Hoe herken je onverwerkt trauma of een onverwerkte jeugd?

Vroegkinderlijk trauma of een traumatische of onverwerkte jeugd herkennen is niet makkelijk. Het herkennen ervan brengt namelijk met zich mee dat je gaat inzien dat het vroeger anders was dan je altijd dacht. Dat kan vroeger weggestopt verdriet triggeren. We hebben in onze jeugd namelijk veel overlevingsgedrag ontwikkeld. Voorbeelden van overlevingsgedrag zijn o.a.  controlegedrag, vermijdingsgedrag, wantrouwen, pleasen, jezelf wegcijferen, iemand om je heen nodig hebben omdat je niet alleen kunt zijn, zoveel mogelijk geluid of muziek om je heen willen hebben omdat je niet tegen stilte kunt. Veel mensen zullen ook dit overlevingsgedrag niet gauw bij zichzelf herkennen, omdat het voor hen normaal is. 

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, help ik je daarmee door middel van een Eendaagse Coaching

De zichtbare trauma’s

In een overwerkte jeugd zijn er zichtbare en onzichtbare trauma’s. De zichtbare trauma’s zijn bijvoorbeeld het overlijden of langdurig of definitief vertrek van een van de ouders. Of een ziekte van jezelf of van een ouder of een ziekenhuisopname. Of seksueel misbruik door bijvoorbeeld een ouder, familielid, verzorger, hulpverlener, trainer of een geestelijke. Ook het onverwachts in de steek gelaten worden door een van de ouders en vormen van lichamelijke mishandeling. 

De onzichtbare trauma’s

Onzichtbare trauma’s zijn er in de vorm van emotionele verwaarlozing, emotioneel misbruik (parentificatie), psychische of geestelijke mishandeling. Wanneer deze aspecten gebeuren, is dat voor een kind niet herkenbaar. Het kind heeft namelijk geen gezond vergelijkingsmateriaal en het grootste deel van de jeugd heeft het kind alleen de eigen ouders als voorbeeld. Hierdoor weet het kind niet anders en denkt het kind dat het dan misschien wel zo hoort. Ook kan het kind zichzelf als oorzaak zien (door de geestelijke mishandeling), dat het door haar of hem komt. 
Het kind kan op twee manieren reageren: het kind past zich aan en cijfert zichzelf en haar/zijn gevoel en wensen weg. Of het kind laat merken dat het ‘t niet eens is met hoe de ouders reageren: het kind komt in opstand en rebelleert. We noemen dit ten onrechte ‘puberen‘. 

 

 

Gevoel en emotie wegstoppen

Zowel in geval van zichtbare trauma’s als in geval van onzichtbare trauma’s leert het kind om haar gevoel en emotie weg te stoppen. Dat doet een kind wanneer het merkt dat haar ouders geen aandacht hebben voor haar gevoel en emotie. Dit is emotionele verwaarlozing. Dit noodgedwongen wegstoppen van de eigen gevoelens en emoties is de opmaat voor later onverwerkt trauma. Een kind kan verdriet en boosheid namelijk alleen verwerken wanneer daar aandacht voor is. Wanneer het kind wordt getroost en wanneer er begrip is voor de emoties van het kind. In de gezinnen waar die aandacht er vroeger niet was, kwam het voor dat kinderen ook nog eens werden berispt of gekwetst als ze emoties lieten zien. ‘Stel je niet aan!’. Dit is psychische of geestelijke mishandeling. 

Parentificatie

Daarnaast hebben al mijn klanten in de jeugd te maken gehad met parentificatie: emotioneel misbruik. Dit is het minst bekende aspecten van kindermisbehandeling. Het wordt vaak niet eens genoemd als een van de aspecten ervan. Terwijl het naar mijn mening het meest beschadigende aspect ervan is. In onze jeugd hadden we te doen met een van onze ouders (vaak de ondergeschikte ouder). Later hebben we te doen met onze (ex-)partner; we kiezen hem of haar er onbewust op uit. In onze jeugd hebben we namelijk een redderbrein ontwikkeld, waardoor onze partner iets moet mankeren, anders kunnen wij niet helpen of redden. Het is lastig om van parentificatie te herstellen, want het gaat gepaard met een groot schuldgevoel naar een van de ouders en daardoor ook naar de (ex-)partner. 

Geen link gelegd met de jeugd

Omdat we als kind onze gevoelens en emoties hebben moeten wegstoppen, hebben we ook veel herinneringen weggestopt uit onze jeugd. Als kind herkenden we dus logischerwijs al niet veel als emotionele verwaarlozing of als psychische mishandeling. Van de dingen die we wél herkenden, variërend van ‘dat was niet fijn’ tot ‘dat was verschrikkelijk!’, hebben we ook veel herinneringen weggestopt. Soms gedeeltelijk, soms helemaal. We onthouden alleen datgene wat we als kind aankonden; de rest stoppen we weg. Het is niet zo dat dat helemaal weg is, want het is nog wel degelijk op te halen. 

Wat is er nodig om onverwerkt trauma of een onverwerkte jeugd te herkennen?

Om onverwerkt trauma of een onverwerkte jeugd te herkennen is het nodig om hulp te zoeken. We zoeken hulp als we in ons latere leven ergens tegenaan lopen. Dan zijn er grosso modo twee vormen van hulpverlening beschikbaar. De ene vorm is dat je niet in je jeugd zoekt: je krijgt concrete handvatten om met situaties in het heden te dealen. De andere vorm is dat je wel naar onderliggende oorzaken in je jeugd zoekt. Dat is nodig wanneer de eerdere vorm niet helpt en je keer op keer tegen hetzelfde aanloopt. Volgens mij is het sowieso nodig bij ernstige stoornissen als depressiviteit, burn-out, angst en paniekstoornis en in geval van grote emotionele pijn in of na een relatie. 

Wanneer gaan mensen aan de slag met onverwerkt trauma of een onverwerkte jeugd?

Mensen gaan aan de slag met (zichtbaar of onzichtbaar) onverwerkt jeugdtrauma als dit belemmerend begint te worden in het latere leven. Dat kan zijn in de relatie, in het werk, of in contact met de eigen kinderen, ouders, broers of zussen, vriend(inn)en, collega’s of bazen of opdrachtgevers. Mensen gaan aan de slag met onverwerkt jeugdtrauma als het ze, na veel hulpverlening en bij herhaling niet lukt om hun patronen te doorbreken of om hun vicieuze cirkel te doorbreken. Ik help mensen die inzien dat, waar ze tegenaan lopen, uit hun jeugd voortvloeit. Of die er op zijn minst open voor staan om daar inzicht in te krijgen. 

Waar kun je aan merken dat je onverwerkt trauma of een onverwerkte jeugd hebt?

Dingen waar we in ons (qua leeftijd) volwassen leven tegenaan lopen en die voortvloeien uit een jeugd met zichtbare en onzichtbare trauma’s, zijn diagnoses en symptomen als: angst, paniek, zwart-wit denken, controlebehoefte, besluiteloosheid, bindingsangst, verlatingsangst, onveilige hechting, over je grenzen laten gaan, stress of spanning, elke verslaving, codependentie (een ongezonde afhankelijkheid van je relatie), relatieverslaving, concentratieproblemen, burn-out en faalangst. En verder: eenzaamheid, demotivatie, depressieve gevoelens, futloosheid of vermoeidheid, bipolaire stoornis, perfectionisme, veeleisendheid, ergernis of frustratie, een te groot verantwoordelijkheidsgevoel, een laag zelfbeeld, emotionele pijn in relatie, emotioneel onbereikbaar, impulsief gedrag, obsessieve gedachten, gevoelens van schaamte, onrust, piekeren, onmacht/machteloosheid, pleasen, de redderrol, slecht slapen, suïcidale gedachten, uitstelgedrag.

Bovenstaande waren de door mijn klanten genoemde symptomen of diagnoses vanuit onverwerkt trauma

Welke symptomen worden niet door mijn klanten genoemd, terwijl vrijwel al mijn klanten er last van hebben? En die ook voortvloeien uit onverwerkt trauma of een onverwerkte jeugd? Dat zijn de volgende symptomen: aandachtbehoeftigheid, emotioneel behoeftig, compensatie zoeken, belemmerende denkpatronen, onjuiste aannames, blinde vlekken, zelfverloochening, wanneer je doorzettingsvermogen ongezond is. En verder het in stand houden van illusies en hoop, het inzien wat je eigen aandeel in een situatie is, ongelijkwaardige relatie, twijfel, dingen overkomen je, en de slachtofferrol, 

Wat hebben we niet ontwikkeld door een jeugd met onverwerkt trauma?

Door een jeugd met onverwerkt trauma zijn we ons er niet van bewust dat we veel belangrijke aspecten of vaardigheden niet hebben ontwikkeld. Dat zijn: authenticiteit, autonomie, een veilige hechting, een emotioneel verbindende communicatie, ons gevoel, creativiteit en inventiviteit, het hebben van een doel in je leven, het ontwikkelen van je passie, het aanboren van je volledige ontwikkelingspotentieel, en rust in je hoofd. En verder: emotioneel los zijn van je ouders, empathie, genieten, je grenzen aangeven, in het hier en nu leven, intuïtief gedrag, zelfvertrouwen, en weten wie je wel/niet kunt vertrouwen. 

Hoe komt het dat je jezelf kwijt bent?

Door een jeugd met onverwerkt trauma kan het zijn dat je jezelf kwijt bent. Voor jou voelt het alsof je ondergesneeuwd bent. Je hebt moeite te verwoorden waar je voor staat (meningsvorming), wat jouw moreel kompas is (normen en waarden) of waar je in gelooft (principes). Je bent ontevreden over jezelf en je weet niet waar je met je leven heen wilt. Waarom voel je je niet jezelf? In feite heb je jezelf nog niet emotioneel ontwikkeld. Dat vloeit logisch voort uit een jeugd zonder een veilige hechting. 40% van de huidige (qua leeftijd) volwassenen is niet veilig gehecht. Naar mijn mening is deze onveilige hechting de belangrijkste onderliggende diagnose: de moeder der diagnoses. 

Onveilige hechting

Voor een emotioneel gezonde jeugd en hechting is het nodig dat onze ouders een veilige hechting met ons aangaan. Dat doen ze door ons de aandacht, bevestiging, waardering, erkenning, troost, aanmoedigingen en complimenten te geven waar we recht op hebben en waar we behoefte aan hebben. We voelen ons dan gehoord en serieus genomen. Het ontberen van deze zo belangrijke emotionele voeding is emotionele verwaarlozing. 

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, help ik je daarmee door middel van een Eendaagse Coaching

In hoeverre kun je een jeugd met onverwerkt trauma te boven komen?

Traumatische gebeurtenissen (of het nou zichtbaar of onzichtbaar trauma is) kunnen niet vergeten worden. Ze zitten niet alleen in ons brein, maar ook tot op celniveau in ons lichaam. Zelf heb ik, om te herstellen van relatieverslaving en burn-out, mezelf emotioneel gezond gedrag aangeleerd en mezelf alsnog emotioneel opgevoed. Gelukkig is dat nog mogelijk. Hierdoor heb ik emotioneel gezonde breinverbindingen aangemaakt. Achteraf kan ik zeggen dat het alsnog ontwikkelen van mijn gevoel de bodem onder mijn herstel is geweest. Dit alsnog ontwikkelen van je gevoel is nodig, ongeacht waar je in het heden last van hebt. Vandaar dat ik daarover mijn tweede boek heb geschreven.