Jaloezie

Jaloezie wordt ook wel het groene monster genoemd.
Het is echt helemaal niet fijn om jaloers te zijn. 
De emoties die je voelt zijn heftig, lastig te temmen en alom aanwezig in jou.
Je kunt op twee manieren met jaloezie te maken krijgen: je bent zelf jaloers, of iemand in je directe omgeving is jaloers.

 

 

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt ontwikkelen of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik help je daarmee door middel van een Eendaagse Coaching.

Verschil met benijden

De woorden ‘jaloezie’ en ‘jaloers’ worden niet altijd terecht gebruikt.
Als iemand zegt dat hij of zij jaloers is, blijkt bij doorvragen vaak dat er geen sprake is van jaloers gedrag, maar van het benijden van de ander. Het verschil zit hem erin in hoeverre je de ander iets misgunt. Als je iemand benijdt om iets, dan zou je ook graag datgene hebben wat de ander heeft, maar misgun je de ander niet dat die het ook heeft.

Misgunnen

Bij jaloezie misgun je de ander dat die wel heeft wat jij niet hebt.
Als je dus jaloers bent op iemands succes, wil je dat succes zelf hebben en wil je tegelijkertijd dat die ander dat succes niet heeft. 
Als je het succes van de ander benijdt, wil je het zelf ook graag hebben en gun je daarnaast die ander ook gewoon diens eigen succes.
De kern van jaloezie zit hem daarom in het misgunnen dat de ander iets heeft wat jij niet hebt en wilt hebben.

 

 

Die ander heeft het/iets/datgene wél

Vaak gaat het er in geval van jaloezie niet eens altijd om dat jij het sowieso zou willen hebben, zoals bij benijden het geval is.
De grootste pijn zit hem dan in het feit dat die ander het wél heeft en jij niet. Als die ander datgene (succes, een nieuwe partner en dergelijke) niet zou hebben gehad, zou jouw behoefte ernaar niet ook zo groot zijn geweest.
Het feit dat die ander ‘het’ (succes, nieuwe partner) wél heeft, maakt het voor een jaloers iemand vervolgens onverdraaglijk dat hij/zij zelf datgene niet heeft.

Jaloezie is een afgeleide/secundaire emotie

Jaloezie is naar mijn mening een meer afgeleide (of secundaire) emotie en niet een op zichzelf staande emotie. Hier bedoel ik mee dat ónder jaloezie ándere emoties zitten, die los of tezamen maken dat je jaloers bent.
Belangrijk hierbij is waardoor de jaloezie werd getriggerd; waardoor werd jouw jaloezie  getriggerd? Is jouw jaloezie bijvoorbeeld  getriggerd doordat iemand een relatie heeft met de persoon waarmee jij een relatie wilt?

Eenzaamheid

Dan bestaat het jaloerse gedrag uit het zélf met de beoogde partner die leuke dingen willen doen waarvan je denkt en vermoedt dat die ander het doet. Onder dit jaloerse gedrag kan bijvoorbeeld onder andere eenzaamheid zitten (Je denkt misschien: Ik blijf alleen (over)).
Of een gebrek aan zelfvertrouwen (Zie nou wel: hij vindt haar veel leuker dan mij).
Of misschien wel een negatief zelfbeeld (Ik krijg nooit meer een partner krijgt, want wie wil mij nog?).

Je ex-partner heeft een nieuwe relatie

Ook kan het gebeuren dat je ex-partner al snel weer een nieuwe relatie heeft nadat jullie relatie is verbroken. Dit kan veel pijn doen, heel veel pijn zelfs. 
Naast bovengenoemde onderliggende aspecten speelt hier nog het gevoel bij van afwijzing.
Hierbij kun je een onderscheid maken tussen: als de ander het heeft uitgemaakt of als je het zelf hebt uitgemaakt.

Ingeruild worden

Als de ander de relatie heeft uitgemaakt, is dat doorgaans pijnlijker dan dat je het zelf hebt uitgemaakt. Dat is het geval omdat je dan het gevoel hebt dat je zo maar afgedankt wordt of dat je zo maar wordt ingeruild voor iemand anders. Daarnaast speelt een rol dat als je zelf een relatie beëindigt, je dit pas doet op het moment dat je er aan toe bent. Je groeit er als het ware naar toe. 

Als je zelf de relatie hebt uitgemaakt

Maar ook als je zelf de relatie hebt uitgemaakt, kun je – tot je verbazing – grote enorme emotionele pijn en onrust voelen. Ook als de ander niet een andere partner heeft. Laat staan als de ander wel snel weer een andere partner heeft.
De ander laat, in jouw idee, dan zien dat het uitgaan van de relatie hem/haar niet zo veel doet én weer heel makkelijk een andere partner kan krijgen. Betekende onze relatie dan niets?

 

 

Vlucht

Wat voor veel mensen een reden is om weer snel een relatie aan te gaan, is de grote angst voor eenzaamheid. Dit wordt niet eens altijd als zodanig door betrokkene herkend of erkend. Het kan zelfs ten stelligste ontkend worden: “Ik ben nog nooit in mijn leven eenzaam geweest” waarna blijkt dat betrokkene diens hele leven er alles aan gedaan heeft om niet in een dergelijke situatie te komen. Onbewust wordt het hele leven gevlucht voor die beangstigende eenzaamheid, onder andere in relaties. 

Als je denkt dat iemand anders jaloers is op jou

Ook kan het zijn dat je denkt dat vriend(inn)en of collega’s jaloers zijn op jóu.
Dat iemand jaloers is op jou zou kunnen, maar het hoeft niet het geval te zijn.
Als anderen jou geen complimenten geven of altijd negatief zijn over dingen, hoeft dat namelijk niet veroorzaakt te worden door jaloezie.
Er kunnen veel andere redenen zijn waardoor men geen complimenten geeft of waarom men altijd negatief is over dingen.

Motieven en drijfveren

Het hoeft dan niet zo te zijn dat men jou dingen misgunt. Alleen betrokkene zelf kan uiteindelijk aangeven of het wel of niet jaloezie is.
Het is dus altijd moeilijk om over iemand anders te zeggen in hoeverre er sprake is van jaloezie bij die ander. Je zult dan toch moeten doorvragen op iemands gedrag om te achterhalen wat de onderliggende emoties en motieven en drijfveren zijn. 
Het is al heel mooi als je je eigen motieven en drijfveren leert kennen. 

Projectie

Om het nog ingewikkelder te maken kan het ook zijn dat mensen denken dat anderen jaloers zijn, terwijl die persoon zijn/haar eigen jaloezie op de ander projecteert. Dan is degene die van iemand ánders denkt dat die jaloers is, dus zelf jaloers. 
Als je denkt of van mening bent dat iemand anders op jou jaloers is, is het belangrijk om te kijken wat voor onderliggende emoties er bij jou achter zouden kunnen zitten. 

Richting geven

Met benijden is natuurlijk helemaal niets mis: je misgunt de ander niets en wil het gewoon graag óók.
Dan heb je iets om naar te streven. En ik denk daarbij dan niet meteen aan iets materieels als een mooie auto. Ik denk dan aan immateriële dingen als een mooie werkplek, mooi uitzicht, ook zo veel vrije tijd, ook zo veel vriend(inn)en, een diploma of een promotie.
Met het benijden van iemand anders is volgens mij niets mis. Het kan jou juist richting geven aan je gedrag en er voor zorgen dat je prioriteiten gaat stellen. 

Jaloezie daarentegen…

Inherent aan jaloezie daarentegen is dat je de werkelijkheid niet helemaal reëel ziet en dat je jouw grootste angsten bewaarheid denkt te zien.
Als jouw ex bijvoorbeeld een nieuwe partner heeft, kan het zijn dat je op beiden jaloers bent (wat meestal het geval is) of dat je alleen op je ex of dat je alleen op diens nieuwe partner jaloers bent.
Wat er gebeurt is dat je in jouw verbeelding juist die dingen ziet gebeuren die je hen misgunt. In jouw brein wordt deze verbeelding op een bepaald moment zelfs werkelijkheid: je denkt echt dat het zo zal gaan (of al zo gaat). 

Jouw grootste angst

Als je jaloers bent, zie je alleen maar voor je hoe mooi en fijn ze het hebben en wat ze allemaal wel niet samen zullen doen.
Die beelden in jouw brein verbeelden juist jouw grootste angst: dat zij het wél leuk hebben, terwijl jullie zelf regelmatig naast de leuke dingen die jullie deden óók gedoe hadden. Als je jaloers bent, ‘ziet’ jouw brein jouw grootste angst bewaarheid: dat zij het nu wél heel leuk hebben, terwijl jij in je eentje zit te kniezen en piekeren. 

Troost

Wellicht als troost: de kans dat jouw ex ineens wel een evenwichtige en gelijkwaardige en emotioneel gezonde relatie aangaat met iemand anders, is in theorie gewoon (heel) klein. De kans is (veel) groter dat haar of zijn nieuwe relatie op den duur hetzelfde verloopt als bij jou.
En vergeet niet dat ook jullie relatie in het begin fijn en leuk was. 
Bovendien zal jouw ex er alles aan doen om het naar de buitenwereld te laten lijken dat zijn nieuwe relatie alleen maar heel fijn is.
Maar hij neemt zijn oude patronen van vroeger – zijn eigen gedrag dus – ook weer mee in zijn nieuwe relatie. 

Oorzaak van jaloezie

Wat jaloers gedrag tot een monster maakt, is dat het iedere seconde aanwezig is en dat het toeneemt. Naar mijn mening is de oorzaak van jaloezie het in je jeugd op bepaalde gebieden tekort hebben gekregen.
Jaloezie vloeit dus voort uit onze jeugd. In feite wijst jaloezie in de volwassen leeftijd op het miskende kind in ons tijdens onze jeugd. Je voelde je in je jeugd miskend, en daar had je alle redenen voor. 

Tekort

Dit tekort hebben gekregen kan op veel manieren zijn gebeurd: je kreeg tekort aan aandacht, waardering, erkenning en bevestiging.
Je kreeg tekort aan materiële dingen en een broer of zus kregen die juist wel.
Of een ander in het gezin mocht wél iets doen wat jij niet mocht, zoals een bepaalde studie doen of diens rijbewijs betaald krijgen of wél dat baantje in het familiebedrijf of…. Afijn, er zijn oneindig veel voorbeelden te geven.

 

 

Volstrekt logisch

Waar het om gaat is dat er ten aanzien van jou een tekort was, in combinatie met anderen die het wel kregen of die meer kregen of die iets/het vaker kregen.
Jouw jaloezie als kind was dus terecht en volstrekt logisch gedrag. In je jeugd was er vervolgens ook geen aandacht voor jouw jaloezie. Hierdoor heb je als kind je gevoelens van jaloezie noodgedwongen weg moeten stoppen. Als er toen wel aandacht zou zijn geweest voor jouw jaloezie, zou je nu, in je volwassen leven, niet meer die jaloerse gevoelens hebben gehad. 

Belemmering

Later als volwassene belemmert het je echter. Het beïnvloedt je contacten negatief, het focust jouw aandacht op de ander in plaats van op jezelf. Het belemmert jouw concentratie op andere en belangrijke dingen.
Bovenal: het is jouw grootste belemmering in het krijgen van datgene wat je wenst.

Jaloezie neemt toe

In de loop van de tijd neemt jaloezie toe.
De reden dat jaloezie toeneemt is omdat je er vanuit je patronen van vroeger mee omgaat.
Je hebt daardoor (nog) niet geleerd om er anders mee om te gaan. Vanuit je oude patronen van vroeger doe je meer-van-hetzelfde, en dan krijg je: meer-van-hetzelfde. In dit geval: een toenemend gevoel van jaloezie. 

Dingen zien die er niet zijn

Jaloezie kan zelfs zulke vormen aannemen dat iemand dingen ‘ziet’ die er niet zijn.
Dan worden er interpretaties gedaan, op grond van bepaald gedrag van de ander, die feitelijk nergens op zijn gebaseerd.
Het jaloerse brein is zo wanhopig, dat het ‘t minste en geringste als bewijs ziet voor het eigen ‘gelijk’. 

Vicieuze cirkel

En zo komt iemand in een vicieuze cirkel van jaloezie, waardoor de jaloerse persoon het zogenaamde eigen ‘gelijk’ steeds weer bevestigd ‘ziet’ worden. In het eigen brein… 
Dit laat de schrijver John Galsworthy op een schitterende manier zien in zijn boek The Forsyte Saga, waarvan ik de schitterende verfilming heb gezien, met Damian Lewis in de hoofdrol van de zichzelf vernietigende jaloerse echtgenoot. 

Trigger

In tegenstelling tot wat een jaloers iemand denkt, is de ander in het heden nooit de oorzaak van je jaloezie. De oorzaak van jouw jaloezie zit in je eigen jeugd.
In het heden is de ander dan de trigger van je eigen vroeger weggestopte jaloezie uit je jeugd. 

Jaloezie loslaten

Om je jaloezie te kunnen loslaten zijn twee dingen nodig.
Enerzijds is het nodig om alsnog jezelf emotioneel op te voeden om zodoende het emotionele gemis vanuit je jeugd zelf alsnog te leren invullen. Anderzijds is het nodig om inzicht te krijgen in je eigen aandeel in het getriggerd worden van je huidige jaloezie in het heden.

Eigen aandeel

Je kunt namelijk alleen je eigen aandeel veranderen.
Het loslaten van je jaloezie is daarom een tweesporenbeleid: je pakt het emotionele gemis van vroeger aan en je verandert je eigen aandeel in je huidige situatie.
Beide zijn concrete gedragsvaardigheden.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, je gevoel wilt ontwikkelen of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik help je daarmee door middel van een Eendaagse Coaching.

Jaloezie is niet altijd wat het lijkt.

Om van je jaloezie af te komen is het nodig om inzicht te krijgen in zowel je eronder liggende motieven en drijfveren in het heden enals in het ontstaan van jaloezie in de jeugd.
Want dan weet je ook waarom én hoe je het nu nog – onbedoeld en onbewust – zelf in stand houdt. Dat is de basis om er emotioneel gezond gedrag voor in de plaats aan te leren. Daar kan ik je mee helpen.