Gewijzigd op 5 november 2021 door Ammy van Bedaf
Seksueel misbruik loslaten
Onder kindermishandeling wordt mishandeling van kinderen verstaan. Veronachtzaamd in deze term worden die mensen die nu volwassen zijn en als kind werden mishandeld. De definitie van kindermishandeling zou naar mijn mening dan ook moeten zijn: mishandeling van kinderen + van huidige volwassenen toen zij kind waren. Een van de aspecten van kindermishandeling is seksueel misbruik.
In eerdere blogs heb ik geschreven over
Dit blog gaat over seksueel misbruik, lichamelijke verwaarlozing en getuige zijn van geweld.
Seksueel misbruik vindt niet alleen plaats door vaders, stiefvaders, ooms, buurmannen of gezagsdragers, maar ook door grootvaders, moeders en broers en zussen. Het gebeurt dat een van de ouders het seksueel misbruik tussen broer en zus of broers onderling ziet en beiden bestraft, dus ook het slachtoffer. Het komt voor dat bekend is dat een broer seksueel misbruik heeft gepleegd met een broer of zus en dat de plegende broer, de dader dus, binnen het gezin, opgehemeld wordt.
Dergelijke mechanismen worden door het slachtoffer als zogenaamde ‘secundaire victimisatie’ ervaren, dat wil zeggen een herhaling van hetgeen heeft plaatsgevonden, waardoor het als nog meer traumatiserend wordt ervaren dan het op zich al is. Ouders doen soms hun best om het niet te hoeven weten. Kinderen onderling durven niets te vertellen aan elkaar of aan de ouders.
Seksueel misbruik kan ook veel subtieler plaatsvinden, zonder dat er seksuele handelingen plaatsvinden. “Mijn vader is seksueel erg gefrustreerd geweest en dat is een rode draad in mijn leven geweest. “Als er schuine moppen werden getapt, moest ik de kamer uit.” “Op mijn twaalfde zei mijn vader op een denigrerende manier: ‘Goh, je krijgt al bobbeltjes.’ Sindsdien deed ik de deur altijd op slot.” “Mijn vader liet me weten wat er volgens hem aan mankeerde: mijn borsten vond hij te klein.”
Andere voorbeelden van subtiel seksueel misbruik is een dochter wiens vader de badkamerdeur met gereedschap openmaakte om haar naakt in bad te kunnen zien. Een vader die bijna dagelijks aan zijn dochter vraagt of ze nog maagd is en die net zo lang zeurt tot zijn dochter haar relatie uit maakt. “Door deze aandacht van mijn vader ging ik me als jongen verkleden. Ik wilde niet dat mensen zagen dat ik een meisje was. Ik wilde onaantrekkelijk zijn. Dan trok ik me terug. Dat deed ik in mijn huwelijk ook.” Je zou dergelijke vormen geestelijke of emotionele aanranding kunnen noemen.
Van lichamelijke verwaarlozing is sprake als een ouder of verantwoordelijke onvoldoende verzorging biedt. Dit betreft het voorzien van voldoende en gezond voedsel, het verschaffen van gepaste schone kleding, het zorgen voor de nodige hygiëne van het kind en de omgeving en het toegang verlenen tot medische verzorging als dat nodig is. “Mijn vader kocht dingen voor zichzelf en niet voor ons. Kleren kocht hij niet voor ons. Ik heb met touwtjes in plaats van veters in mijn schoenen gelopen.”
Getuige zijn van fysiek en verbaal geweld wordt tegenwoordig als net zo beschadigend voor een kind beschouwd als het zelf ondergaan. Hersenonderzoek heeft namelijk aangetoond dat in een dergelijk geval dezelfde hersengebieden worden getriggerd als in het geval dat het kind het fysieke of verbale geweld zelf ondergaat. Volgen hieronder concrete voorbeelden van het zijn van getuige van geweld:
“Mijn vader schold en gooide een keer een bord macaroni naar mijn moeder. Ze huilde en we gingen haar helpen. Mijn moeder was boos dat we haar hielpen. Ik begreep dat niet.”
“Mijn vader was een keer uitgevallen tegen mijn zus. Ik vond het heel erg dat het gebeurde waar ik bij was. Ik was elf jaar. Nu nog voel ik dat van binnen. Ik was zo bang.”
“Ik heb gezien dat mijn vader zo boos was op mijn moeder dat hij haar de deur uit zette. Ik was een jaar of tien. Ik vond het heel erg. Mijn moeder huilde en ik had met haar te doen.”
“Mijn vader sloeg mijn moeder en ik dacht dat ik hier de aanleiding van was.Ik ging helemaal over mijn toeren naar mijn broers en zus, die zeiden dat mijn vader zo vaak mijn moeder sloeg. Ik heb altijd gevoeld dat mijn moeder toen werd geslagen omdat ik iets niet wilde. Ik nam afstand tot mijn vader, ik had een grote hekel aan hem en haatte hem eigenlijk.”
“Mijn vader sloeg mijn moeder ook en gaf haar de schuld van het feit dat hij alleen dochters had.”
“Als mijn oudste broer te laat thuis kwam, kon mijn vader enorm tegen hem tekeer gaan. Toen mijn broer een keer zijn bed tegen zijn slaapkamerdeur had gezet om te voorkomen dat mijn vader binnen zou komen, was ik heel bang dat hij alsnog bij hem binnen zou komen.”
Doorgaans vinden meerdere vormen van mishandeling, misbruik en verwaarlozing tegelijkertijd binnen een gezin plaats. Het komt niet voor dat er slechts sprake is van één vorm van mishandeling, misbruik of verwaarlozing. Doorgaans zijn het drie of vier vormen tegelijk.
Seksueel misbruik en lichamelijke mishandeling zijn door het slachtoffer ervan te herkennen. Bij affectieve verwaarlozing, psychische mishandeling, cognitieve mishandeling en emotioneel misbruik is dit daarentegen niet het geval. Aangezien alle vormen van mishandeling, misbruik en verwaarlozing ontelbare uitingsvormen hebben, wordt het door betrokkene niet als zodanig herkend. Toch zit de oorzaak van bijvoorbeeld pleasen, faalangst, controlegedrag, piekeren, emotionele pijn, doelloosheid, futloosheid, irreële angsten, burn-out en verslaving, in een of meerdere vormen van ondergane kindermishandeling in de eigen jeugd.
Het komt gelukkig voor dat een mishandeld, misbruikt en/of verwaarloosd kind soms terecht kan bij de ouders van vriendjes of vriendinnetjes, bij ooms en tantes, grootouders of buren, om er te spelen. Daar krijgt het wel de aandacht en de veiligheid die het thuis ontbeert en daar kan het min of meer zichzelf zijn. Deze opvang vormt een veilige haven in een tumultueuze en onveilige jeugd en is goud waard. Hier ziet het kind ook dat het anders kan.
Kortom: seksueel misbruik vindt niet altijd door de stereotype dader plaats. Getuige zijn van geweld is voor een kind even beschadigend als het zelf ondergaan. Met uitzondering van lichamelijke mishandeling en seksueel misbruik zijn de andere vormen van mishandeling, misbruik en verwaarlozing niet door betrokkene te herkennen. Een link met huidig belemmerend gedrag kan door betrokkene zelf evenmin worden gelegd. Toch zit hier de doorbraak, want het gedrag dat je onbewust en onbedoeld vanuit je jeugd nog steeds in stand houdt, kun je nu, juist omdat je volwassen bent, wel veranderen.
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.