Blinde vlekken, hoe krijg je daar inzicht in?

Ammy van BedafSymptomen

Blinde vlekken, hoe krijg je daar inzicht in? 

Begin deze eeuw was ik eerst burn-out en vervolgens relatieverslaafd, waardoor ik noodgedwongen aan mijn herstelproces begon. Toen wist ik nog niet van de invloed van mijn jeugd op mijn volwassen leven. Ik wist wel dat het vroeger niet helemaal goed was gegaan. Door mijn herstelproces kwam ik er achter dat ik tot de 40% volwassenen hoorde die met affectieve verwaarlozing, e.d. te maken had gehad. Wat ik ook niet wist, was dat ik zo veel blinde vlekken had. 

blinde vlekken

Onderscheid met onjuiste aannames

Ik onderscheid blinde vlekken van onjuiste aannames en onjuiste interpretaties. In geval van een onjuiste aanname en onjuiste interpretatie denk je het te weten, maar is het anders. Bijvoorbeeld: je denkt dat je vanuit gevoel reageert, maar dat blijkt vanuit emotie of impulsiviteit te zijn. 

Blinde vlek

Van een blinde vlek is sprake als je niet op de hoogte was van het bestaan van iets. Zo was de ontdekking dat ik in mijn jeugd met affectieve verwaarlozing e.d. te maken had gehad, daaraan voorafgaand een blinde vlek voor mij geweest. Ik wist dat daarvoor gewoon helemaal niet: een blinde vlek dus. 

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmerende patronen en gedachten wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik help je daarmee in een Eendaagse Coaching.

Hoe kunnen blinde vlekken er uitzien?

Er zijn blinde vlekken die op meerdere mensen van toepassing zijn. Die noem ik gemakshalve ‘algemene blinde vlekken’. Daarnaast zijn er blinde vlekken die heel specifiek zijn voor die persoon: ‘specifieke blinde vlekken’. Iemand heeft zowel algemene blinde vlekken als heel specifieke blinde vlekken. 

Algemene blinde vlekken

Een algemene blinde vlek is bijvoorbeeld dat iemand in de slachtofferrol zit. Je zit in de slachtofferrol als je iemand anders als de oorzaak ziet van jouw lijden of van de situatie waar je in zit. Plat gezegd: je geeft iemand anders de schuld ergens van. In een ruzie zitten beide partners in de slachtofferrol, omdat ze beiden de ander de schuld ergens van geven. Beiden hebben ze nog eens gelijk ook, want een ieder heeft een eigen aandeel in de situatie.

Eigen aandeel

Destijds zat ik ook, zonder dat ik me daar van bewust was, in de slachtofferrol. We hebben vrijwel altijd ook zelf een eigen aandeel in een situatie. Door te leren mijn eigen aandeel in een situatie in te gaan zien, kwam ik uit mijn slachtofferrol. Het nog niet het eigen aandeel ergens in zien, is een grote algemene blinde vlek. 

Andere algemene blinde vlekken

Andere veel voorkomende algemene blinde vlekken zijn bijvoorbeeld het in de redderrol zitten, zwart-wit-denken, je gevoel nog niet hebben ontwikkeld, niet een emotioneel gezonde gespreksvoering hebben en een ongelijkwaardige relatie hebben. 

Specifieke blinde vlekken zijn van grote invloed

Specifieke blinde vlekken komen in een veel groter aantal voor dan algemene blinde vlekken. Ze zijn uniek: ze zijn heel specifiek voor die persoon en in die situatie. Toch zijn ze van enorm grote invloed, omdat het deze specifieke blinde vlekken zijn waardoor iemands relatie niet prettig verloopt of die aanleiding geven tot een conflict. 

Anderen

Andere mensen in onze omgeving hebben vaak ongeveer dezelfde algemene blinde vlekken als wijzelf. We hebben overigens in eerste instantie vooral last van andermans algemene blinde vlekken, en niet zozeer van onze eigen algemene blinde vlekken. Die merken we vaak pas op als een relatie dreigt te stranden of strandt, omdat we dan gaan googelen. 
Per persoon verschillen echter ieders specifieke blinde vlekken: omdat die uniek zijn in hun uitingsvorm. 

Specifieke blinde vlekken komen veel voor

Ik heb inmiddels meer dan 400 Eendaagse Coachingen gedaan. Het tot nu toe minimum aantal specifieke blinde vlekken dat ik inzichtelijk heb gemaakt, is 16. Het maximum aantal specifieke blinde vlekken dat ik inzichtelijk heb gemaakt, is 92. De meeste klanten hebben tussen de 35 en 50 specifieke blinde vlekken. Dit zijn specifieke blinde vlekken die betrokkene vervolgens als zodanig bij zichzelf herkent. 

Specifieke blinde vlekken

Een specifieke blinde vlek is zo specifiek, dat die alleen van toepassing is op die persoon. Daarom kan ik daar geen algemene voorbeelden van geven. Ik kan wel een voorbeeld geven van een specifieke blinde vlek, maar die ga je zeker niet herkennen, omdat die sowieso niet op jou van toepassing is. 

Voorbeeld

Een willekeurig voorbeeld van een specifieke blinde vlek is dat een klant vond dat ze haar laatste relatie “lang had volgehouden”, terwijl ze juist niet in staat was geweest deze voor haar ongezonde relatie te beëindigen. Het lang volhouden van deze relatie was voor haar dus niet zozeer een deugd, maar was beschadigend voor haar geweest. Dat ze het zo knap van zichzelf vond dat ze die relatie zo lang had ‘volgehouden’ (ze was er depressief van geworden), kwam omdat haar eerdere relaties al vrij snel schipbreuk hadden geleden. Zij vergeleek met haar eerdere relaties en ik vergeleek met een relatie die energie oplevert in plaats van energie kost. 

Wat is kenmerkend voor specifieke blinde vlekken?

Blinde vlekken hebben verschillende kenmerken.
Zo kan een (1) onjuist verband worden gelegd. De woorden ‘doordat’ en ‘omdat’ worden dan onjuist gebruikt. 
Het kan zelfs zijn dat de oorzaak-gevolg (2) omgekeerd is: dat wat als gevolg van iets werd gezien, bleek de oorzaak te zijn geweest. 

Woordbetekenis 

Wat ook voorkomt is dat de (3) betekenis van woorden onjuist wordt gebruikt. Een voorbeeld: begrijpen en begrip hebben voor iets wordt niet altijd van elkaar onderscheiden, terwijl het twee verschillende aspecten zijn. Je kunt iets begrijpen en verklaren (en snappen hoe het heeft kunnen gebeuren of ontstaan), maar er tegelijkertijd geen begrip voor hebben (het niet goedpraten).

Typeringen

Veel voorkomend is dat niet alle (4) typeringen over de eigen ouders en over de partner even juist zijn. Iemand kan zichzelf bijvoorbeeld jaloers noemen, terwijl er sprake blijkt te zijn van het de ander benijden. Als je jaloers bent, misgun je de ander iets: je wilt niet dat die ander dat mooie huis heeft. Als je iemand benijdt, misgun je de ander niets (je gunt die ander diens mooie huis), maar wil je zelf gewoon óók datgene hebben wat die ander heeft: je wilt ook graag zo’n mooi huis hebben. 

Referentiekader

Ook is de vergelijking die wordt gemaakt, of: het (5) referentiekader van waaruit de vergelijking wordt gemaakt, niet altijd even deugdelijk. Zo worden opmerkingen over de ene ouder  bijvoorbeeld vaak onbewust gemaakt in vergelijking met de andere ouder. Zo kan de ene ouder “zachtaardig” worden genoemd, enkel en alleen omdat die niet zo schreeuwde en niet zo dominant was al de andere ouder. Dat iemand niet schreeuwt en niet dominant is, maakt iemand op zich natuurlijk niet zachtaardig. 

Gevolgen van blinde vlekken

De gevolgen van onze blinde vlekken zijn groot. In die zin is het wonderbaarlijk dat er niet meer aandacht voor is. 
Onze meningen over mensen kunnen te ongenuanceerd, te zwart-wit en te kort door de bocht zijn. Als je een van je ouders bijvoorbeeld “zachtaardig” noemt, omdat ze niet zo schreeuwt en niet zo dominant is als je vader, ben je geneigd om ook andere mensen die niet schreeuwen en niet dominant zijn, zachtaardig te vinden. Je projecteert zo je eigen blinde vlek op andere mensen, waardoor je beoordelingsvermogen van mensen dan mank gaat. 

Beoordelen van mensen en situaties

We beoordelen mensen en situaties vanuit onze eigen blinde vlekken, zonder dat we dat door hebben. We gedragen ons ook overeenkomstig onze blinde vlekken, natuurlijk ook zonder dat we dat door hebben. Dat heeft natuurlijk gevolgen in de omgang met mensen. Irritaties die we bij iemand anders voelen, triggert iets wat we in onszelf hebben weggestopt.  

Inzicht in je blinde vlekken

Wat levert het inzicht krijgen in je blinde vlekken jou op? 
Je krijgt (a) inzicht in je eigen aandeel in situaties, waardoor je ook weet (b) wat het aandeel van de ander (je partner, je collega, je baas, e.d.) is in bepaalde situaties. Je (c) beoordelingsvermogen wordt beter. Je kunt hierdoor (d) makkelijker met mensen omgaan. Ook (e) behaal je makkelijker jouw doelen.  

Emotioneel gezonde gespreksvoering

Je krijgt inzicht in een (f) emotioneel gezonde gespreksvoering en in je woordkeuze. Het belangrijkste misverstand hierbij is dat we niet door hebben wanneer we een verwijt uiten. Vaak denken we geen verwijt te uiten, maar doen dat (onbewust en onbedoeld) wel degelijk, zonder dat we daar erg in hebben. Zo kun je aan de reactie van de ander zien, wanneer je een verkapt verwijt hebt geuit. Wanneer de ander namelijk in de verdediging gaat of geïrriteerd reageert, heb je een verkapt verwijt geuit. Omgekeerd is dat natuurlijk ook het geval: als jij ergernis voelt, heeft de ander een verkapt verwijt geuit. 

Blinde vlek t.a.v. blinde vlekken

De belangrijkste blinde vlek die ik over blinde blekken hoor, is de opmerking dat iemand oprecht denkt inzicht te hebben in haar of zijn blinde vlekken. Deze misvatting komt door de vergelijking die wordt gemaakt: betrokkene heeft inzicht gekregen in een aantal belangrijke blinde vlekken, en denkt daardoor geen blinde vlekken meer te hebben. Terwijl we nooit weten hoeveel blinde vlekken we verder nog hebben, omdat dat nou net onze blinde vlekken zijn. Als je geen blinde vlekken zou hebben, zou je geen last hebben van je symptomen. 

Hoeveel blinde vlekken heb ik nog?

Dat weet ik niet… Als ik dat zou weten, zouden dat geen blinde vlekken meer zijn.
Het enige dat ik kan doen is een vergelijking maken met voorafgaand aan mijn laatproces en dan merk ik dat ik tegen aanzienlijk minder blinde vlekken aanloop. Bovendien ben ik van al mijn dertien symptomen verlost. Ik denk dat ik destijds ook wel zeker vijftig blinde vlekken heb gehad. Datgene wat je bij jezelf hebt erkend, en daarna hebt herkend, kun je vervolgens ook bij andere mensen herkennen. Je mensbeeld gaat er aanzienlijk op vooruit. 

Hoe herken je een blinde vlek? 

Een blinde vlek herken je als je denkt: Hey, dat wist ik niet…! 
Al mijn blinde vlekken heb ik aangereikt gekregen door of via anderen. Overigens is het soms nodig om iets specifiek als blinde vlek te benoemen, voordat iemand het als blinde vlek herkent. Als je een blinde vlek herkent, kun je vanaf dat moment vanuit die nieuw opgedane kennis handelen. Afhankelijk van wat de blinde vlek inhoudt, is er vaak gedragsverandering nodig.  Bij een gedragsverandering kunnen belemmerende blokkades een rol spelen.

Herkennen van blinde vlekken

Voor het herkennen van je eigen blinde vlekken is het nodig dat je daar open voor staat. Als je bijvoorbeeld denkt dat je alles al wel weet, zul je geen blinde vlekken herkennen, ook al worden ze je aangereikt. Het denken (over iets) alles al te weten, is de grootste belemmering voor herstel. 

Als je je blinde vlekken wilt loslaten, je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmerende patronen en gedachten wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik help je daarmee in een Eendaagse Coaching.

Doorzettingsvermogen

Meestal staan we pas open voor onze blinde vlekken zodra we vastlopen in onze relatie of in ons werk of depressief of burn-out raken, en vervolgens hulp gaan zoeken. We gaan door met ons leven totdat de lijdenslast ondraaglijk wordt. Ook dat doen we vanuit onze jeugd, omdat we hebben geleerd om vooral door te gaan. We denken dat we doorzettingsvermogen hebben, maar er is dan sprake van het maar blijven handelen vanuit ons eigen onbewuste en belemmerende overlevingsgedrag en vanuit de eigen vicieuze cirkel waar we in blijven zitten. Dit is dan weer een algemene blinde vlek.