Puberteit

‘Puberteit’ en ‘puberen’ en vooral het woord ‘pubers’ worden doorgaans als negatieve begrippen gebruikt.
En dat is volgens mij onterecht.
Wat houden ‘puberen’ en ‘puberteit’ feitelijk in?
En hoe maak je een gezonde puberteit door?

 

 

Lastig

“Hij/zij zit in de puberteit…”
Nou, dan weet je het wel... is vaak de gedachte die er op volgt. 
De woorden waar ‘puber’ in zit hebben doorgaans een negatieve betekenis.
Misschien is het synoniem dat het dichtst bij ‘puberen’ komt het woord ‘lastig’. 

Wat houdt puberteit in?

Puberteit houdt echter in dat een adolescent (iemand zo tussen de 15 en 20 jaar) zich emotioneel losmaakt van zijn/haar ouders.
Dat komt er, kort gezegd, op neer dat je een andere mening mag hebben dan jouw ouders, zonder dat dit negatieve gevolgen heeft.
Dus zonder dat je er voor wordt veroordeeld of afgewezen.

Aanpassen of rebelleren

Ik merk onder mijn klanten dat ze als kind, grof weg, twee reacties vertoonden naar hun ouders.
De ene groep reageert ingetogen, trekt zich terug, vertoont pleasegedrag, hangt de lolbroek uit. Met andere woorden: vertoont aangepast gedrag. 
De andere groep rebelleert, verzet zich, komt in opstand. 
Zelf zat ik bij de ‘aangepaste’ groep.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt
ontwikkelen en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren,
ben je bij mij aan het juiste adres,
want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching

Gezondere reactie

Nu ga ik iets heel geks zeggen…
De reactie van de ‘verzetsgroep’ vind ik een emotioneel gezondere reactie.
Omdat het als kind emotioneel gezonder is om in te gaan tegen dingen die niet (of niet altijd) deugen. 
En dat er tegenin gaan deed je omdat je je niet gehoord voelde.

Er was geen ruimte

Het probleem is namelijk dat er geen ruimte voor ons als kind was om aan te geven hoe we ergens over dachten.
Wat we voelden.
Wat we ergens van vonden. 
Het maakte voor onze ouders gewoon (vaak) niet uit hoe we ons voelden.

Ongelijkwaardige relatie

Onze ouders hadden een ongelijkwaardige relatie: een van onze ouders was dominant, en diens wil was wet.
En de andere ouder was ondergeschikt, en die had niets of vrijwel niets in de melk te brokkelen.
Als we ergens mee zaten, konden we in feite naar geen van beiden toe.

Zelf omgaan

We moesten hierdoor zelf omgaan met onze gevoelens en onze emoties en met de dingen die we meemaakten.
En dat konden we als kind natuurlijk niet, omdat we daarvoor juist onze ouders nodig hebben.
Maar zij hadden dit leren omgaan met gevoelens en emoties ook niet meegekregen van hún ouders, jouw grootouders, die ook een ongelijkwaardige relatie hadden. 

Het had geen zin…

Omdat we onbewust wisten dat het geen zin had om naar onze ouders te gaan, gingen we als kind aangepast gedrag vertonen of laten zien dat we het er niet mee eens waren. 
Als je als kind laat zien dat je het er niet mee eens bent, is een emotioneel gezonde reactie van de ouders, dat ze er op zijn minst naar luisteren.

Konden dat niet

Maar dat konden onze ouders niet, omdat onze (terechte) boosheid als kind (er gingen namelijk dingen niet altijd even goed) voor onze ouders afwijzing was. En dat dit voor onze ouders afwijzing was, vloeit weer voort uit hún jeugd, waar ook geen aandacht was voor hun gevoelens en emoties. En zo worden deze patronen, onbewust en onbedoeld, doorgegeven aan de volgende generatie.

Het besef

Als je als kind laat zien dat je het er niet mee eens bent zoals je wordt behandeld, heb je in ieder geval nog het beséf dat het niet altijd deugt wat er gebeurt. 
En je houdt vast aan dat terechte beeld dat je dan hebt over wat er om je heen gebeurt: het klopt niet….
Als ik daarentegen even naar mijzelf kijk: ik stopte dat weg en deed dat later ook in mijn relaties en in mijn werk.

Internaliseren en externaliseren

Later in onze relatie(s) of in ons werk zijn er, grof weg, twee vormen van gedrag.
De ene groep internaliseert de eigen gevoelens en emoties: stopt die gevoelens en emoties weg.
De andere groep externaliseert de eigen gevoelens en emoties: uit die gevoelens en emoties naar de ander.

Persoon of situatie

Deze groepen zijn niet zo zwart-wit als ik hier aangeef.
Je kunt bij de ene persoon internaliseren, en bij een andere persoon externaliseren.
En het kan ook zijn dat je bij een en dezelfde persoon in de ene situatie internaliseert, en in een andere situatie externaliseert. 
Maar doorgaans reageert iemand overwegend wel vanuit internaliseren óf vanuit externaliseren. 

Gevolgen van internaliseren en van externaliseren

Het gevolg van het internaliseren van je gevoelens en emoties kan onder andere zijn: burn-out, depressiviteit, psychosomatische klachten, vermoeidheid, futloosheid, e.d.
Het gevolg van het externaliseren van je gevoelens en emoties kan zijn dat je conflicten hebt, dat je vaak ergernissen voelt, of dat je woordenwisselingen of ruzies hebt. 

Vroeger… later…

Het probleem is volgens mij dat wat in je jeugd emotioneel gezonder gedrag is (het laten zien dat je het er niet mee eens bent), je later keihard voor je kiezen krijgt, doordat je tegen conflicten e.d. aanloopt.
Je hebt in je jeugd in ieder geval niet aan zelfverloochening gedaan, maar kunt later in je volwassen leven toch op een bepaalde manier vastlopen.

Zelfverloochening

En als je in je jeugd aangepast gedrag hebt vertoond, heb je later een grotere kans op burn-out en depressiviteit en dergelijke. 
Je hebt in je jeugd aan zelfverloochening gedaan (natuurlijk zonder dat je dat wist, want het was je overlevingsgedrag) en loopt daar later dan ook tegenaan.

Jouw jeugd

Ga in gedachten even naar je eigen jeugd: hoe was jouw reactie als kind?
Was je meer iemand die zich aanpaste?
Of was je meer iemand die rebelleerde en liet zien dat je het er niet mee eens was hoe je werd behandeld?

Jouw huidige leven

Als je dan naar je huidige leven kijkt, in hoeverre merk je dat er gevolgen zijn die uit jouw jeugd zouden kunnen voortvloeien?
En ben je nu iemand die meer internaliseert (dingen wegstopt of opkropt?) of dingen externaliseert (het er uit gooit naar iemand anders)? 

Geen emotioneel gezonde puberteit doorlopen

Of je nou aangepast gedrag hebt vertoond of dat je je hebt verzet: in geen van beide gevallen heb je een emotioneel gezonde puberteit doorlopen. 
Een emotioneel gezonde puberteit is dat je je emotioneel onthecht van je ouders. 

Proces van puberteit en puberen

Het proces van puberteit of van puberen houdt dus in dat je een andere mening mag hebben dan je ouders.
En dat je daar dus niet op wordt afgerekend door bijvoorbeeld veroordelende blikken of jou naar beneden halende opmerkingen van je ouders.

Voorbeeld

Als jij als puber/adolescent bijvoorbeeld vindt dat de opwarming van de aarde best wel zorgwekkende vormen aanneemt (om even een actueel onderwerp te pakken), en jouw ouders vinden dat reuze meevallen en begrijpen niet waar jij je druk over maakt, is een gezonde reactie dat jullie er op inhoudelijke argumenten over praten. In plaats van de ander proberen te overtuigen van de eigen mening.

Argumenten

Een gezonde communicatie gaat over ieders eigen onderliggende argumenten. In dit voorbeeld komen jouw ouders met hun argumenten waarom het volgens hun best wel meevalt, en kom jij met jouw argumenten waarom je vindt dat het best wel zorgwekkend zou zijn. 
Bij een ongezonde communicatie gaat het daarentegen vaak over het wel of niet gelijk hebben, het de ander willen overtuigen van je eigen maning. Zie je het verschil?

Beide meningen mogen er zijn

Een van mijn vriendinnen gelooft in leven na de dood, ik geloof hier niet in. Omdat we het beiden over onze eigen argumenten hebben, hebben we er een leuk gesprek over. We zijn het niet met de ander eens, maar daar gaat ons gesprek niet over.
We proberen niet de mening van de ander te veranderen. Onze beide meningen mogen er dus gewoon zijn, en dat is gezond. En dan heb je ook leuke gesprekken, ongeacht waarover ze gaan. 

Meningsvorming

Nu weer terug naar de puberteit.
Als we een emotioneel gezonde jeugd hebben gehad, is er ruimte voor een gezonde puberteit.
Dan vind je, voor jouw meningsvorming, op een gegeven moment jouw vriendenkring (die ook emotioneel gezond is) belangrijker worden dan je ouders. Dat is een gezonde ontwikkeling. Je vindt je ouders er soms ‘ouderwetse’ of ‘achterhaalde’ ideeën op na houden. Dat vonden jouw ouders destijds ook over hún ouders (jouw grootouders) en dat vinden jouw kinderen op een gegeven moment ook weer over jou. 

 

 

Dingen veranderen

Dat is een gezond proces, omdat dingen gewoon veranderen, en afhankelijk van de levensfase waar je in zit, heb je gewoon jouw mening ontwikkeld.
In hoeverre was er in jouw jeugd ruimte om ergens een andere mening over te hebben dan (een van) je ouders?
Mocht je denken dat die er wel was: in hoeverre uitte je die mening ook daadwerkelijk naar (een van) je ouders?
Het vinden dat je het had en het ook daadwerkelijk uiten van je mening naar je ouders zijn twee verschillende dingen. 

 

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt
ontwikkelen en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren,
ben je bij mij aan het juiste adres,
want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching

 

Emotioneel veilige hechting

Voor een emotioneel gezonde opvoeding is het nodig dat de ouders een emotioneel veilige hechting aangaan met hun kind.
Dat gebeurt door het geven van aandacht, waardering, erkenning, bevestiging, dat je je serieus genomen voelt, dat je je gehoord voelt, dat je aanmoedigingen en complimenten krijgt, dat ze naar jouw wedstrijden of optredens komen kijken, e.d.

En door afwezigheid van…

Dat gebeurt door het achterwege blijven van het naar beneden gehaald worden en van dat je de boodschap kreeg dat je het niet goed (genoeg) deed, dat je het niet kon, e.d. 
En door het achterwege blijven van parentificatie/emotioneel misbruik: als je als kind te doen had met (een van) je ouders.
En door afwezigheid van fysiek geweld en van seksueel misbruik. 

Emotioneel veilig gehecht

Als jouw ouders in staat waren een emotioneel gezonde/veilige hechting met jou als kind aan te gaan, is er ruimte voor een emotioneel gezonde puberteit. En daardoor kom je emotioneel los van je ouders. En dat is nodig om vervolgens een emotioneel gezonde relatie met een partner aan te kunnen gaan.

Emotioneel niet veilig gehecht. 

Als jouw ouders daarentegen niet in staat waren om een emotioneel gezonde/veilige hechting met jou als kind aan te gaan, heb je ook niet kunnen puberen. Dan heb je dus geen gezonde puberteit doorlopen. En dan is het vinden van een emotioneel gezonde partner een ander verhaal. Dan kun je aanlopen tegen partners met wie je het in eerste instantie helemaal ziet zitten, maar na een paar maanden of na een (half) jaar is het heel anders dan je dacht en dan je hoopte. 

Gelukkig is het nog wel degelijk mogelijk om alsnog jezelf emotioneel op te voeden. 
Daar kan ik je mee helpen middels een Eendaagse Coaching. 

Hoe we tot onze partnerkeuze komen en (onder andere) welke gevolgen dat kan hebben, kun je lezen in mijn boek.