Negatief denkpatroon, negativisme, negativiteit

Regelmatig vertelt een klant hoe zij/hij last heeft van een negatief denkpatroon, negativisme of negativiteit. Wat houdt een negatief denkpatroon in, wat zit eronder en hoe kom je er van af? Bij doorvragen blijkt er onder deze zelfde termen verschillende betekenissen te zitten. Ik laat je zien wat er onder verstaan wordt. 

Vicieuze cirkel doorbreken

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.

Twee vormen van negativisme

Een negatief denkpatroon kan allereerst slaan op de gedachte dat dingen niet zullen lukken. Je hebt de gedachte dat je iets niet kunt, dat je er niet toe in staat bent. Wanneer ik doorvraag op wat ze niet denken te kunnen, blijken er grofweg twee mogelijkheden. 1.) Of het is iets wat ze niet kunnen, omdat ze er niet voor opgeleid of geschoold zijn. 2.) Of het is iets waarvan ze bang zijn dat ze het niet kunnen, maar waartoe ze objectief gezien absoluut in staat kunnen worden geacht het te doen . 

 

 

Onvoldoende opgeleid

In het eerste voorbeeld van een negatief denkpatroon, 1.) dat ze iets niet kunnen omdat ze er niet (voldoende) voor zijn opgeleid, vraag je je misschien af waarom mensen vinden dat ze dat dan toch zouden moeten kunnen. De reden kan bijvoorbeeld zijn dat ze het een gemiste kans vinden dat ze niet de benodigde opleiding hebben gedaan. Hier zit een vorm van spijt achter over de gevoelde gemiste kansen. Het idee waar ze zelf niet eerder aan hadden gedacht is dat ze altijd alsnog die opleiding kunnen doen als ze dat willen. Hierdoor ontstaat een nieuwe kans of anders acceptatie, omdat ze er dan voor kunnen kiezen om het niet te doen. Ze raken dan hun gevoel van onmacht of machteloosheid kwijt. 

Niet de juiste opleiding of niet doorgeleerd hebben

Regelmatig komt het voor dat blijkt dat iemand niet haar of zijn eerste opleidingsvoorkeur en beroepsvoorkeur heeft gekozen. Redenen hiervoor zijn dat betrokkene bijvoorbeeld ontmoedigd werd in de eigen eerste keuze of dat door (doorgaans een van de ouders) druk werd uitgeoefend om een bepaalde richting te kiezen. Opleidingskeuzes die werden ontraden zitten vaak in de kunst- en cultuursector. Een gevleugelde uitspraak van ouders was regelmatig: ‘Daar is geen droog brood in te verdienen’. 

Druk uitoefenen

De studierichtingen waar druk op wordt uitgeoefend om die vooral te gaan volgen, zijn onder andere voor beroepen met status, zoals een medicijnstudie. Of studies voor beroepen met werkzekerheid, zoals rechten. Of studies voor hetzelfde beroep als vader of moeder. Ook kan druk worden uitgeoefend of de verwachting worden uitgesproken naar de jongvolwassene dat zij/hij er goed aan doet om het bedrijf van de ouders over te nemen.
In al deze gevallen werd de jongvolwassene de kans ontnomen om zelf uit te zoeken wat zij/hij diep in het het hart het liefst wil.

Materieel goed en niet gelukkig

Daardoor denkt de jongvolwassene: Wat moet ik anders? en gaat de door de ouders aangeraden studie doen of in het bedrijf van de ouders werken. Decennia later kunnen deze klanten er achter komen dat ze het materieel goed hebben en tegelijkertijd niet gelukkig zijn. Ze voelen zich niet gelukkig, omdat ze geen voldoening halen uit hun werk. Ze denken: Is dit het dan? 

Potentie een passie te ontwikkelen

Kinderen worden geboren met de potentie een passie te ontwikkelen. Kinderen laten namelijk al heel jong zien wat ze leuk, mooi, fijn of boeiend vinden en wat hen interesseert of zelfs intrigeert. Als kinderen daarin worden aangemoedigd, geënthousiasmeerd en gefaciliteerd, groeit hun interesse, die vervolgens kan uitgroeien tot een passie. Elke keer dat het kind aandacht krijgt, krijgt het elke keer een klein dopamineshotje in het brein en ontwikkelt zo voldoening. Zou het kind een staartje hebben gehad zoals een hond, zou het vaak hebben gekwispeld.

In de kiem gesmoord

Als deze aandacht er echter niet is van de kant van de ouders, wordt dit proces en de potentie van het kind in de kiem gesmoord. Kinderen hebben recht op en behoefte aan aandacht, waardering, erkenning, bevestiging, zich serieus genomen te voelen en het zich gehoord te voelen. Ze hebben recht op en behoefte aan aanmoedigingen en complimenten. 

Angst voor afwijzing

In het tweede voorbeeld van een negatief denkpatroon, 2.) dat mensen bang zijn iets niet te kunnen terwijl ze objectief gezien datgene kunnen, komt er vaak angst voor afwijzing om de hoek kijken. Bij doorvragen over dit negatief denkpatroon blijkt dat ze diep in hun hart weten dat ze het kunnen, maar dat ze bang zijn om met afwijzing te maken krijgen. Bij doorvraag weten ze aan te geven van welke mensen in hun privé- of zakelijke omgeving ze afwijzing verwachten en op welke manier dat zou kunnen gebeuren.  

Etiket faalangst is niet altijd juist

Door deze angst voor afwijzing zijn ze er in gaan geloven dat ze het niet kunnen. Vaak geeft de klant zelf aan last van faalangst te hebben. Dit etiket is dan niet altijd terecht. In ongeveer de helft van de gevallen waarin een klant denkt last te hebben van een negatief denkpatroon in de vorm van faalangst, blijkt dit angst voor afwijzing te zijn. 

Faalangst

Van faalangst is sprake als iemand ergens echt niet toe in staat is. Hoe de klant en ik er achter komen of iets faalangst is of angst voor afwijzing, is als volgt. Iemand zegt bijvoorbeeld: ‘Dan moet ik voor die groep een presentatie houden. Dat kan ik echt niet!’ Door door te vragen kom je erachter wat er feitelijk speelt. Ik kan vragen: Als je die presentatie voor een lege zaal zou houden, zou dat lukken? Ja, dat lukt wel. Dan heeft het niet met de presentatie op zich te maken maar met de toehoorders. 

Lukken?

Ik vraag dan: Als je die presentatie zou houden voor je vriendengroep, zou dat lukken? Als het antwoord hierop Ja is, ligt het waarschijnlijk aan de specifieke groep waarvoor die presentatie moet worden gehouden. Of het kan liggen aan de verwachte consequenties als het niet goed gaat, zoals een negatieve beoordeling, of het niet doorgaan van een beoogde promotie, en dergelijke.

Afschillen

Als betrokkene het ook niet durft voor de eigen vriendengroep, heeft het mogelijk met spreekangst te maken. Door elke keer de besproken situatie net even te veranderen en te kijken in hoeverre betrokkene dat wel of niet durft, kun je vervolgens net zo lang afschillen tot je weet wat er feitelijk onder de angst, weerstand, belemmering of blokkade zit. 

Niet fijn voelen

Wat er ook uit kan komen is dat betrokkene zich sowieso niet fijn voelt in de privé- of werkomgeving waarin ze/hij verkeert. Dan levert alleen het daar zíjn al spanning of stress op. Dan kan het aangaan van een gesprek met een partner of het invulling geven aan een bepaalde taakinhoud iets zijn waar iemand enorm tegenop ziet. 

Niet eerste opleidings- of beroepsvoorkeur gedaan

Dan komen we weer terug bij een mogelijke onderliggende reden: dat veel vaker dan we voor mogelijk houden mensen destijds niet hun eerste voorkeur hebben gekozen maar zich hebben laten leiden door anderen. Dit heeft grote consequenties voor iemands leven en levensgeluk. 

Brede opleiding kiezen

Wat regelmatig voorkomt is dat iemand niet wist wat zij/hij wilde doen en daarom dan maar een brede opleiding koos. Deze opleiding wordt in verhouding vaak voortijdig verlaten, omdat het niet is wat men hoopte. Hierna wordt een andere ook weer brede opleiding gekozen. De kans dat ook die opleiding voortijdig verlaten wordt is ook groot. Uiteindelijk wordt een baan gekozen met werkzekerheid en/of financiële zekerheid, dat vaak niet aansluit op de genoten opleiding. 

Uit het oog verloren

De meeste klanten die zijn vastgelopen in hun werk, kunnen een aantal interesses opnoemen waar ze ooit mee gestopt zijn en waar ze verder niets meer mee gedaan hebben. Destijds werd mij het boek aangeraden: Welke kleur heeft jouw parachute? Het moraal van dit boek is dat we in onze jeugd als kind allemaal heel goed weten wat we leuk vinden om te doen en wat we willen worden, maar dat dit vervolgens op veel manieren in de kiem wordt gesmoord. Daarom is het aan ons om alsnog zelf aan de slag te gaan met onze jeugddromen. 

Wil je geld verdienen, wil je gelukkig worden, of wil je beide?

Ik heb gelukkig voor het laatste gekozen: ik wilde gelukkig worden in mijn passie en daarmee geld verdienen. Dat heb ik gedaan door onvoorwaardelijk voor mijn passie te kiezen. Ik ben van 1960 en rond mijn veertigste was ik vastgelopen in mijn werk en raakte ik burn-out. Door het herstelproces herinnerde ik me weer wat ik in middelbare schooltijd het liefst had willen doen: studeren op een universiteit.

Eenzaamheid 

Dat was voor mij toen nooit een optie geweest, omdat ik toen aanvoelde dat ik in een grote stad, op een grote universiteit, in een diep gat van eenzaamheid zou vallen. Toen had ik nog nooit van verlatingsangst gehoord, maar achteraf kan ik zeggen dat ik door mijn verlatingsangst na mijn middelbare schoolperiode niet mijn eerste keuze deed. Ik had dit echter zo ver weggestopt, dat ik me daar toen niet van bewust was. Pas tijdens mijn herstelproces van mijn burn-out kwamen daarover herinneringen terug. 

Loyaliteit zoeken naar mijn vader

Door mijn herstelproces kwam ik er ook achter dat waar ik altijd oprecht had gedacht dat ik altijd bij de politie had willen werken, ik dat onbewust had gedaan vanuit loyaliteit zoeken naar mijn vroeg overleden vader, die ook een uniformberoep had gehad (beroepsmilitair).

Studie begonnen

Toen ik 27 jaar was, was ik een studie begonnen aan de Open Universiteit. Door mijn burn-out moest ik hier mee stoppen, maar nadat ik hersteld was heb ik de studie weer opgepakt en op mijn vijftigste studeerde ik alsnog af. Al met al had ik 23 jaar over mijn studie gedaan en was apetrots, omdat ik destijds getest was voor de Huishoudschool. Na Mavo, Havo, Atheneum en HBO (politieacademie) is het behalen van mijn bul de prestatie waar ik het meest trots op ben. 

Ontdekken wat je diep in je hart wilt

Door mijn herstelproces ontdekte ik wat ik diep in mijn hart wilde: coachen en schrijven. En dat is waar ik voor koos. Ik had er alles voor over om dit te gaan doen en heb er destijds zelfs mijn huis voor verkocht. Hierdoor was ik in staat om trainingen te volgen. Destijds heb ik in acht jaar 24 trainingen gevolgd, die tezamen rond de 25.000 euro kostten.

Haal ik het bedrag eruit?

Dat bedrag had ik er in mijn tweede jaar uit, waardoor ik mijn bedrijf kon laten groeien en een boek kon uitbrengen en later een online programma kon ontwikkelen. Bij elke investering in mijn bedrijf heb ik maar één criterium: haal ik dit bedrag eruit ja of nee. Als ik inschat dat ik de kosten eruit haal, doe ik het. Zo verdiende ik elke keer genoeg om me weer te kunnen inschrijven voor een volgende serie trainingen. Nog steeds stop ik mijn geld in mijn eigen bedrijf en in mijn eigen ontwikkeling. 

Wat zijn jouw werkwoorden?

Door mijn herstel ontdekte ik dat ik gelukkig word van analyseren en verbanden leggen. Dat is wat ik doe als ik dit blog schrijven, als ik mails beantwoord en als ik een rapportage of een boek schrijf. Het lijkt me dus ook heel leuk om onderzoeksjournalist te worden, want ook dan ben ik informatie aan het analyseren en leg ik verbanden. Wat ik je daarom aanraad: ga niet op zoek naar branches, maar ga ontdekken wat jouw werkwoorden zijn. 

Twee willekeurige voorbeelden

Het is niet belangrijk om te weten dat je bijvoorbeeld in de mode wilt werken, maar het is belangrijk om te ontdekken wat voor werkzaamheden je er wilt doen. Wat zijn jouw werkwoorden: showen? ontwerpen? naaien? verkopen? opleiden? etaleren? Waar wordt jij gelukkig van?
Ten aanzien van een ander willekeurig voorbeeld: de autobranche, wat zijn jouw werkwoorden? Wil je ontwerpen? testrijden? les geven? repareren? ontwikkelen? maken? oppimpen? wassen?  Wanneer je weet van welke werkwoorden jij gelukkig wordt, zijn er heel veel mogelijkheden en doorbreek je jouw negatief denkpatroon, omdat je dan datgene doet waar je diep in je hart gelukkig van wordt. 

 

 

Vicieuze cirkel doorbreken

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.

 

 

Negatief denkpatroon, negativisme, negativiteit

Onder een negatief denkpatroon zit dus vaak iets anders dan we denken. Het kan angst voor afwijzing zijn, of toch faalangst. Of we hebben destijds niet onze eerste opleidings- en beroepsvoorkeur gevolgd of om andere redenen geen invulling gegeven aan hobby’s of interesses. Een negatief denkpatroon is er niet zo maar uit het niets; er zit altijd een onderliggend aspect aan ten grondslag. Door inzicht te krijgen in wat er bij jou onder zit en/of door je eigen werkwoorden te ontdekken, kun je een negatief denkpatroon veranderen in een gelukkig makend en voldoening schenkend leven.