Onveilige hechting, hoe zit dat tussen generaties?

Van een onveilige hechting is sprake wanneer ouders zich niet emotioneel veilig kunnen hechten aan hun heel jonge kinderen. Een onveilige hechting leidt in het latere leven tot grote problemen in de omgang met anderen (Bowlby).

Wil je van je angst of paniekaanvallen af? Lees hier om van je angst en paniekaanvallen af te komen.

Vrijwel alle mensen met een stemmingstoornis (depressie), een angststoornis (paniek, angst, sociale fobie, faalangst, dwang) een persoonlijkheidsstoornis of een verslaving blijken een onveilige hechtingsstijl te vertonen.
Een hechtingsstijl blijkt in longitudinaal onderzoek (onderzoek dat over vele jaren bij dezelfde mensen is uitgevoerd) opmerkelijk stabiel. Veilig gehechte zesjarigen blijken in longitudinaal onderzoek veilig gehechte adolescenten.

Er is onderzoek geweest naar de overdracht tussen generaties van de hechtingsstijl. Er blijkt een hoge mate van overeenkomsten tussen de hechtingsstijl van ouders en de wisselwerking tussen een eenjarige peuter en de ouder. Als de ouders veilig gehecht zijn, is de kans groot dat het kind dit ook is.

Onveilige hechting gaat doorgaans over op de volgende generatie

Andersom is ook het geval: als de ouders vanuit hun eigen jeugd een onveilige hechting hebben, is de kans groot dat ook hun kinderen een onveilige hechting krijgen. 
Afhankelijk van het gedrag van de ouder kan het kind vermijdend of tegenstrijdig gehecht worden.

Negatieve ervaringen in het gezin waarin men is opgegroeid hebben effect op latere relaties. Zo zijn mensen die in hun jeugd verwaarloosd zijn, of van wie het vertrouwen in de ouders is beschaamd, als volwassenen geneigd op hun beurt zelf anderen weer tot slachtoffer te maken. Wie zelf vroeger in de relatie met de ouders niet de zorg heeft ontvangen waar een kind recht op heeft, houdt op latere leeftijd in relaties vaak geen rekening met de behoeften en belangen van de ander (Nagy). Deze mechanismen (‘roulerende rekeningen’) worden van generatie op generatie overgegeven en verschillen per gezin en per familielijn. Het is mij gelukt om deze ‘roulerende rekeningen’ te doorbreken.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.

De mechanismen worden van generatie op generatie doorgegeven, waardoor vroegere problemen in de relatie met de ouders (dit zijn dan verticale relaties) ook een negatieve invloed kunnen hebben op de relatie met de partner en vrienden (horizontale relaties). Deze roulerende rekeningen kunnen vele verschijningsvormen aannemen, variërend van onverschilligheid in relaties, fysieke mishandeling en seksueel misbruik tot verslaving en psychopathologische stoornissen.

Een voorbeeld is de man die zijn kinderen slaat en zich daar niet erg schuldig over voelt omdat hij vroeger zelf door zijn vader is verwaarloosd en geslagen. Het ontbreken van schuldgevoelens is dan een gevolg van onzichtbare loyaliteit van de man naar diens slaande vader. Als de man namelijk zijn eigen kinderen anders zou behandelen, kan hij niet uitleggen waarom zijn vader hém wél sloeg. Als de man zijn kind slaat, rechtvaardigt hij hiermee dat hijzelf door zijn eigen vader is geslagen. Zo gaat dat van generatie op generatie door.

Een ander voorbeeld is als mensen zelf in hun jeugd te weinig zorg van hun ouders hebben gekregen en het gemiste alsnog proberen te krijgen van hun partner of kind. Zij dwingen hun kind bijvoorbeeld steeds in een zorgende rol. Het kind moet de ouder steeds emotionele steun bieden, terwijl het zelf weinig steun krijgt. De ouder en het kind hebben als het ware van rol gewisseld: het kind wordt gedwongen de ‘ouder’ van de ouder te zijn. Een voorbeeld is als een ouder het kind in bed neemt omdat de óuder eenzaam is. Of als het kind huishoudelijke taken verricht of de zorg op zich neemt voor een jonger broertje of zusje.

Ook het omgekeerde kan voorkomen: als een kind bang is de loyaliteit van de ouder kwijt te raken, kan het disproportioneel please- en zorggedrag ontwikkelen. Dit kan vervolgens later een rol spelen in de relatie(s), waarbij een grote kans bestaat dat er sprake zal zijn van een ongelijkwaardige en onevenwichtige relatie.

Praktijkvoorbeelden van klanten van deze van generatie op generatie overgaande roulerende rekeningen zijn onder andere machtsconflicten, onzekerheid, negatief zelfbeeld, stotteren, bedplassen in jeugd, nagelbijten, zich laten uitspelen, afhankelijkheid van keuzes van ouders in opleiding en/of beroep, paradoxale boodschappen, emotionele claims, impulsiviteit, aardig gevonden worden en pleasegedrag, angst voor afwijzing en verwijten, controlebehoefte, doelloosheid, vluchtgedrag, je geluk van anderen laten afhangen, diepe gevoelens van eenzaamheid, gevoelens van angst of paniek, veel tijd stoppen in het redden/helpen/verzorgen van anderen, jaloezie, niet goed genoeg zijn en het nooit goed kunnen doen, moeite hebben met keuzes maken en met beslissingen nemen, vermoeidheid of futloosheid, alles willen beredeneren, verlatingsangst, faalangst, gevoelens van schuld en/of schaamte, veel twijfelen, veroordelend naar zichzelf zijn, het gevoel hebben verwachtingen niet waar te kunnen maken, de hele ziel en zaligheid in een relatie leggen, ongelijkwaardige en onevenwichtige relaties.

Kortom: een onveilige hechting wordt doorgegeven aan de volgende generatie. De mechanismen worden, onbewust en onbedoeld en voor de ‘ontvanger’ onzichtbaar, doorgegeven. Ze beïnvloeden de latere partnerkeuze en kunnen instabiliteit veroorzaken in de relaties en contacten in privé en werk.