Gewijzigd op 26 januari 2020 door Ammy van Bedaf

Emotionele pijn loslaten in je relatie

Ik help mensen die emotionele pijn en onrust in de relatie ervaren, daar van af willen en een evenwichtige en gelijkwaardige relatie willen hebben. Je leest in dit artikel waar een emotioneel gezonde relatie aan voldoet. Met andere woorden: wat de kenmerken zijn van een evenwichtige en gelijkwaardige relatie. Op deze pagina lees je hoe jij van je emotionele pijn en onrust af kunt komen.

Herken je je in één van de onderstaande aspecten?

• Ervaar je emotionele pijn in je relatie?
• Ervaar je onrust in je relatie?
• Kies je de voor jou verkeerde partners?
• Durft jouw partner zich niet te binden?
• Durf jij je niet te binden?
• Heb je veel en alsmaar toenemende emotionele pijn als de relatie is beëindigd?
• Ben je bang om alleen te blijven en geen geschikte partner meer te vinden?

Wat is het paradoxale aan een relatie met emotionele pijn? 

Misschien wel de belangrijkste emotionele behoefte van de mens is het aangaan van een bevredigende relatie. Dat lukt jammer genoeg niet iedereen. Emotionele pijn en onrust kunnen je relatie binnensluipen. Het paradoxale is dat er daarnaast ook goede kanten aan je relatie zitten: jullie doen leuke dingen en hebben fijne momenten samen met elkaar. Je relatie loopt toch niet zoals je verwacht had, zoals je hoopt of zoals je wenst. De eerste tijd was fantastisch, maar daarna begonnen de eerste veranderingen te komen.

Wil je weten hoe patronen doorwerken in je relatie?

Er zijn allerlei patronen die we in ons leven ontwikkelen en waar we ons nauwelijks of niet van bewust zijn, die een rol spelen in onze relatie. Voor het welslagen van een relatie is het belangrijk om voor jezelf inzicht te krijgen in hoe je die patronen nu nog, onbewust en onbedoeld, zelf in stand houdt. Je ziet dan hoe die patronen doorwerken in je relatie. Je kunt die belemmeringen en blokkades veranderen in functioneel gedrag. En door een emotioneel gezonde communicatie straal je uit wat je uit wilt stralen en kom je bij de ander over zoals je over wilt komen. 

Waarvoor zoeken we onbewust compensatie?

Datgene wat we in onze jeugd op emotioneel gebied hebben ontbeerd, verwachten we later tijdens onze relatie(s) van onze partner(s). Hier zijn we ons doorgaans niet van bewust. De aandacht, waardering en het begrip dat we niet of niet in voldoende mate van onze ouders hebben gehad, verlangen we later van onze partner. We verlangen dat echter van iemand die het ons niet kan geven. Onbewust voel je je aangetrokken tot een emotioneel onbereikbare partner die jou niet de affectie en affiniteit kan geven waar je juist zo’n behoefte aan hebt. 

Heb je emotionele pijn of onrust IN je relatie?

Een relatie waarin je emotionele pijn of onrust hebt, kan een van de volgende kenmerken hebben:

Snel

Een van beiden partners is een relatie aangegaan kort nadat een vorige relatie is beëindigd. Of terwijl een andere relatie nog moest worden beëindigd. Of voordat hij of zij emotioneel hersteld is van de relatie.
De relatie werd snel aangegaan en vaak voordat je de ander echt hebt leren kennen. 

Investering

Je investeert eenzijdig of je investeert onevenredig veel in je relatie. Of de initiatieven komen voornamelijk of alleen van jou. 
Je voelt de behoefte de ander te helpen, of te redden, of te verzorgen. Of je hebt juist een dominante partner. 
Het gedrag van je partner wordt door jou tegenover anderen vergoelijkt. En je legt je hele ziel en zaligheid in je relatie. 

Partner

Wat eerst leuk en fijn is, blijkt later tegen te vallen. Je partner lijkt wel niet meer dezelfde te zijn als degene tot wie je je in het begin van jullie relatie aangetrokken voelde. Je voelt je niet meer op de eerste plaats staan in jullie huwelijk.

Gemoedstoestand

Jouw welbevinden en je gemoedstoestand hangen af van de aanwezigheid van je partner. Als jullie samen zijn, ben je heel blij en als je partner er niet is, voel je jezelf best wel ongelukkig. Je doet voornamelijk of alleen dingen als je die samen met je partner kunt doen. Er zijn weinig dingen die je nog met vriend(inn)en onderneemt en je verwaarloost je vriendenkring. 

Meningsverschillen

Er kunnen kleine meningsverschillen ontstaan. Die kunnen overgaan in ruzies. De ruzies kunnen over futiliteiten gaan. Soms weet je niet  meer waarover de ruzie ook al weer was begonnen. Er kan een patroon ontstaan van aantrekken en afstoten, waarbij als de een afstand neemt, de ander juist weer toenadering zoekt. De relatie kan uitgaan en weer aangemaakt worden en dit kan zich herhalen  (knipperlichtrelatie). Het kan zijn dat alleen de seks goed is, of dat er vrijwel geen seks meer is binnen jullie relatie. De seks kan ook worden gebruikt om het weer goed te maken. 

Heb je emotionele pijn of onrust NA verbreking van je relatie?

Pijn en onrust nemen toe

Misschien is jouw grootste angst wel dat de relatie wordt verbroken.
En zelfs als jij degene bent die de relatie verbreekt of heeft verbroken, kun je grote emotionele pijn en onrust voelen. 
De emotionele pijn en onrust in een relatie of nadat de relatie is verbroken, nemen in de loop van de tijd niet af, maar nemen in de loop van de tijd juist toe. Dat komt omdat je nu nog niet anders weet te handelen dan vanuit je patronen van vroeger. En meer-van-hetzelfde leidt tot  meer-van-hetzelfde. 

Gevoel van leegte

Als je zelf de relatie hebt verbroken, kan er eerst een gevoel van opluchting zijn. Na een paar weken ontstaat er een gevoel van leegte, een gat, of eenzaamheid. Je wilt dan weer terug naar je partner. Dit gevoel van leegte is de verlatingsangst uit je jeugd. Je hebt je in je jeugd niet serieus genomen en niet gehoord gevoeld. Bij een kind veroorzaakt dat een gevoel van verlating, alsof je het allemaal alleen moet doen, alsof je je in de steek gelaten voelde. Dit hebben we als kind overigens niet altijd door gehad.

Bindingsangst en verlatingsangst

Je vindt dat je partner bindingsangst heeft. Feitelijk zijn verlatingsangst en bindingsangst echter twee kanten van dezelfde medaille. Iemand die bindingsangst heeft, heeft namelijk ook verlatingsangst. En als je partner bindingsangst heeft, heb je zelf ook bindingsangst. Het kan zijn dat je binnen de ene relatie meer bindingsangst voelt en binnen een volgende relatie meer verlatingsangst. Onbewust kun je er jouw partners zelfs op uitkiezen. Als je namelijk in je vorige relatie in de steek werd gelaten, zul je je volgende relatie liever aangaan met iemand die meer verlatingsangst heeft, waardoor de kans groter is dat die partner bij je blijft. 

Alleen zijn

Als je in een voor jou pijnlijke relatie blijft hangen, kan dat zijn omdat je heel diep in je hart bang bent om alleen te zijn of om alleen over te blijven. Dit is je verlatingsangst. 
Wat jullie dan bij elkaar houdt, is de hoop dat het anders wordt. Om die hoop in leven te houden, doe je onbewuste pogingen om de ander te veranderen. Je denkt: Als hij/zij maar… dan komt het goed. Het is echter niet mogelijk om iemand anders te veranderen, zoals je waarschijnlijk hebt gemerkt. Je kunt alleen jezelf veranderen en daar kan ik je mee helpen middels een Eendaagse Coaching.

Heb je een partner die het Asperger-syndroom heeft?

Weinig energie

Heb je al jaren het gevoel dat er iets niet helemaal klopt? Dat er iets ontbreekt of scheef zit? Of denk je dat je gek aan het worden bent?
Dan is de kans groot dat je een relatie hebt met iemand met het Asperger-syndroom. 
Je kunt vermoeid raken, je hebt nog maar weinig energie, het kan je emotioneel uitputten en je kunt depressief worden of uitgeblust zijn.

Paradoxaal

Je bent je bewust van het paradoxale van je partner: zo bekwaam op het ene gebied en zo onbeholpen op een ander gebied. 
Iemand met Asperger is slecht in staat te begrijpen wat in zijn (het zijn meestal mannen) doen en laten voor zoveel problemen zorgt en wat tot misverstanden tussen jullie zorgt. Het zijn harde en consciëntieuze werkers en goede kostwinners. Ze zijn doorgaans hoogopgeleid en hebben vaak een uitstekende baan. Ze kunnen beter met voorwerpen of informatie werken dan met mensen. 

Communicatie

Er zullen problemen zijn met de communicatie, in de interactie en in de sociale omgang. Iemand met Asperger compenseert zijn sociale onhandigheid met inzet en zorgvuldigheid. Misschien wil jouw Asperger-partner niet over gevoelens praten, maar dat wil niet zeggen dat hij ze niet heeft. Om een tevredenstellende relatie te hebben met iemand met Asperger is het nodig dat je je verdiept in diens Asperger. 
Ik heb zelf een relatie gehad met iemand met Asperger. 

Waarom wordt dit fenomeen van emotionele pijn in je relatie ‘relatieverslaving’ genoemd?

In 1985 bracht de Amerikaanse psychotherapeut Robin Norwood een boek uit met de titel: Als hij maar gelukkig is. Het was haar namelijk opgevallen dat een aantal klanten binnen haar praktijk afhankelijkheidsrelaties ontwikkelden. Hierdoor hielden ze een voor hen beschadigende relatie in stand hield, zonder dat ze in staat waren dat te veranderen. Of zonder dat ze in staat waren die relatie te beëindigen als ze dat wilden. Terwijl de emotionele pijn en onrust in de loop van de tijd of in de loop van de relaties toenemen. Van haar boek zijn wereldwijd 3 miljoen exemplaren verkocht. 

Wat zijn de kenmerken van een evenwichtige en gelijkwaardige relatie?

Ik noem hier de kenmerken die specifiek van toepassing zijn op (en die belangrijk zijn voor) mensen die emotionele pijn of onrust hebben in hun relatie. 

Elkaar leren kennen

Je leert elkaar eerst goed kennen voor je een relatie aangaat. Je leert elkaars omgevingen kennen voordat je een relatie aangaat, zoals familieleden, vriendenkring, werkkring. Dit voorkomt dat je te snel een relatie aangaat. Een relatie aangaan is namelijk niet bepaald een gokje. 

 

 

Fasering in de opbouw naar een relatie

Je houdt de opeenvolgende fases aan van het wel of niet aangaan van een relatie. Er is gewoonlijk eerst een vriendschap, of je kent elkaar al via je werk. Die vriendschap kan overgaan in een diepere vriendschap. De volgende fase is dat je naar elkaar uitspreekt wat je voor de ander voelt (de vroegere ‘verkering’). Later spreek je naar elkaar uit dat je met elkaar door wilt gaan en dat je met de ander je leven wilt delen (de vroegere ‘verloving’). Waarna samenwonen, living apart together en/of trouwen/samenlevingscontract volgt.

Geen besluit

Iemand die emotionele pijn en onrust heeft in de relatie neemt voorafgaand aan iedere volgende fase niet een besluit, maar gaat zelfs meteen van de eerste fase (vriendschap) naar de laatste fase (relatie) en slaat de belangrijke tussenliggende fasen over. Deze fasering is om te voorkomen dat je voor onaangename verassingen komt te staan en om te voorkomen dat je een voor jou pijnlijke en beschadigende relatie aangaat. 

Seks niet aanzien voor liefde

Je doet er goed aan om niet te snel seks met elkaar te hebben. Dit is niet om te moraliseren (ik zou niet durven….), maar om je te waarschuwen voor het gegeven dat mensen die relatieverslaafd zijn seks vaak aanzien voor liefde. Voor een relatieverslaafde is het belangrijk om juist dit onderscheid te leren inzien, net zoals het onderscheid tussen verliefdheid (de spanningsvolle eros) en houden-van (het ‘gezapige’ agape).

Afhankelijkheidsrelatie

Iemand die relatieverslaafd is verlangt rust en heeft niet door dat zij/hij juist dingen doet waardoor die rust niet gerealiseerd kan worden. Als een relatieverslaafde seks heeft met iemand en daardoor vindt dat er vanaf dat moment ook sprake is van een relatie, kan een relatieverslaafde namelijk vaak niet meer terug en zwemt de relatieverslaafde de fuik in van een afhankelijkheidsrelatie. 

Belangrijke dingen voorafgaand bespreken

Voorafgaand aan het je verbinden aan de relatie bespreek je belangrijke aspecten met je toekomstige partner. Willen jullie wel of geen kinderen? Hoe gaan jullie het doen met eventuele onvolwassen kinderen uit jullie eerdere huwelijken? Waar gaan jullie wonen? Welke taakverdeling komt er in en rond het huis? Welke wensen heeft ieder ten aanzien van het werk qua loopbaan en reistijd? Dit kan onaangename dingen later voorkomen. 

Zowel gezamenlijke als aparte interesses

Jullie hebben een of meerdere gezamenlijke interesses. Daarnaast is er binnen de relatie ruimte voor interesses die iedere partner afzonderlijk met andere vriend(inn)en deelt. En jullie hebben ook een of meerdere gezamenlijke vrienden en/of kennissen. Je voorkomt ermee dat je feitelijk en emotioneel afhankelijk wordt van je partner.

De ander geen dingen tegen diens zin laten doen

Geen van beide partners probeert de ander dingen te laten doen (bijvoorbeeld klussen) of mee te laten gaan (bijvoorbeeld naar familie) tegen diens wens in. Dit om te voorkomen dat dingen tegen de zin worden gedaan. Je doet er goed aan om daarin elkaar wat ruimte te geven om zelf te kiezen. 

Naar oplossing zoeken i.g.v. problemen, eventueel met hulp

In geval van problemen wordt in onderling overleg naar een oplossing gezocht. Indien gewenst wordt er hulp bij gezocht van een deskundige of iemand die het betreffende ambacht of vaardigheid beheerst. Dit om te voorkomen dat er onnodige spanningen over ontstaan. 

Oprechte interesse en belangstelling tonen

Je toont interesse in en je hebt belangstelling voor waar de ander mee bezig is en voor wat de ander bezig houdt. Iemand die emotionele pijn en onrust in de relatie ervaart, verlángt daarentegen juist interesse en belangstelling ván de ander. Maar belangstelling en interesse kun je alleen maar aan een ander géven. Als je het van de ander verlángt, creëer je je eigen teleurstelling. Als je zelf belangstelling en interesse gééft, maakt dat overigens de kans groter dat je het ook terugkrijgt. Maar dat mag weer niet je doel zijn, want dan is jouw belangstelling en interesse weer voorwaardelijk. Toon daarom onvoorwaardelijke belangstelling en interesse in de ander. 

Op een gezonde manier met elkaar praten

Jullie praten onder andere over de dingen des levens, over de kinderen en over de dingen die in de relatie gebeuren. Je doet dat op een doelgerichte en functionele manier. Dat wil zeggen: in de ik-vorm, wat iets met jou doet, en je formuleert een wens of verzoek. Bijvoorbeeld: “Ik merk/zie dat….. (je je niet aan de gemaakte afspraak over het besteding van ons geld houdt). Dat geeft me het gevoel dat….. (je me niet serieus neemt). Zou je me een plezier willen doen? Zou je….. (een volgende keer willen overleggen voordat je een dergelijk groot bedrag uitgeeft?)”

Als je over gevoelens wil praten, doe je dat maar beter over je eigen gevoelens

Mensen die relatieverslaafd zijn willen, als ze over gevoelens praten, het liefst over de gevoelens van de ánder praten. Ze willen heel graag van de ander weten hoe die zich voelt. Als de ander dat niet wil of dat niet in die omvang wil, is dat moeilijk te accepteren voor een relatieverslaafde. Je doet er goed aan om alleen over je eigen gevoelens te praten.

Leg je er bij neer als de ander niet over diens gevoelens wenst te praten

Je kunt niet van de ander verlángen dat die over zijn/haar gevoelens praat. Als de ander over zijn/haar gevoelens wil praten, merk je dat vanzelf. Als de ander niet doet, kun je niet anders dan dat accepteren. Je doet er goed aan het niet uit te lokken of de ander er toe te verleiden of er toe te zetten om over dienst gevoelens te praten. Dat kan weerstand oproepen, waardoor de ander juist afstand kan nemen. 

Welke verschillende besluiten zijn er mogelijk ten aanzien van je relatie?

Je ziet misschien twee mogelijkheden ten aanzien van je relatie: continueren of beëindigen, of te wel doorgaan of stoppen. Maar er zijn sowieso 4 mogelijkheden, en binnen die mogelijkheden zijn er weer diverse varianten denkbaar, afhankelijk van je situatie (kinderen, eigen bedrijf?) Ik beperk me nu even tot 4 varianten.  

• Het liefst wil je doorgaan. Je ziet goede mogelijkheden en je wilt weten wat jij kunt doen om de relatie emotioneel gezond te krijgen. 
• De manier waarin en de vorm waarop jullie de relatie hebben vorm gegeven wil je graag veranderen. 
• Je hoeft nú nog helemaal geen besluit te nemen over je relatie. Juist als je inzicht krijgt in hoe je relatie werkelijk is, kun je kijken wat je het liefst wilt: er in investeren, of je emotioneel en/of feitelijk losmaken van je partner, of een andere vorm of tussenvorm of tijdelijke vorm vinden.
• Een van jullie beiden heeft besloten niet door te gaan met jullie relatie. Hoe kun jij je emotioneel en praktisch losmaken?
  

Waar ik je mee kan helpen is het volgende

Loslaten is feitelijk het loslaten van patronen uit je jeugd en het in plaats daarvan aanleren van gezonde gedragsvaardigheden.
Je krijgt inzicht in signalen die je niet hebt gezien en in de signalen die je wel hebt gezien en hebt genegeerd.
Je krijgt inzicht in je onjuiste interpretaties en aannames en in al je blinde vlekken van waaruit je nu nog leeft en die verklaren waarom je in je huidige situatie verkeert. 

Concrete handvatten

Je krijgt concrete handvatten hoe jij je relatie emotioneel gezonder kunt maken, of hoe je emotioneel en/of feitelijk kunt loskomen van je partner als je dat wenst. Ik leer je hoe je kunt stoppen met piekeren en malen, hoe je jouw emotionele pijn en onrust kwijtraakt, en hoe je alsnog je gevoel ontwikkelt. Ik leer je hoe je alsnog jouw ontwikkelingspotentieel niet alleen aanboort, maar ook ontwikkelt. Je krijgt concrete handvatten hoe je een voor jou ongezonde partnerkeuze kunt vermijden, en hoe je in de toekomst een emotioneel gezonde en gelijkwaardige relatie aangaat met een evenwichtige partner. 

De meeste van mijn klanten zijn relatieverslaafd

Ik ben genezen relatieverslaafd. Driekwart van mijn klanten komt bij mij voor een Eendaagse Coaching om van hun relatieverslaving te herstellen. Alleen een hulpverlener die zelf genezen is van relatieverslaving en die tevens ervaringsdeskundige is, begrijpt waarom je niet een evenwichtige relatie kunt realiseren of waarom je niet emotioneel kunt loskomen als je dat zou willen. 
Ik ben universitair afgestudeerd in de Arbeidspsychologie, met in de vrije studieruimte (dat was een kwart van de studie) vakken Gezondheidspsychologie. Ik kan je dus ook helpen met aspecten waar je in je werk tegenaan loopt.