Onverdraagzaamheid
Er zijn een aantal aspecten waar iemand zelf op zich geen last van heeft, maar wat toch een rol kan spelen in contacten naar anderen. Onverdraagzaamheid is er daar een van.
Wat is onverdraagzaamheid? Hoe ontwikkel je het? Hoe kom je er van af? En gaat het jou allemaal bieden wanneer je verdraagzaam bent?
En, ook niet onbelangrijk: wat heeft dit met het afkomen van mijn verdriet en angsten te maken?
Wat is onverdraagzaamheid?
De onverdraagzaamheid die een aantal van mijn klanten laten zien, is onverdraagzaamheid in de vorm van het voelen van ergernissen naar bepaalde personen toe. Dat kan naar hun partner, hun kinderen of collega’s zijn. Mensen die onverdraagzaamheid voelen, denken oprecht dat het door de ander komt dat ze dit voelen. Dit is onterecht, want de onverdraagzaamheid zit in onszelf.
Waar kun je onverdraagzaamheid aan merken?
Waar merk je je eigen onverdraagzaamheid aan? Je merkt onverdraagzaamheid aan korte of snibbige reacties naar iemand. Of je probeert de ander te mijden; je bent niet graag in andermans aanwezigheid. Je hebt geen zin om zo snel mogelijk naar huis te gaan of je bent het liefst niet met iemand in dezelfde ruimte.
Naar wie voelen we vooral onverdraagzaamheid?
De onverdraagzaamheid in de vorm van ergernissen kan worden gevoeld naar de eigen partner of naar de eigen kinderen. We kunnen ook onverdraagzaamheid voelen naar een collega of naar een andere weggebruiker.
Onze reactie is dan in geen enkele verhouding tot het gebeurde. De onverdraagzame persoon ziet dat anders, en dat is nou net het probleem. We zijn doorgaans blind voor de eigen onverdraagzaamheid. Dat is logisch, want zelf hebben we er in eerste instantie geen last van. Te meer omdat we dus denken dat het door de ander komt, terwijl het in onszelf zit.
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt ontwikkelen of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.
Hoe komt het dat iemand onverdraagzaam is?
De onverdraagzame persoon wordt geraakt/getriggerd in diens eigen vroeger weggestopte boosheid naar haar/zijn ouders toe. Als kind heb je dan ook bepaalde onverdraagzaamheid van een van je ouders naar jou toe meegemaakt. Het kan zijn dat je naar beneden werd gehaald, of dat je merkte dat het beter of makkelijker was om uit de buurt van een van je ouders te blijven. Als kind hebben we ons onbewust aangepast aan de luimen van een van onze ouders. We waren ons er niet van bewust dat we niet de vrijheid voelden om te pas en te onpas naar een van onze ouders toe te gaan, bijvoorbeeld voor aandacht, of om iets te vragen. We voelden al aan dat die ouder ‘niet gestoord’ wilde worden.
Waar komt onverdraagzaamheid vandaan?
Het is dezelfde onverdraagzaamheid als een van onze ouders vroeger in onze jeugd dus naar onszelf liet zien. En ook toen herkenden we het niet als zodanig, wat logisch is, omdat we geen ander vergelijkingsmateriaal/referentiekader hadden dan onze eigen ouders. Heel soms zagen we bij een vriend(innet)je thuis dat het er daar heel anders aan toeging en dat de ouders daar gewoon altijd belangstellend en vriendelijk tegen hun kinderen waren.
Weggestopt
Wat het gedrag van een van onze ouders met ons deed, hebben we als kind noodgedwongen weg moeten stoppen. Als kind stoppen we onbewust iets weg wanneer er geen aandacht voor is van de kant van een van onze ouders. Dit structureel wegstoppen is echter niet mogelijk, want het blijft nog in ons lichaam zitten. Hierdoor zijn we er later zelf ook weer in te triggeren/raken door onze eigen partner, kinderen, collega of door een medeweggebruiker.
Hoe werkte dat in onze jeugd?
Je was 2 jaar en probeerde bijvoorbeeld een rond vormpje in een driehoekig gaatje te stoppen. Hoe je ook je best deed, het lukte je niet. Je snapte er niks van.
Als iets niet lukte toen we kind waren, waren er drie mogelijkheden. We konden huilen, we konden boos worden of we konden het opgeven. Als we opgaven, hadden onze ouders dat vaak niet door. Als we huilden, werden we vaak nog wel getroost. Alhoewel ‘Huil maar niet’ of ‘Je hoeft niet te huilen’ geen troost is maar het wegnuanceren van je verdriet en in die zin affectieve verwaarlozing.
Emotioneel gezonde troost
Emotioneel gezonde troost zou zijn geweest: ‘Ah, je hebt verdriet … Waarom huil je? Vertel maar …’. Je neemt het kind op schoot en je luistert tot het kind helemaal is uitgepraat. Je geeft een aai over de bol, knuffelt het en helpt het kind met waar het niet mee verder komt. Dit doe je bijvoorbeeld door het voor te doen en daarna het handje van het kind vast te houden en het samen te doen, tot het kind het zelf kan. En dan laat je zien waarom het ronde vormpje niet in het driehoekige gat kan, en ook niet in het vierkante gat, maar alleen in het ronde gat. Dan leert het kind hoe het dat een volgende keer zelf kan doen.
Maar wanneer we als kind boos werden …
Kinderen worden boos uit onmacht: iets lukt niet of gaat niet zoals ze willen. Wanneer we als kind boos werden als ons iets niet lukte, hadden we ook troost en hulp nodig. Maar voor onze ouders, die in hun jeugd ook met afwijzing te maken hebben gehad, voelt onze boosheid aan als afwijzing naar hun zélf toe. Zonder dat onze ouders dit konden doorhebben, werden ze zelf ook weer getriggerd in hun eigen vroeger weggestopte boosheid naar hun eigen ouders (jouw grootouders) toe. Dit uitte zich in irritatie naar hun kinderen (jouw ouders), terwijl zij juist troost en hulp nodig hadden.
Het is deze onverdraagzaamheid die (onbewust en onbedoeld) van generatie op generatie wordt doorgegeven door een van onze ouders en die we bij onszelf doorgaans niet doorhebben.
Van generatie op generatie
Deze patronen worden, onbewust en onbedoeld, dus van generatie op generatie doorgegeven. Per individu leren we alleen verschillend overlevingsgedrag aan. De een gaat kan makkelijker bij haar/zijn verdriet komen en huilt. De ander kan makkelijker bij haar/zijn boosheid komen en ergert zich aan de ander, wat onverdraagzaamheid is. De derde keert zich in zichzelf of cijfert zichzelf weg of gaat pleasen, om aardig gevonden te worden of om andermans onverdraagzaamheid (wat als afwijzing aanvoelt) proberen te voorkomen.
We hebben onze onverdraagzaamheid doorgaans niet door
Omdat onze onverdraagzaamheid (irritatie, ergernis, frustratie) zo logisch en terecht voelt, hebben we doorgaans niet door dat we onverdraagzaam zijn naar iemand anders. We denken oprecht dat we ons zo voelen door het gedrag van de ander. Dit is echter niet het geval. Dat we onverdraagzaam zijn naar de ander, komt niet door de ander, maar omdat we getriggerd worden in onze eigen vroeger weggestopte boosheid naar onze ouders (voor de keren dat onze ouders geërgerd reageerden, terwijl we feitelijk troost en hulp nodig hadden.
Emotioneel gezond reageren
Zouden we zelf in onze jeugd dus niet met onverdraagzaamheid van (een van) onze ouders te maken hebben gehad, zouden we begripvol kunnen reageren naar onze partner, of ons kind, of naar de collega. Ook naar onze onoplettende medeweggebruiker zouden we meer begrip kunnen tonen, onszelf nu wél de keren herinnerend waarop we zelf ook onoplettend waren geweest.
Waarom is verdraagzaamheid belangrijk?
Verdraagzaamheid is belangrijk omdat we vanuit onze onverdraagzaamheid op een manier reageren die averechts werkt. Bovendien reageren we in geval van onverdraagzaamheid op een manier die in geen enkele verhouding staat tot het gebeurde. Zelf hebben we dat niet door. Onbewust kunnen we mensen van ons afstoten door onze eigen onverdraagzaamheid. We zijn dan verbaasd waarom er geen sprake is van wederkerigheid of van verbinding met de ander.
Hoe uit verdraagzaamheid zich?
Als je verdraagzaam bent, ben je in staat om begrip voor andermans gemoedstoestand te tonen. Je wordt dan namelijk niet getriggerd in je eigen onverwerkte verleden en bent daardoor op zijn hoogst verbaasd over het gedrag van de ander. Je toont belangstelling en vraagt op een oprechte manier wat er is: ‘Wat is er?’ In plaats van dat er onbewust op een bepaalde manier iets van een verwijt in je reactie doorklinkt, zoals dat het geval is met: ‘Wat is er dan?’ Ook non-verbaal laat je oprecht begrip zien. De ander ziet en merkt dat je oprecht bent en dat je wilt helpen, waardoor de ander zich onbewust veilig bij je zal voelen.
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt ontwikkelen of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.
Hoe kun je verdraagzaamheid ontwikkelen?
Om verdraagzaamheid te ontwikkelen zijn drie dingen nodig.
Allereerst is het nodig dat je je eigen onverdraagzaamheid erkent: je kleine ergernissen en frustraties. Om ergens van af te komen is het namelijk nodig om te erkennen dat je het hebt en om het vervolgens te gaan leren herkennen wanneer (op het moment dat) het zich voordoet. Destijds heb ik het bij mezelf herkend door aandacht te besteden aan mijn gemoedstoestand: hoe voelde ik me? Ik ging er dus bij mezelf op letten wanneer ik ergernis bij mezelf bespeurde. De eerste tijd deed ik dat door het bijhouden van mijn gemoedstoestand. Hierdoor werd me duidelijk dat ik nooit met mijn gevoel bezig was geweest. Ik moest letterlijk leren om mijn gevoel te scoren.
Een besluit erover nemen
Wanneer je in staat bent om te erkennen dat je je geërgerd kunt voelen, is het aan jou om te kijken wat je met deze bevinding wilt doen. Wil je er van af? Om er van af te komen is het nodig dat je het besluit neemt om er (voor eens en voor altijd) van af te willen komen. Wanneer je niet een dergelijk besluit neemt, gaat gedragsverandering sowieso niet lukken. Dat is omdat er verandering van gedrag nodig is, en dat doen we alleen als we daar gemotiveerd voor zijn. Ben je voldoende gemotiveerd om datgene te doen wat ervoor nodig is? Dan ben je klaar voor de volgende stap: het aanleren van de gedragsverandering.
De gedragsverandering
Wat ik mezelf destijds aanleerde, was het volgende.
Ik leerde over mijn gevoel van ergernis een mantra uit mijn hoofd: Is van de kleine Ammy, is van vroeger, vroeger is voorbij. Je vult in deze mantra je eigen voornaam in. Door deze mantra doe je het allerbelangrijkste: jouw brein duidelijk maken dat het níet door de ander komt dat je je geërgerd voelt, maar dat het uit je eigen jeugd voortvloeit. Op zo’n moment herhaalde ik de mantra net zo lang in mijn hoofd, tot ik het op dat moment geloofde dat het inderdaad niet door de ander kwam dat ik ergernis voelde.
Bij de ander vandaan lopen
Ik zorgde ervoor dat ik de ander niet blootstelde aan mijn onverdraagzaamheid. Wanneer ik ergernis voelde opkomen, ging ik daarom meteen bij de ander weg. Het was door bovengenoemde mantra dat ik in staat was om weg te lopen van de ander. Zo leerde ik, met behulp van mijn mantra, mijn brein elke keer dat de ander niet de oorzaak was, maar dat de ander niet meer dan de trigger was van mijn eigen onverwerkte verleden. Op deze manier belaste ik de ander niet met mijn onverdraagzaamheid en nam ik de verantwoordelijkheid voor mijn eigen gedrag en indirect voor mijn eigen jeugd.
Je ergernis er laten zijn
Ik liep niet alleen weg bij de ander, maar ging ook naar een ruimte waar ik ongestoord mijn vroeger weggestopte ergernis er kon laten zijn, me dus beseffend dat het van vroeger was. Zo kwam ik er in de loop van de jaren achter dat er heel veel vroeger weggestopte boosheid uit mijn jeugd naar (een van) mijn ouders zat, dat kwam allemaal naar boven. En ik merkte dat daar weer verdriet onder zat (van het me niet gehoord voelen, van het me op die momenten aan mijn lot overgelaten worden door een van mijn ouders). Op deze manier (mantra toepassen, naar andere ruimte gaan en boosheid/verdriet toelaten) heb ik in de loop van jaren al mijn vroeger weggestopte boosheid en al mijn vroeger weggestopte verdriet toegelaten.
Vroeger weggestopt verdriet
De ene keer kwam ik bij mijn verdriet, de ander keer bij mijn boosheid. Het is nodig om beide er in de loop van de jaren toe te laten en er uit te krijgen.
De ene persoon komt makkelijker bij zijn boosheid, de andere persoon komt makkelijker bij zijn verdriet. Uiteindelijk zit onder elke boosheid verdriet en zit onder elk verdriet boosheid. En zo schilde ik, laagje voor laagje af, schilletje voor schilletje van de denkbeeldige ui mijn vroeger weggestopte emoties af, tot ik me vrijwel niet meer getriggerd voelde en alleen nog maar heel lichtjes getriggerd voelde, als signaal dat ik op moet letten voor wat er aan de hand is.
Angst kwijtgeraakt
Door dit toelaten van mijn vroeger weggestopte emoties ontdekte ik dat ook mijn angst in de loop van de jaren verdween.
Als kind ontwikkelen we angst enerzijds door beangstigende momenten in onze jeugd. Bijvoorbeeld wanneer een van onze ouders boosheid toonde of wanneer onze ouders ruzie maakten. Anderzijds kunnen we als kind angst ontwikkelen wanneer we niet de aandacht krijgen waar we als kind recht op en behoefte aan hebben. Of als we ons afgewezen voelen. Dan kunnen we ons alleen of eenzaam voelen. Een kind, die op alle fronten afhankelijk is van haar/zijn ouders, voelt zich dan in de steek gelaten. Dit uit zich later in de vorm van verlatingsangst in relaties.
Gevoel ontwikkelen
Destijds wilde ik van mijn ergernissen en irritaties en frustraties af. Wat ik destijds nog niet wist, was dat ik hierdoor ook alsnog mijn gevoel ontwikkelde, met alle positieve gevolgen voor mijn leven. Ik wist hierdoor wat ik wilde met mijn leven, ontdekte mijn passie en leerde om ook van kleine dingen te genieten. Ik ontwikkelde een reëel zelfbeeld, een gezond beoordelingsvermogen, geduld, begrip, een emotioneel gezonde gespreksvoering, emotionele diepgang in gesprekken en ik leerde mezelf verder letterlijk elke gedragsverandering aan die ik wenste. Ook heb ik hierdoor nog maar enorm weinig tegenslagen en weet ik hoe ik daar het beste mee om kan gaan. Door dit alles leid ik een voldoening schenkend en gelukkig makend leven.
Boek
Ik heb een boek geschreven over een gezond en evenwichtig gevoelsleven in 4 stappen: GRIP OP GEVOEL EN EMOTIE.
In dit boek lees je wat gevoel is en wat het cruciale onderscheid is met emotie en impulsiviteit. Je leest hoe je in vier stappen je gevoel ontwikkelt en hoe je een emotioneel intelligent leven leidt.
Dit zijn enkele van de spontane reacties die ik van lezers over het boek heb ontvangen:
‘Jouw boek geeft veel heldere nieuwe inzichten. Ik merk nu al verschil.’
‘Jouw boek is heel anders dan de boeken die er al zijn over gevoel en emotie. Het is veel concreter.’
‘Zo praktisch heb ik het niet eerder gezien.’
Je kunt makkelijk een Gratis Probeerversie (inclusief uitgebreide Inhoudsopgave) downloaden of het boek bestellen (geen verzendkosten):
GRIP OP GEVOEL EN EMOTIE
Deel dit artikel