Gewijzigd op 6 april 2023 door Ammy van Bedaf
Ongelijkwaardige relatie
Zelf hebben we het lang niet altijd door als we in een ongelijkwaardige relatie zitten.
Dat komt omdat de ongelijkwaardigheid binnen de relatie het bestaansrecht is van de relatie. We hebben de ander er onbewust zelfs op uitgezocht.
De dynamiek binnen een ongelijkwaardige relatie zorgt er echter voor dat de ongelijkwaardigheid vaak door een van de partners wordt bevochten.
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, alsnog je gevoel wilt ontwikkelen en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.
Wat is een ongelijkwaardige relatie?
Een ongelijkwaardige relatie is een relatie tussen een meer dominante partner en een meer ondergeschikte partner. Waarom voelen zij zich aangetrokken tot elkaar? Ten eerste omdat ze hun dominantie of hun ondergeschiktheid zelf vaak niet doorhebben. Ten tweede is een relatie tussen twee ondergeschikten supersaai en een relatie tussen twee dominante mensen een en al spanning of strijd.
Familielijnen
De onderliggende reden dat mensen een dominante relatie aangaan, is omdat ze deze ongelijkwaardigheid hebben meegekregen in hun jeugd. Ook beide ouders van de partners hadden of hebben een ongelijkwaardige relatie, met een dominante ouder en een ondergeschikte ouder. En ook de grootouders hebben of hadden een ongelijkwaardige relatie. Dit patroon van ongelijkwaardigheid wordt op de volgende generatie doorgegeven.
40%
Omdat wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat 40% van de huidige volwassenen niet een emotioneel gezonde jeugd heeft gehad, denk ik dat in 40% van de families ongelijkwaardige relaties voorkomen. Pas nadat je zelf inzicht hebt gekregen in de ongelijkwaardigheid in je eigen relatie, herken je die aspecten bij anderen en zie je die aspecten terug bij familieleden.
Mijn eigen ouders
De eerste keer dat ik het bestaan van ongelijkwaardigheid doorkreeg, was bij mijn eigen ouders. Tijdens mijn herstelproces van mijn burn-out kreeg ik meer inzicht in hoe het er vroeger bij ons thuis aan toe was gegaan. Hierdoor besefte ik dat mijn vader dominant was en dat mijn moeder ondergeschikt en zelfs bang was voor mijn vader. Daar had ze overigens alle redenen toe.
Klanten
Bij mijn eerste klant merkte ik toevallig dat ook haar ouders een ongelijkwaardige relatie hadden. En ik merkte het bij mijn tweede klant, en bij mijn derde, en…. Tot mijn grote verbazing en ontluistering merkte ik dat al mijn klanten ouders hadden met een ongelijkwaardige relatie. Ik was niet de enige die dat vond; mijn klanten herkenden dat zelf ook.
Diagnose
En ja, ook mijn klanten hebben allemaal een ongelijkwaardige relatie. En ook dat herkennen ze als ze tijdens een Eendaagse Coaching inzicht krijgen in hoe bij hun de ongelijkwaardigheid er uit ziet. Dat al mijn klanten een ongelijkwaardige relatie hebben, maakt dat het hebben van een ongelijkwaardige relatie feitelijk een diagnose zou moeten zijn.
Ongeacht waar iemand last van heeft
Ongeacht waar een klant voor komt (angst, depressiviteit, eenzaamheid, emotionele pijn of onrust binnen de relatie, burn-out, schuldgevoel, schaamtegevoel, stress of spanning, vermoeidheid of futloosheid, een verslaving, een gebrek aan zelfvertrouwen, besluiteloosheid of niet kunnen kiezen, pleasegedrag, geen grenzen aan kunnen geven,e.d.): alle klanten hebben een ongelijkwaardige relatie.
Sekse
De dominante persoon in het gezin van herkomst van mijn klant is meestal de vader. Ik schat dat in ongeveer 75% van de gevallen het de vader van mijn klant is die de dominante persoon is of was in de ongelijkwaardige relatie van de ouders van mijn klant. In de overige ongeveer 25% van de gevallen is het dus de moeder die de dominante rol inneemt.
Robin Norwood
Lang geleden heb ik het boek van Robin Norwood gelezen: Als hij maar gelukkig is. Robin Norwood was een Amerikaanse psychotherapeute, die het fenomeen relatieverslaving heeft ontdekt. Relatieverslaving houdt in dat iemand niet uit een voor haar/hem ongezonde relatie kan stappen, ook als zij/hij dat graag zou willen. Beide partners kunnen niet met elkaar (vanuit bindingsangst en/of machtsstrijd) en niet zonder elkaar (vanuit verlatingsangst).
Niet alleen vrouwen zijn relatieverslaafd
Robin Norwood geeft in haar boek aan dat relatieverslaving iets is dat van toepassing is op vrouwen. Norwood geeft hiervoor de verklaring dat vrouwen binnen een relatie meer dan mannen in de zorgende rol zit.
Ik kreeg echter mannelijke klanten, die net zo in de zorgende rol naar hun partner zaten. Hierdoor wist ik dat dit onderdeel van haar theorie niet klopte.
Patronen van vroeger
Ik kwam er achter dat het niet de zorgende rol was, wat maakte dat iemand relatieverslaafd kon worden. Wat de onderliggende reden is dat iemand relatieverslaafd kan worden, zijn de patronen uit iemands jeugd. En daar hebben mannen natuurlijk even veel last van als vrouwen. Bij de eerste partner werd vaak compensatie gezocht voor het gebrek aan aandacht in de eigen jeugd. Als iemand maar aardig deed, was dat al een potentiële partner. Ook kwam het regelmatig voor dat het ouderlijk huis werd ontvlucht en dat werd gevlucht in een relatie.
Kenmerken van relatieverslaving
Er zijn verschillende kenmerken van relatieverslaving. Vaak wordt snel een relatie aangegaan, nog zonder dat men de ander goed kent. Het proces van het elkaar leren kennen vindt pas plaats tijdens de relatie, wat tot teleurstelling en wat vaak tot ergernissen of conflicten leidt. Vaak is er heel snel sprake van seks. Seks wordt vaak aangezien als liefde, maar het zijn twee totaal verschillende aspecten van een relatie. Ook kan de relatie uit en weer aan gaan, wat een knipperlichtrelatie inhoudt. Zo zijn er nog een aantal kenmerken van relatieverslaving.
Hoe kan dominantie er uit zien?
De dominantie van een van de partners kan op verschillende vlakken spelen. Het zit hem sowieso vaak in de mate waarin de dominante partner bepaalt wat er gebeurt. Het kan zijn dat de dominante partner op alle vlakken dominant is, maar het kan ook zijn dat de ondergeschikte partner de scepter zwaait over bijvoorbeeld het huishouden of t.a.v. het financiële deel. Bij heel dominante mensen geldt: diens wil = wet.
Zichtbare of subtiele dominantie
De dominantie van een van de partners kan duidelijk zichtbaar zijn, doordat de dominante partner verbaal zijn/haar stem verheft en/of fysiek geweld toepast. Dominantie kan ook subtiel aanwezig zijn: meer door de manier waarop de ander op emotioneel/geestelijk gebied wordt behandeld. Dan is stemverheffing e.d. niet eens nodig.
Wat zit er ónder dominantie?
Wat biedt het iemand om dominant te zijn? Het biedt controle, omdat je min of meer bepaalt wat er gebeurt, in ieder geval over de aspecten die voor jou belangrijk zijn. Het biedt de dominante persoon daardoor ook structuur, omdat dingen alleen gebeuren op de momenten dat het hem/haar uitkomt. Een dominant persoon kan bijvoorbeeld bepalen wat wel en wat niet wordt gedaan, bezocht, aangeschaft, gegeten, of wat de vakantiebestemming is, waar wordt gewoond, e.d.
Hoe kan ondergeschiktheid er uit zien?
Ondergeschiktheid kenmerkt zich door bijvoorbeeld pleasegedrag.
Of het zichzelf wegcijferen. Het niet voor zichzelf opkomen. Het niet de eigen grenzen aan durven geven. Daarnaast zit er bij de ondergeschikte partner veel specifiek overlevingsgedrag, zoals onrust, stress of spanning.
Wat zit er ónder ondergeschiktheid?
Onder ondergeschiktheid zit vooral angst: sowieso angst voor de dominante persoon.
Vandaar het zichzelf wegcijferen, het niet voor zichzelf opkomen of het niet de eigen grenzen aan durven geven. Dit doet de ondergeschikte partner om een geërgerde of boze reactie van de dominante partner te voorkomen.
Wat zijn de gevolgen van een ongelijkwaardige relatie voor de relatie?
De gevolgen voor de relatie zijn dat er weinig tot niet wordt gesproken over zaken die het gezin of het huishouden betreffen. Over gevoelens wordt al helemaal niet gesproken.
Het gevolg is dat beide partners veel dingen niet van en over elkaar weten. Beide partners wonen wel onder hetzelfde dak, maar leven niet sámen. Op emotioneel gebied wordt er weinig tot (vrijwel) niets met elkaar gedeeld.
Onvrede
Er kan onvrede over de eigen situatie zijn bij zowel de dominante partner als bij de ondergeschikte partner
De dominante partner kan geïrriteerd reageren als hij/zij de controle over de situatie denkt te verliezen. De ondergeschikte partner heeft haar of zijn ongenoegen en ontevredenheid over de situatie grotendeel of helemaal weggestopt, om maar te kunnen doorgaan.
Wat zijn mogelijke gevolgen voor de kinderen?
De gevolgen voor kinderen die binnen een ongelijkwaardige relatie opgroeien, is nadelig. Een ongelijkwaardige relatie is beschadigend voor alle gezinsleden.
De kinderen kunnen slachtoffer zijn van het verbale of fysieke geweld binnen het gezin. Of ze zijn getuige van verbaal of fysiek geweld tussen de ouders. Dit is voor een kind enorm beangstigend.
Parentificatie
Ook het naar beneden halen van de ene ouder door de andere ouder is voor de kinderen pijnlijk om mee te maken. Dit zorgt ervoor dat het kind met minimaal een van de ouders te doen heeft: met de ondergeschikte ouder. Dit fenomeen heet parentificatie en is beschadigend voor het kind. Het kind gaat zich op haar/zijn beurt ook weer wegcijferen en ontzien. Bovendien doet het kind later ook weer een ongelijkwaardige partnerkeuze.
Er wordt vrijwel niet gepraat met of over de kinderen
Binnen een ongelijkwaardige relatie wordt er sowieso weinig gepraat.
De ouders zijn zozeer bezig met hun eigen (overlevings)gedrag, dat er weinig of geen positieve en onvoorwaardelijke aandacht is voor de kinderen.
De ouders weten vaak ook nauwelijks wat hun kinderen bezighoudt.
Kinderen gaan niet naar hun ouders
De kinderen voelen niet de ruimte om met zaken waar ze mee zitten, naar een van de ouders te gaan. De reactie van de dominante ouder vrezen ze en aan de reactie van de ondergeschikte ouder denken ze niet veel te hebben.
De eigen kinderen
Dit blog gaat over de jeugd van jou, als lezer, toen je zelf in een gezin opgroeide met ouders die een ongelijkwaardige relatie hadden. Ik weet dat de kans groot is dat, als je zelf kinderen hebt, nu nadenkt over hoe je het met je eigen kinderen hebt gedaan. Als je denkt: mijn kinderen kwamen met dingen naar mij toe; realiseer je dan dat je niet kúnt weten met welke dingen ze níet naar jou toekwamen of komen.
Niet durven
Tijdens de Eendaagse Coachingen hoor ik van de vele zaken die mijn klanten niet met hun eigen ouders bespraken. Seksueel misbruik wordt vrijwel nooit aan de ouders verteld. Ook het gepest worden, wordt meestal niet aan de eigen ouders verteld. Het voelen van spanning of stress of het zich ongelukkig of eenzaam voelen, werd vaak niet aan de ouders verteld.
Kinderen kunnen de reactie van de ouders voorspellen
Als ik vervolgens vraag hoe ze denken dat hun vader of hun moeder zou hebben gereageerd als ze het wel zouden hebben verteld, ligt daar de reden van het niet vertellen.
Omdat de kinderen de reactie van hun vader en van hun moeder kunnen voorspellen, vertellen ze het niet. Ouders kunnen nooit zeggen dat hun kind wel naar hun toekomt als ze ergens mee zitten, omdat je niet weet over welke zaken ze niet bij je komen.
Een check
Een check is de volgende: ga voor jezelf na waar je in je jeugd mee zat en in hoeverre je daarmee naar je ouders ging. Denk vervolgens na over hoe je denkt dat je moeder zou hebben gereageerd en over hoe je denkt dat je vader zou hebben gereageerd. Dat is het antwoord op de vraag waarom je bepaalde zaken niet aan je ouders hebt verteld. Je kunt je mogelijk niets herinneren waarover je in je jeugd met je ouders sprak.
Waarom herkennen we de ongelijkwaardigheid van onze eigen relatie niet?
We herkennen vrijwel nooit de ongelijkwaardigheid binnen onze eigen relatie. Dat komt omdat we dit vanuit onze jeugd hebben meegekregen en het daardoor heel normaal zijn gaan vinden. Onbewust en onbedoeld kopiëren we weer de patronen van onze ouders.
Kinderen profiteren dan ook altijd mee van het emotionele herstel van hun ouders.
Gevoel nog niet ontwikkeld
We hebben niet door dat we onze emotie en impulsiviteit aanzien voor ons gevoel. Terwijl we ons gevoel niet hebben ontwikkeld. Daarom leven we veel op onze ratio. Daarom kunnen we moeilijk een besluit ergens over nemen. Ons gevoel is de enige zuivere richtsnoer voor wat wel of niet goed voor ons is. Ik heb een boek geschreven over hoe je alsnog je gevoel ontwikkelt: Grip op gevoel en emotie. In 4 stappen leer je hoe je een gezond en evenwichtig gevoelsleven ontwikkelt. Hier kun je een Gratis Probeerversie bekijken of downloaden of het boek aanschaffen.
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten, alsnog je gevoel wilt ontwikkelen en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.
Wanneer is er sprake van een gelijkwaardige relatie?
Van een gelijkwaardige relatie is sprake:
- als de partners de ander niet nodig hebben voor compensatie van hun eigen emotioneel onvervulde behoeften (zoals voor aandacht, bevestiging of tegen de eigen eenzaamheid of tegen de eigen verlatingsangst);
- als partners elkaar over en weer positief bevestigen;
- als partners de ruimte voelen om dingen met elkaar te bespreken, op een open manier, met inbreng van ieders argumenten en meningen;
- als partners dingen samen doen, waarbij daarnaast voor iedere partner ruimte is om ook dingen met andere vriend(inn)en te doen;
- als beide partners ook een eigen budget of rekening hebben, die ze vrij kunnen besteden;
- als iedere partner zijn of haar eigen passie heeft ontdekt;
- als er oprechte belangstelling voor en interesse is voor wat de ander doet en voor wat de ander bezig houdt;
- als er sprake is van een gelijkwaardige taakverdeling in en rond om het huis en t.a.v. de opvoeding van de kinderen;
- als de ander geen verplichtingen wordt opgelegd t.a.v. familiebezoek e.d.;
- als partners elkaar niet coachen of redden of willen veranderen.
Gewijzigd op 6 april 2023 door Ammy van Bedaf
Boek
Ik heb een boek geschreven over emotionele pijn in relaties: Stop liefdesverdriet.
Je kunt er in lezen wat je eigen aandeel in je relatie is en wat je er aan kunt doen.
Je kunt een Gratis Probeerversie (inclusief uitgebreide Inhoudsopgave) downloaden:
DOWNLOADEN VAN GRATIS PROBEERVERSIE
Mijn boek is geschreven op basis van een analyse van 150 klantenrapportages en daar staat in wanneer het in relaties niet goed gaat en wat je er zelf aan kunt doen om dat te veranderen.
Je kunt het boek makkelijk bestellen:
BOEK BESTELLEN(Geen verzendkosten)
Mijn boek is geschreven op basis van een analyse van 150 klantenrapportages en daar staat in wanneer het in relaties niet goed gaat en wat je er zelf aan kunt doen om dat te veranderen.
Dit zijn enkele van de spontane reacties die ik van lezers over het boek heb ontvangen:
‘Je geeft veel concrete tips en dat vind ik zeer waardevol.’
‘Geweldig. Ik vond in je boek wat ik nog niet eerder ergens had kunnen vinden.’
‘Je boek maakt steeds meer los en geeft oplossingen/handvatten. Ik voel me aanzienlijk beter en straal dat ook meer uit. Het grappige is dat naarmate ik meer mijn gedrag herken, ik me zekerder voel. Ik ben al zo blij met dit resultaat!’
‘Je boek is een waardevolle bijdrage voor iedereen die zichzelf wil helpen om met meer plezier in het leven te staan. Die dag ging er voor mij een deur open. Inzien van patronen, opvoeding, zoveel! Ik ben blij met je boek.’
Deel dit artikel