandeel in je relatie neemt, neem je niet je eigen verantwoordelijkheid.

Een andere reden dat we er zo lang mee doorgaan, is dat we, doordat het allemaal aan de ander ligt, de ander willen helpen, redden, verzorgen en bovenal willen veranderen. Als die ander maar….. dan gaat het goedkomen. Dit is een andere illusie die we  in stand houden.

Kortom: relatieverslaving is gebaseerd op illusies en is een progressief proces. Pas als we bereid zijn met ons eigen aandeel aan de slag te gaan, kunnen we onze patronen van vroeger en daarmee onze emotionele pijn, onrust en gepieker doorbreken. Daar kan ik je mee helpen.