Gewijzigd op 15 maart 2020 door Ammy van Bedaf

Loslaten van je angst en paniek. We kunnen voor veel dingen angst hebben.

Wil je van je angst of paniekaanvallen af? Lees hier om van je angst en paniekaanvallen af te komen.

Angst voor afwijzing. Dit is een vaak aanwezige angst. De angst voor afwijzing vloeit voort uit het naar beneden gehaald zijn in je jeugd, dat je het bijvoorbeeld niet goed (genoeg) deed. Ook non-verbaal werden signalen uitgezonden en met bepaalde gezichtsuitdrukkingen werd jou bijvoorbeeld duidelijk gemaakt dat je het het toch niet kon. Dit is dan niet een paar keer gebeurd, maar structureel en systematisch.

Gespreksvoering

Aan iemands gespreksvoering is snel te merken in hoeverre iemand in de jeugd met afwijzing te maken heeft gehad. Aan iemands gespreksvoering is diens controlebehoefte te horen. Daar ga ik nog een keer een apart boek aan wijden. Uit angst zelf te worden afgewezen gaan we, onbewust en onbedoeld, zelf afwijzen. En zo is de cirkel rond. Het is wel degelijk mogelijk om door middel van je gespreksvoering te werken aan je controlebehoefte.

Angst voor eenzaamheid. Jouw huidige gevoelde eenzaamheid is de eenzaamheid die werd gevoeld in jouw jeugd, toen je je niet gehoord en niet serieus genomen voelde. 

Angst voor verlating. Angst voor verlating duidt ook altijd op angst voor eenzaamheid maar angst voor eenzaamheid duidt niet altijd op angst voor verlating. Angst voor verlating kan eerder leiden tot paniek. Als je verlatingsangst hebt, heb je je als kind op enig moment feitelijk of emotioneel in de steek gelaten gevoeld. 

Angst om iemand dichtbij te laten komen en/of om je emotioneel te binden. Dit duidt op bindingsangst. Bindingsangst en verlatingsangst zijn twee kanten van dezelfde medaille. Aan de ene kant ben je niet in staat om je emotioneel te binden en vind je het benauwend of verstikkend of verwarrend als de ander te dicht bij je komt. En aan de andere kant heb je iemand anders nodig om niet verder in eenzaamheid te zakken. 

Angst of je iets wel kunt. Dit is faalangst en heeft verschillende oorzaken. Enerzijds heb je in je jeugd veel signalen gekregen dat je het toch niet kon of het toch niet goed deed (geestelijke mishandeling). Anderzijds ontstaat faalangst door emotioneel misbruik: je hebt te doen gehad met een van je ouders, hebt die proberen te helpen/verzorgen/redden, wat een onmogelijke exercitie is, waardoor je aan je eigen handelen bent gaan twijfelen. Daarnaast heb je in je jeugd geen aandacht, waardering, complimenten en aanmoedigingen gehad, waardoor je als kind nooit bevestigd bent geworden in het feit dat je dingen kunt doen en dat je ze goed doet.

Angst dat je berooid achter blijft of in de goot terecht zult komen. Vaak is dit vanuit een positie van financiële afhankelijkheid, een afhankelijkheid die ook weer logisch leek te zijn vanuit je patronen van vroeger. Je hebt onbewust naar zekerheid gezocht en die ook gevonden, maar als die zekerheid wegvalt, ontstaat jouw angst. 

Angst voor recepties, feestjes, veel mensen. Dit is sociale angst en kan de vorm van een sociale fobie aannemen als die recepties en feestjes e.d. vermeden worden. De onderliggende oorzaken zijn doorgaans een combinatie van angst voor afwijzing en het gevoel van controleverlies.

Angst voor het loslaten van patronen en overlevingsmechanismen. Het is niet de angst voor het loslaten wat je voelt (want er wordt dan nog helemaal niets losgelaten…), maar het is de angst door het vasthouden aan je eigen patronen en overlevingsmechanismen wat je voelt. Deze angst was in je jeugd logisch, omdat je als kind volledig afhankelijk was van je ouders. Omdat er nooit emotioneel gezonde patronen voor in de plaats zijn ontwikkeld, voel je nog steeds die angst van vroeger op momenten dat deze, ook weer door herhaling van patronen van vroeger, getriggerd wordt.

Angst voor de toekomst. Een aantal mensen leven met angst voor de toekomst en met pijn uit hun verleden. De angst voor de toekomst is gebaseerd op de pijn en angst uit hun verleden. Ze hebben nooit geleerd dat en hoe ze hun eigen toekomst zelf kunnen bepalen. Hen is veel overkomen en er is nauwelijks sprake geweest van het plannen van de eigen toekomst. Het in de toekomst kijken is dan ook een tot mislukken gedoemde exercitie, omdat het voor je toekomst nodig is dat je hem zelf schept, creëert, organiseert, bepaalt en realiseert. Die toekomst die maak je dus zelf… Dat je niet weet hoe je dat kunt doen, vloeit weer voort uit je patronen van vroeger. 

Angst om alleen over te blijven. Dit is een angst vanuit iemands gevoel niet zo veel waard te zijn. Vaak zit er een minderwaardigheidsgevoel achter. Wie zit er nou op mij te wachten? Ook zit er verlatingsangst en de angst het zelf niet te redden achter. 

Spreekangst, zoals bij voorstelrondjes of als je in het openbaar iets moet zeggen. Dit is enerzijds angst voor afwijzing en anderzijds het onvoldoende beheersen van bepaalde handige gespreksvaardigheden. 

Rijangst of vliegangst is doorgaans controleverlies en heeft op zich niet met het rijden of het vliegen te maken. Hier bedoel ik mee dat niet het rijden of vliegen de oorzaak zijn van de gevoelde angst, maar dat er een onderliggende angst voor controleverlies aan ten grondslag ligt. Het rijden in een auto of bus of het vliegen in een vliegtuig is ‘niet meer dan’ de trigger die het eronder liggende controleverlies (uit de jeugd) triggert. 

Paniek ervaar je als er sprake is van grote angst in combinatie met het gevoel van controleverlies en verlatingsangst. Ik zeg niet voor niets gevoel van controleverlies, omdat dit controleverlies er feitelijk niet is, maar, vanuit je patronen van vroeger, wel zo door jou ervaren wordt. Net zo als angst dus: er is feitelijk geen gevaar, maar dit wordt vanuit jouw patronen van vroeger wel degelijk zo gevoeld, omdat er een bepaalde associatie is met iets in de jeugd. 

De fysieke uitingsvormen van angst kunnen divers zijn, zoals rood worden, zweten, stressvlekken, trillen, black-out, ineen krimpen, in bed plassen, stotteren, nagels bijten, bevriezen of verlammen, e.d. Voor betrokkene kan het dan aanvoelen dat die fysieke uitingsvormen de oorzaak zijn van het gevoelde onbehagen, maar deze fysieke uitingsvormen zijn niet meer dan het gevólg van een onderliggende angst. Dit is belangrijk, omdat je alleen van die verschijnselen af kunt komen als je weet wat de onderliggende oorzaak is geweest. Dan kun je, in plaats van dat controleverlies in je jeugd, daar nieuw gedrag voor in de plaats aanleren. 

De vormen van angst hebben een relatie met omstandigheden, situaties en gebeurtenissen in je jeugd, waarin je structureel werd afgewezen en waarin je als kind op een bepaalde manier controleverlies hebt ervaren. Als kind heb je in een situatie gezeten waarin je geen uitweg zag en waaruit je voor je gevoel (bijvoorbeeld uit loyaliteit naar je ouder(s) niet weg kon komen of op een andere manier niet aan kon ontsnappen. Deze gebeurtenissen verschillen natuurlijk per persoon. Als kind stoppen we deze gebeurtenis(sen) grotendeels weg.

Loslaten van je angst

Als er in het volwassen leven ook maar enige associatie is met die gebeurtenis(sen) van vroeger, zal de ‘weggestopte’ angst of paniek van toen weer geactiveerd worden. Dat is de reden dat in het heden angst- en paniekgevoelens worden gevoeld, terwijl daar in het heden geen enkele aanleiding voor lijkt te zijn. Dat klopt, want de oorzaak zit in je eigen jeugd. Dat maakt loslaten van je angst in het heden heel goed mogelijk. 

Door het inzichtelijk maken van jouw patronen van vroeger kan ik aangeven waar jouw angst voor afwijzing, voor eenzaamheid, voor verlating en voor binding, voor jouw gedachte dat je het niet kunt, voor het berooid achter blijven, voor het alleen over blijven, om te spreken in of voor een groep of in het openbaar, of om te rijden of te vliegen, vandaan komt, waar in jouw jeugd de oorzaak zit en wat je er zelf aan kunt (moet….) doen om er vanaf te komen. 

Kortom: jouw huidige angst is terechte angst in je jeugd. Nu is er geen feitelijk gevaar meer, maar dat je dat toch nog voelt, is de angst uit je jeugd. Toen je klein was, was je afhankelijk van je ouders, degenen die die angst veroorzaakten. Je kon daardoor nergens naar toe om steun of troost te zoeken. Loslaten van je angst van vroeger is heel goed mogelijk. Nu ben je niet meer feitelijk afhankelijk van je ouders én kun je nieuwe vaardigheden aanleren waardoor je jouw angsten in de loop van de tijd kwijtraakt.