Gesprek met je ouders aangaan

Regelmatig krijg ik de vraag hoe een gesprek met de ouders aan kan worden gegaan. Aan een dergelijke vraag en aan de behoefte aan een dergelijk gesprek is natuurlijk het een en ander voorafgegaan en van daaruit bestaat de behoefte om een gesprek met de ouders aan te gaan.

Zo maar onvoorbereid en vrijblijvend een gesprek aangaan is er niet bij, want de kans is erg groot dat dit op een teleurstelling uitdraait, waardoor de situatie er niet beter op wordt. Tenslotte is er het e.e.a. gebeurd en als je jouw gesprek niet voorbereidt, is de kans groot dat het er niet beter op wordt en dat de verstandhouding zelfs slechter kan worden. Omdat zowel jijzelf als jouw ouders vanuit patronen van vroeger handelen, zul je je gesprek goed moeten voorbereiden om voor jouzelf het doel van het gesprek te realiseren. Het gaat echt om jouw eigen doel van het gesprek. Je hebt tenslotte al jouw hele leven je ouders zitten ontzien of pleasen en dergelijke.

Wat zou voor jou het doel zijn van dat gesprek? Dit kunnen vele verschillende doelen zijn. Schrijf ze allemaal op. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je alsnog gelijk wilt krijgen over wat jou is aangedaan. De kans dat je dit lukt is klein, want ook jouw ouders zitten met onverwerkt verleden en handelen en reageren vanuit hun patronen van vroeger, net zoals jij zult doen. Je kunt bijvoorbeeld jouw boosheid willen uiten, wat heel legitiem kan zijn, maar als je daarna nog contact met je ouders wil houden, is dat niet handig, want ze zullen op jouw boosheid reageren en hoe ze dat doen heb je niet in de hand. Daarom is het belangrijk om van te voren goed voor jou zelf het doel van het gesprek te bepalen, omdat er anders voor jou onverwachte consequenties op volgen. De kans dat jouw ouders lijdzaam zullen luisteren als jij je gram haalt is nihil. Je doet er daarom goed aan om van te voren na te denken wat hun reactie op jouw verhaal zou kunnen zijn en of je dat wilt of kunt accepteren. Als het jou goed doet om jouw boosheid te uiten, wetend dat ze zich tegen jou kunnen keren of het contact kunnen verbreken, en je kunt daar mee leven, is er niets aan de hand. Als je dat laatste niet wilt, doe je er goed aan een andere strategie te bedenken hoe je je doel kunt bereiken.

Wanneer heb je de grootste kans van slagen? Je hebt de grootste kans van slagen als je wilt vertellen wat gebeurtenissen vroeger met jou hebben gedaan. Niet meer dan dat: vertellen, zonder dat ze het hoeven beamen. Je doet dit in de ik-vorm en geeft aan wat het met je deed. Zodra je in de verwijtende sfeer gaat, zullen jouw ouders in de verdediging gaan. Vanuit hun eigen jeugd kunnen ze niet anders, omdat ook naar hen nooit is geluisterd.

Belangrijk voor jou is om voorafgaand na te denken waar je het in het gesprek met jouw ouders over zou willen hebben: wat wil je hen vertellen of zeggen? Schrijf dit op: welke items zou je willen aankaarten?

Per item schrijf je op wat het doel van gesprek per item is: wat wil je per gespreksonderwerp bereiken? Bepaal vervolgens wanneer je tevreden bent over ieder apart gespreksonderwerp.

Vervolgens denk je na hoe je elk gespreksonderwerp het best kunt aankaarten, om het door jou vastgestelde doel te bereiken. Dit is nog belangrijker dan wát je wilt vertellen. Dat maakt dat het jouw gram halen geen kans van slagen heeft. De meeste kans van slagen heb je als je jouw ouders wil vertellen wat de genoten jeugd/opvoeding met jou gedaan heeft. Meer niet. Het zou al heel wat zijn als ze dat zouden aanhoren zonder in de verdediging te gaan of zonder in de ontkenning te schieten, laat staan zonder jou te onderbreken.

Je doet er goed aan na te denken over hoe jouw ouders zullen reageren. Dat kan voor jou geen verrassing zijn, want ze zullen reageren zoals ze al jouw hele leven hebben gereageerd, bijvoorbeeld door in de ontkenning of in de verdediging te schieten. Dat doen ze omdat ook zij van hun ouders weinig tot geen begrip hebben ontvangen.

Wat een rol speelt als je een gesprek met je ouders zou willen aangaan is dat zij, zoals de meeste mensen doen, hun hele leven hebben vastgehouden aan hun waarheid en niet hebben opengestaan voor het gegeven dat gebeurtenissen en situaties ook wel eens anders zouden kunnen zijn dan zij denken. Ze hebben hun leven lang vastgehouden aan hun eigen aannames, interpretaties en (voor)oordelen. Dat zal in dat gesprek met jou natuurlijk niet veranderen.

Wat kan er gebeuren als je een gesprek aangaat met je ouders? Als je zelf, zonder dat je aan de slag bent gegaan met je eigen patronen van vroeger, een gesprek aangaat met je ouders, zullen er waarschijnlijk twee dingen gebeuren die niet fijn zijn. Ten eerste zul je vanuit je eigen patronen van vroeger verhaal willen halen of alsnog je gram willen halen of alsnog je gelijk willen krijgen. Je zult dan je eigen teleurstelling creëren, want de kans dat je dit zou lukken is nihil.

Hoe komt het dat je nu niet tot een constructief gesprek in staat zult zijn? Dat heeft twee redenen. Enerzijds ben je nu zelf nog te makkelijk emotioneel te raken. En anderzijds komt dat omdat je nog niet de gesprekstechnieken hebt ontwikkeld om op een emotioneel gezonde en dus constructieve manier een gesprek aan te gaan, dat wil zeggen: genuanceerd, vanuit jou zelf en dus in de ik-vorm en door te vertellen wat jouw jeugd met jou gedaan heeft. Dit zul je pas kunnen nadat je jezelf alsnog emotioneel hebt opgevoed. Ook zul je te geraakt zijn als jouw ouders ook maar enige vorm van ontkenning laten horen of non-verbaal laten zien. En al zouden ze stil naar jou luisteren, wat zeer onwaarschijnlijk is; non-verbaal zullen ze niet hun gezicht in de plooi kunnen houden omdat ze niet onvoorwaardelijk zullen kunnen luisteren. Dat hebben ze nog nooit gekund; dan zullen ze het dan helemaal niet kunnen.

Ten tweede zullen jouw ouders niet anders kunnen dan in de verdediging gaan en op allerlei manieren gaan ontkennen. het is makkelijk dit te voorspellen, omdat dit is wat ze hun hele leven hebben gedaan. Je zult zelfs waarschijnlijk al de opmerkingen weten die je zult horen. Die ontkenningen zullen voor jou ‘secundaire victimisatie’ zijn: een herhaling van patronen van vroeger omdat je wéér niet serieus genomen wordt. Je zult dus wederom emotionele pijn krijgen. Als je een gesprek met je ouders aangaat zonder dat je met je eigen patronen van vroeger aan de slag bent gegaan, is de kans groot dat je je eigen teleurstelling zit te creëren.

Wat als je met je eigen patronen van vroeger aan de slag bent gegaan? Dan heb je je vroeger weggestopte emoties een plaats kunnen geven en zul je de juiste toonzetting hebben en zul je ook niet meer verlangen dat je gelijk krijgt. Dan zul je in staat zijn om op een rustige manier te vertellen wat de opvoeding die je genoten hebt met jou gedaan heeft en zal het jou niet zo heel veel meer uitmaken hoe jouw ouders reageren, omdat het jou er alleen maar om te doen is hen jouw bevindingen te vertéllen, ongeacht hoe hun reactie daarop is.

Het kan zelfs ook heel goed zijn dat je het niet meer nodig hebt om jouw ouders te vertellen wat de opvoeding met jou gedaan heeft, omdat je er de behoefte niet meer aan hebt. Er komt dan uit waar jij vrede mee hebt: met of zonder een gesprek. Overigens gaat het dus in feite niet om ‘een gesprek’ omdat een gesprek tweezijdig is, terwijl jij hen iets gaat vertéllen. Het is dus eenrichtingsverkeer, waar een gesprek uit zou kunnen ontstaan.  Alleen als je dit op een niet-verwijtende manier doet en in de ik-vorm, bestaat er een kleine kans dat ze er later op terugkomen  en dat er later een gesprek ontstaat.

Wat kan een andere reactie van jouw ouders zijn? Wat ook kan gebeuren, en dit is vaker het geval, is dat de ouder over zijn of haar eigen jeugd gaat vertellen als uitleg en verklaring en goedpraten hoe het allemaal zo ver heeft kunnen komen. Jouw ouder blijft dan in de slachtofferrol zitten. Dat jouw vader of moeder dat doet is goed, maar niet tegenover jou en al helemaal niet als vergoelijking voor wat jou is aangedaan en voor wat jou is onthouden. Ook dit is secundaire vicitimisatie: weer een herhaling van datgene waar je juist tijdens je opvoeding last van hebt gehad.

Hoe groot is de kans van slagen van het gesprek met je ouders? Je zult merken dat het vertellen van wat jouw opvoeding met jou heeft gedaan, eigenlijk alleen een kans van slagen heeft als je met je eigen patronen van vroeger aan de slag bent gegaan en als je je daardoor alsnog emotioneel hebt opgevoed. Anders zul je vanuit je eigen onverwerkte emoties van vroeger reageren en niet je doel bereiken.

Wat zou nog een andere manier kunnen zijn? Anders zou  de enige manier nog kunnen zijn om jouw ouders van jouw boosheid op de hoogte te brengen. De kans dat je hiermee de deur dicht doet is natuurlijk aanwezig. Als je dit hebt ingecalculeerd  en als je hier vrede mee zou hebben, is er niets mis mee.

Hoe kun je de slagingskans vergroten? Je doet er goed aan om het gesprek stap voor stap voor te bereiden en om het besluit om het wel of niet aan te gaan pas te nemen nadat je je je voorbereidingen af hebt. Als je er dan behoefte aan hebt, kun je het doen. Doe het niet eerder dan dat je de verwachte reacties van je ouders aan kunt. Dan ben je er emotioneel klaar voor. Jij bepaalt zelf het moment van weggaan. Doe het dus niet bij jou thuis, want je hebt niet in de hand wanneer jouw ouders dan weg zouden gaan. Doe het daar waar je zelf het moment van opstappen kunt bepalen.

Wat is een andere mogelijkheid om jouw ouders te laten weten hoe jij over bepaalde zaken denkt? Een andere manier om je ouders te laten weten hoe je over bepaalde zaken denkt, is om hen dat middels een brief te laten weten. Het nadeel is dat je hun reactie niet ziet. Het voordeel is dat ze jou dan niet kunnen onderbreken. Dit is een heel groot voordeel, want jouw ouders zullen namelijk zeer waarschijnlijk grote moeite hebben om jou ongehinderd te laten praten en laten uitspreken. Je zult vervolgens voorbereid moeten zijn op een brief van hun zijde, waarin ze ongenuanceerd kunnen reageren. Bedenk voordat je jouw brief verzendt welke ergst mogelijke brief of reactie je van jouw ouders zou kunnen ontvangen en kijk of je dat aan zou kunnen. Een brief van jouw ouders ontvangen wil overigens niet zeggen dat je hem zou moeten lezen. Ontvangen en lezen kunnen twee verschillende dingen zijn, als je het niet-lezen ervan aan zou kunnen. Je zou het in ieder geval op een moment kunnen doen waarop je het aankunt. Om niet impulsief te reageren zou je er goed aan doen om in ieder geval niet meteen te reageren, maar om dit reageren zo lang mogelijk uit te stellen. Maak een conceptbrief en ga deze elke keer dat je daar behoefte aan hebt herlezen en herschrijven. Daar zit je emotionele herstel want als het goed is haal je de scherpe kantjes ervan af. Het gaat er beslist niet om dat je begrip toont (dat heb je tenslotte al je hele leven gemoeten) maar dat je niet ongenuanceerd of impulsief reageert. Jouw brief is pas klaar als je er ook na een paar keer herlezen geen enkele wijziging meer in aanbrengt. Dan is het impulsieve er wel vanaf.

Wat als jouw ouders niet meer in leven zijn? Ook als jouw beide ouders of een van jouw ouders niet meer in leven zijn, is het nodig om met je eigen patronen van vroeger aan de slag te gaan. Voor het een plaats geven van datgene waar je last en hinder van ondervindt is het sowieso nodig om aan de slag te gaan met het loslaten van je patronen van vroeger. Het maakt daarvoor, gek genoeg, niet uit of jouw ouders nog in leven zijn of niet. Je zult sowieso hinder ondervinden van je patronen van vroeger als je er niet alsnog mee aan de slag gaat, ongeacht of jouw ouders nog wel of niet meer in leven zijn.

Wat kan een voordeel zijn? Het klinkt gek, maar het niet meer in leven zijn van je ouders kan ook een voordeel zijn als je hen wilt ‘laten weten’ wat je vindt van de door jou ondergane opvoeding. Dan kunnen ze namelijk niet meer reageren vanuit hun patronen van vroeger. Je zou dan voor jezelf een ritueel kunnen ontwikkelen waarin je een brief aan je overleden vader en/of moeder schrijft, waarin je ongehinderd en ongecensureerd van je af kunt schrijven. Die brief wordt toch niet verzonden. Je zou de brief ook ritueel kunnen verbranden of bijvoorbeeld aan hun graf kunnen voorlezen, net naar gelang jouw behoefte.

Waarom is het ongecensureerd schrijven sowieso goed?  Je kunt ook een ongecensureerde brief aan je in leven zijnde ouders schrijven, alleen deze verstuur je niet. Het van je afschrijven, ongecensureerd, zonder de brief te versturen, werkt op zich al louterend, omdat je voor jezelf dingen kunt toegeven wat je tot nu toe nog niet hebt gedaan. Je doet het in de je-vorm en schrijft direct aan je ouders, alsof je tegen hen aan het praten bent. Denk niet na over de stijl en grammatica. Dat hoeft niet, want ze lezen het toch niet. Als je deze ongecensureerde en niet verzonden brieven bewaart, kun je ze na een tijdje herlezen en kijken in hoeverre je er dan anders in zit. Zo kun je zien in hoeverre je emotioneel herstelt. Behalve dat het schrijven op zich louterend werkt, ben je ook een beetje bezig met verwerking en met het er mogen zijn van jouw emoties over datgene wat je schrijft.

Kortom: het zo maar aangaan van een gesprek met je ouders is niet handig, omdat de kans groot is dat je je eigen teleurstelling gaat creëren. Het is belangrijk wat jouw doel van het gesprek is en dat je nadenkt hoe je dat doel zou kunnen bereiken. het beste resultaat bereik je als je je aan de slag gaat met het loslaten van je eigen patronen van vroeger.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.