Kinderen profiteren mee van het emotionele herstel van hun ouders
Regelmatig praten klanten tijdens een Eendaagse Coaching over de dingen waar ze t.a.v. hun kinderen tegen aanlopen. Ze weten niet hoe ze het beste met het gedrag van (een van) hun kinderen om kunnen gaan. Waar het op neer komt is dat het kind niet doet wat mijn klant wil. Of het kind luistert niet (voldoende). Op welke manier profiteren kinderen van emotioneel herstel van de ouders?
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt ontwikkelen
of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres,
want ik help je daarmee door middel van een Eendaagse Coaching.
Transparant
Vaak willen mensen dan ook herstellen van belemmerende patronen, mede omdat ze zien dat hun eigen gedrag effect heeft op de kinderen.
Kinderen reageren in beginsel transparant op gedrag van de ouders. Kinderen voelen namelijk de stress of spanning of het ongeduld van de ouders. Kinderen dealen daarmee door zich stil te houden of door naar een andere ruimte te gaan of door weg te gaan of door opstandig gedrag te vertonen.
Wegcijferen
Kinderen cijferen zichzelf weg en ontzien hun ouders, omdat ze merken dat hun ouders het niet altijd aankunnen. Ze willen niet nog meer ‘last’ veroorzaken voor hun ouders.
Of ze reageren juist kritisch op de ouders, door de ouders van repliek te dienen. Dit is op zich gezond gedrag, omdat de kinderen hun grenzen aan het ontdekken zijn.
Onhandigheid
De manier waaróp kinderen dit doen, is dan weer pure onhandigheid. Een onhandigheid die ze overigens hebben geleerd van hun (geërgerde of kibbelende) ouders.
Bovendien hebben kinderen niet van hun ouders geleerd hoe ze wél op een functionele zouden kunnen reageren.
Kibbelende ouders
We onderschatten hoe beangstigend kibbelende ouders voor kinderen kunnen zijn. Zelf herinner ik mij geen ruzies tussen mijn ouders, maar ik voelde wel altijd de spanning en stress en angst die er heerste. Mijn tweelingbroer herinnert zich overigens wel de ruzies tussen mijn ouders. Onze beide slaapkamers waren boven de woonkamer. Sliep ik toen zo vast?
Hoe beangstigend kibbelende ouders voor kinderen zijn, weet ik van wat mijn klanten daarover vertellen.
Verdriet of boosheid
Voor veel ouders is verdriet of boosheid van hun kind lastig. Ze weten niet hoe ze er mee om moeten gaan. Dat is de reden dat ze het liever negeren of wegnuanceren: “Het valt wel mee”, terwijl het kind alleen maar aandacht wil voor zijn verdriet of boosheid. Als de ouders niet (voldoende) in staat zijn om het kind te troosten en te begeleiden, voelt het kind zich in de steek gelaten. Net zoals haar ouders dat bij hún ouders voelden.
Onmacht
Boosheid bij een jong kind is niet anders dan uiting van haar of zijn onmacht. Iets lukt bijvoorbeeld niet of iets is kapot gegaan. Het is dan juist aan de ouders om er voor het kind te zijn. Om het te troosten en om het vervolgens te begeleiden of te helpen.
Serieus genomen en gehoord
Daardoor voelt het kind zich serieus genomen en gehoord, en verdwijnt de boosheid of het verdriet. Zelfs als het kapotte speelgoed niet meer kan worden gemaakt… Het gaat dus om de aandacht en het begrip voor wat zoiets met een kind doet.
Een kind dat daarentegen alleen wordt gelaten met diens onmacht en verdriet, of dat een boodschap krijgt dat het allemaal niet zo erg is, voelt zich niet serieus genomen, en daardoor op dat moment in de steek gelaten.
Wens van het kind
Als het kind op een andere manier wordt gefrustreerd in wat het wil – het wil bijvoorbeeld een snoepje of een ijsje of nog langer in de speeltuin blijven – is het aan de ouders om begrip te tonen voor de wens. Natuurlijk wil een kind een snoepje of een ijsje of langer in de speeltuin! Dat wilden wij vroeger toch ook? Hoe we hiermee omgaan is op dezelfde manier als onze ouders deden. Kinderen profiteren dus mee van het emotionele herstel van hun ouders.
Niet toegeven
Dat een kind een volstrekt logische wens heeft, wil niet zeggen dat de ouders ook zouden moeten toegeven. Wat vaak echter gebeurt is dat de wéns van het kind (om een snoepje, om een ijsje, om langer in de speeltuin te mogen blijven) wordt genegeerd. Het kind wordt met allerlei drogredenen of vermaningen weggelokt of weggetrokken, zonder dat er aandacht was voor de zeer logische wens van het kind. Dáár reageert het kind vervolgens op.
Mokken
Als er daarentegen eerst even aandacht (in de vorm van begrip) is voor de wens van het kind, door bijvoorbeeld te beamen dat een snoepje of een ijsje heel lekker is, en dat het niet altijd kan, of dat de speeltuin heel leuk was, maar dat jullie nu weg moeten omdat… Het kind mag het hier natuurlijk niet mee eens te zijn, en mag blijven mokken daarom, maar het voelde zich wél gehóórd en serieus genomen in diens logische wens. Het juist aandacht besteden aan de teleurstelling en het verdriet van het kind is waar het dan om gaat.
Afwijzing
Voor veel ouders echter voelt teleurstelling, verdriet, weerstand, kritiek of boosheid van hun kinderen als afwijzing naar de ouder toe. Ouders reageren vanuit deze eigen afwijzing op hun kinderen, en daar reageren de kinderen vervolgens weer transparant op. En dan lijkt het door het kind te zijn gekomen. De boosheid van een ouder kan nooit door het kind worden veroorzaakt, want het kind moet hierin juist nog emotioneel worden opgevoed door de ouders.
Slachtofferrol
Doordat het kind als de oorzaak van de ergernis van de ouders werd gezien, herhaalt het kind dit gedrag later weer naar de eigen kinderen. Deze kinderen zitten, als ze volwassen zijn, in de slachtofferrol en doen dat ook in hun relatie en in hun werk. Elke keer als een volwassene iemand anders als de oorzaak ziet van zijn leiden, zit die volwassene in de slachtofferrol.
Onmacht
Onder een slachtofferrol zit onmacht om gepast en functioneel te reageren, ook op dingen die inderdaad fout gaan. Gelijk hebben is één, hoe je daarmee omgaat is iets heel anders.
Kinderen profiteren ook t.a.v. de slachtofferrol mee van het emotioneel herstel van hun ouders. Zodra ouders hun eigen slachtofferrol inzien, begrijpen ze ook beter het gedrag van hun kinderen.
Jeugd
Dat teleurstelling, verdriet, weerstand, boosheid of kritiek van hun kind voor ouders als afwijzing kan voelen, komt omdat de ouder in haar of zijn eigen jeugd regelmatig naar beneden is gehaald of de boodschap heeft gekregen dat het iets niet goed doet. Doordat die ouders toen zelf niet werden opgevangen en getroost door hún ouders, konden ze niet anders dan hun gevoelens wegstoppen.
Vroeger weggestopt
Met haar boosheid triggert het kind dus onbewust en onbedoeld de vroeger weggestopte emoties van haar ouders. Het kind kan er dus helemaal niets aan doen dat haar ouders nog met die vroeger weggestopte boosheid naar de eigen ouders (de grootouders van het kind) loopt.
Waarom kan de ouder er niet altijd zijn voor het kind?
De reden waarom de ouder er op emotioneel gebied niet altijd kan zijn voor het kind, is omdat de ouder, als het troostend en begripvol zou reageren naar het kind, dan haar/zijn eigen vroeger weggestopte verdriet zou voelen van het zich niet gehoord hebben gevoeld.
Mijn klanten denken ook vaak dat ze wel begripvol en troostend reageren, maar het is dan op een manier dat voor een kind afwijzing is. Dit kunnen ze niet weten, omdat dit de manier was waarop hun ouders dat ook bij hén deden toen ze kind waren.
Weggestopt
Ouders hebben natuurlijk niet door dat ze die gevoelens vroeger hebben weggestopt, maar dit verklaart waarom niet alle ouders altijd even begripvol kunnen reageren naar hun kinderen toe. Als de ouder alsnog zelf met dit vroeger weggestopte verdriet aan de slag gaat, kan het hierdoor vervolgens wel begripvol en troostend reageren.
Afreageren
Doordat bij de ouders de vroeger weggestopte boosheid over de in de eigen jeugd ondergane afwijzing is weggestopt, reageren de ouders zich vervolgens af op het kind, dat op haar beurt weer haar boosheid en verdriet moet wegstoppen, net zoals haar eigen ouders dat in hun jeugd dus hebben gedaan. En zo worden dergelijke patronen – onbewust en onbedoeld – van generatie op generatie doorgegeven.
Roulerende rekeningen
De Amerikaans-Hongaarse psychotherapeut Nagy noemde dit fenomeen: ‘roulerende rekeningen’. Nagy onderscheidt twee vormen van roulerende rekeningen.
Verticale roulerende rekeningen zijn de ongezonde patronen die we onbewust en onbedoeld aan onze kinderen doorgeven. Horizontale roulerende rekeningen zijn de (ongezonde) partnerkeuzes die onze kinderen op grond daarvan vervolgens weer doen.
Relaties
We gaan ongeveer even (on)gezonde relaties aan als onze ouders. Als onze ouders een gezonde relatie aangaan, hebben wij die vaardigheden en gespreksvoering en hebben we dat zelfvertrouwen (om bijvoorbeeld onze wensen te uiten en om onze grenzen aan te geven) ook meegekregen. Als onze ouders niet een gezonde relatie hadden, herhalen wij dat, en onze kinderen doen dat op hun beurt ook weer.
Beter
Iedereen wil en probeert het naar de eigen kinderen natuurlijk altijd beter te doen dan de eigen ouders. Vrijwel alle ouders denken ook dat zij het beter hebben gedaan dan hun eigen ouders. Ouders kennen echter niet altijd hun eigen blinde vlekken. Ook hebben ze niet altijd hun onjuiste aannames en interpretaties door.
Emotioneel
Dat ouders denken het beter te doen naar hun eigen kinderen betreft vaak ook voornamelijk of alleen materiële of financiële dingen. Niet op het zo belangrijke emotionele vlak.
Zolang ouders niet door hebben wat ze zelf op emotioneel vlak hebben ontbeerd, hebben ze niet door dat ze dit emotionele aspect ook niet hebben kunnen meegeven aan hun eigen kinderen. Op emotioneel gebied kunnen ze namelijk niet doorgeven wat ze zelf niet hebben meegekregen.
Hechting
40% van de huidige volwassenen is hierdoor onveilig gehecht. Het gevolg hiervan is dat er een ongelijkwaardige relatie wordt aangegaan, waarin er ongezonde afhankelijkheden bestaan tussen partners. Dit kan een emotionele afhankelijkheid zijn, of een financiële, of t.a.v. het wonen. Kinderen profiteren ook hierin mee als de ouders emotioneel gaan herstellen en alsnog hun gevoel ontwikkelen, i.p.v. impulsief of geïrriteerd te reageren.
Voor de kinderen
De dominante ouder is niet bereikbaar of aanspreekbaar voor de kinderen. En onbewust weten de kinderen dat ze ook niet met hun problemen bij de ondergeschikte ouder hoeven te komen, omdat ze zien dat de ondergeschikte ouder het zwaar of moeilijk heeft. Kinderen die ouders hebben met een ongelijkwaardige relatie, en dat is ongeveer 40% van de relaties, hebben het gevoel dat ze nergens heen kunnen met de dingen waar ze mee zitten. Ook niet als ze onheus bejegend worden (naar beneden gehaald, of geslagen, of gepest, of seksueel misbruikt).
Partnerkeuze
Ook het doen van een ongezonde partnerkeuze gaat over van de ene generatie op andere. De ongelijkwaardigheid wordt doorgegeven. En de onveilige hechting ook. Zodra mijn klanten de aspecten hiervan bij zichzelf herkennen, gaan ze die aspecten ook inzien bij hun ouders. En als hun kinderen al volwassen zijn, zien ze deze ongelijkwaardigheid ook al weer in de relatie van hun kinderen.
Weggestopt
Op emotioneel gebied voelen kinderen zich niet altijd gehoord of serieus genomen door hun ouders. Of worden ze door een van de ouders naar beneden gehaald of zelfs fysiek belaagd.
Doordat de kinderen ook niet met hun gevoelens en emoties naar de andere ouder kunnen of durven gaan, worden gevoelens en emoties weggestopt.
Gevoel
Doordat het kind haar gevoelens en emoties moet wegstoppen, ontwikkelt het kind niet haar gevoel. Ons gevoel is juist de belangrijkste richtsnoer en de enige zuivere antenne die we hebben voor wat wel of niet goed voor ons is. Als we ons gevoel niet hebben ontwikkeld, leven we op onze ratio. Dit kan vervolgens later weer leiden tot piekeren en stress e.d. Kinderen profiteren ook t.a.v. het alsnog ontwikkelen van het gevoel mee van het emotionele herstel van de ouders.
Hier en Nu
Mensen die hun gevoel niet hebben ontwikkeld kennen niet het cruciale verschil tussen gevoel en emotie.
Ook leven ze niet in het Hier en Nu. Ze leven met hun vroeger weggestopte verdriet en/of boosheid en met de angst voor de toekomst. Kinderen profiteren mee als de ouders in het Hier en Nu leven, zonder het te pas en te onpas opborrelen van vroeger weggestopte emoties, en zonder angst.
Beseffen
Hoezeer de onderliggende patronen van hun eigen opvoeding weer een blauwdruk is voor de opvoeding die ze aan hun kinderen geven, beseffen ouders vaak pas als ze inzien hoe ze in hun eigen jeugd omgingen met de stress en spanningen of met de irritatie of het ongeduld van een van hun ouders. Pas als ze beseffen hoeveel ze zelf uit hun jeugd hebben weggestopt, beseffen ze dat hun kinderen ook dingen wegstoppen. Door dit wegstoppen, denken zowel de ouders als de kinderen dat het er niet is.
Wegstoppen
Vroeger weggestopte gevoelens en emoties laten zich echter niet wegstoppen. Ze uiten zich later in de vorm van angst en/of paniek, depressieve gevoelens, burn-out, stress of spanningen of onrust, schuldgevoel, schaamte, een gevoel van minderwaardigheid, een gebrek aan zelfvertrouwen, faalangst, het gevoel niet gelukkig te zijn of het gevoel te hebben niet te kunnen genieten, vermoeidheid of futloosheid, besluiteloosheid en geen keuzes kunnen of durven te maken, slecht slapen of eenzaamheid.
Peilen
Ouders kunnen zelf zijn vergeten hoezeer ze in hun jeugd vaak peilden hoe de pet of muts van de dominante ouder stond. Ze wisten als kind ook aan wie ze het beste iets konden vragen, of dat het toch geen zin had om een vraag te stellen. Als kind hebben ze aangepast gedrag aangeleerd, om te voorkomen dat vader of moeder boos of verdrietig zou worden.
Overlevingsgedrag
Ouders hebben vanuit hun jeugd geleerd om bijvoorbeeld dominant overlevingsgedrag te ontwikkelen. Zo behouden ze hun controle. Ze denken te weten wat het beste is, ook voor de ander.
Of ouders hebben juist pleasegedrag ontwikkeld, om maar niet afgewezen te worden of om aardig gevonden te worden.
Maling
Of ze hadden maling aan de onheuse bejegening door (een van) de ouders, en gingen rebelleren. Ze hadden geen respect of ontzag voor (een van) de ouders en met een van de ouders hadden ze te doen. Dit laatste is emotioneel misbruik en is de omgekeerde wereld. Ouders horen er voor het kind te zijn, en het kind niet voor de ouders. Kinderen profiteren mee in het herstellen van een gezonde ouder-kind-relatie.
Logisch
Zowel het als kind zichzelf wegcijferen als het rebelleren zijn logische reacties op het gedrag van de eigen ouders. Het kind voelt zich dan niet gehoord. Als een kind zich niet gehoord voelt, voelt het zich – omdat het kind op alle fronten nog afhankelijk is van de ouders – ook in de steek gelaten. Hierdoor ontstaat het gevoel van leegte, wat zich later kan ontwikkelen tot verlatingsangst en/of eenzaamheid.
Ergernissen van ouders
Ergernissen van ouders kunnen bijvoorbeeld zijn dat kinderen niet hun kamer opruimen, niet zelf hun wasgoed in de wasmand gooien of jassen, tassen of schoenen laten slingeren. Ook het te laat naar bed gaan of niet meteen gaan slapen is een dingetje. Of het altijd maar willen gamen.
Macht
Wat ouders hiertegen doen, en wat averechts werkt, is in hun macht gaan zitten.
Dit doen ouders, omdat een van hun eigen ouders dit ook bij hen deed.
Toen werkte het ook niet, maar omdat ze nooit iets anders aangeleerd hebben gekregen, weten ouders niet hoe ze het anders kunnen aanpakken.
Gespreksvoering
Tijdens een Eendaagse Coaching wordt inzichtelijk gemaakt hoe de door de ouders gehanteerde communicatie voor een ongehoorzaam kind zorgt. Stilgestaan wordt bij hoe op een emotioneel gezonde manier met het kind kan worden gesproken. We hebben niet door dat een vraag vaak in de vorm van een opdracht wordt gegeven, of dat we het kind naar beneden halen. Toch is dat waar het kind vervolgens transparant op reageert.
Een dag later
Heel vaak krijg ik een dag na de Eendaagse Coaching een mail van de klant, die vertelt dat het advies dat ze van me had gekregen werkt. De kinderen waren veel rustiger, of ze hielpen haar nu wél mee, maar dit keer helemaal vrijwillig, zonder dat ze het had gevraagd. Soms gebeurt het dat een van de kinderen letterlijk opmerkt dat mama of papa nu anders is: rustig, aardig, of lief.
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt ontwikkelen
of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres,
want ik help je daarmee door middel van een Eendaagse Coaching.
Afreageren of projecteren
Dat komt omdat de klant had ingezien hoe haar of zijn eigen vroeger weggestopte emoties – onbewust en onbedoeld – werden afgereageerd of geprojecteerd op de eigen kinderen. En dat de eigen kinderen als het ware een heel leerzame spiegel vormen voor het eigen gedrag van de ouders. Als je je eigen belemmerende patronen omzet in gezonde patronen, stop je in jouw familielijn die belemmerende patronen en zullen ook jouw kleinkinderen daarvan meeprofiteren.
Kinderen profiteren daar enorm van mee
Door in te zien hoe je in je jeugd zelf reageerde en ook waaróm je dat deed (wat op dat moment de aanleiding was), begrijp je ook het gedrag van je eigen kinderen (en later weer van je kleinkinderen).
Datgene wat je zelf loslaat, kun je vervolgens bij anderen herkennen. Kinderen profiteren daar enorm van mee.
Ontwikkelingspotentieel
Kinderen worden dan niet meer onheus bejegend. Kinderen krijgen de aandacht en waardering waar ze recht op en behoefte aan hebben. Kinderen voelen zich veiliger, krijgen meer zelfvertrouwen en worden daardoor gelukkiger. Als je alsnog je eigen volledige ontwikkelingspotentieel aanboort, weet je bijvoorbeeld ook hoe je je kinderen daarbij kunt begeleiden. Op alle fronten word je een gezond voorbeeld voor je kinderen.
Boek
Ik heb een boek geschreven over emotionele pijn in relaties: Stop liefdesverdriet.
Je kunt er in lezen wat je eigen aandeel in je relatie is en wat je er aan kunt doen.
Je kunt een Gratis Probeerversie (inclusief uitgebreide Inhoudsopgave) downloaden:
DOWNLOADEN VAN GRATIS PROBEERVERSIE
Mijn boek is geschreven op basis van een analyse van 150 klantenrapportages en daar staat in wanneer het in relaties niet goed gaat en wat je er zelf aan kunt doen om dat te veranderen.
Je kunt het boek makkelijk bestellen:
BOEK BESTELLEN(Geen verzendkosten)
Mijn boek is geschreven op basis van een analyse van 150 klantenrapportages en daar staat in wanneer het in relaties niet goed gaat en wat je er zelf aan kunt doen om dat te veranderen.
Dit zijn enkele van de spontane reacties die ik van lezers over het boek heb ontvangen:
‘Je geeft veel concrete tips en dat vind ik zeer waardevol.’
‘Geweldig. Ik vond in je boek wat ik nog niet eerder ergens had kunnen vinden.’
‘Je boek maakt steeds meer los en geeft oplossingen/handvatten. Ik voel me aanzienlijk beter en straal dat ook meer uit. Het grappige is dat naarmate ik meer mijn gedrag herken, ik me zekerder voel. Ik ben al zo blij met dit resultaat!’
‘Je boek is een waardevolle bijdrage voor iedereen die zichzelf wil helpen om met meer plezier in het leven te staan. Die dag ging er voor mij een deur open. Inzien van patronen, opvoeding, zoveel! Ik ben blij met je boek.’
Deel dit artikel