Angst van vroeger loslaten

Veel mensen hebben angsten die ze willen loslaten. Dat zijn in 99% van de gevallen angsten die in het heden niet terecht zijn. Dat deze mensen toch allerlei angsten hebben, komt omdat deze angsten hun voedingsbron en oorzaak in hun jeugd hebben. Het is de angst van vroeger, uit je jeugd. 

Angst is op zich een nuttig fenomeen omdat het ons voor gevaar waarschuwt. Als het jouw echter nu nog voor gevaar van vroeger waarschuwt, is het nu niet meer functioneel maar belemmerend.

Dat de angsten van vroeger nu nog ervaren worden alsof het ook nu plaatsvindt, komt omdat een gebeurtenis of situatie in het heden een bepaalde gebeurtenis van vroeger triggert. Dat kan bijvoorbeeld zijn angst voor afwijzing, angst voor controleverlies of angst voor verlating. Het is niet altijd even makkelijk om dat  bij jezelf te herkennen, omdat die angstgevoelens in het heden zo echt, zo reëel en zo terecht voelen. En daarom geven we degene die de situatie/gebeurtenis in het heden veroorzaakt daarvan de schuld, terwijl hij of zij slechts iets triggert wat er vanuit de jeugd zit. Had je een emotioneel gezonde jeugd gehad met diezelfde gebeurtenis/situatie, zou je niet (zo) bang zijn geweest.

Ik heb een keer gelezen – en het komt me wel zinnig over – dat als onze voorouders, 300.000 jaar geleden, op de savanne in de steek werden gelaten of werden verbannen uit de stam, dat hun dood betekende. Ze zouden van kou of honger en dorst omkomen, als ze al niet werden verslonden door een roofdier. Het schijnt dat we daarom in onze genen een blinde loyaliteit hebben naar onze ouders, met tegelijkertijd een enorme angst voor verlating. Dat is heel goed als je klein en kwetsbaar bent en als je een emotioneel gezonde opvoeding krijgt. Die blinde loyaliteit en die verlatingsangst vormen een belemmering voor je emotionele ontwikkeling als je niet een emotioneel gezonde opvoeding hebt gekregen.

Wil je van je angst of paniekaanvallen af? Lees hier om van je angst en paniekaanvallen af te komen.

Als je niet een emotioneel gezonde jeugd hebt gehad, zul je, omdat je je niet emotioneel veilig hebt kunnen hechten aan je ouders, je niet emotioneel veilig hebben kunnen onthechten van je ouders, waardoor je je niet emotioneel veilig kunt binden aan een partner. Dit uit zich in bindingsangst. Angst van vroeger loslaten houdt onder andere in het loslaten van je bindingsangst en je verlatingsangst. 

Als je vroeger niet de liefde, aandacht, waardering, erkenning en bevestiging hebt gehad waar je als kind recht op en behoefte aan had en als je dus affectief verwaarloosd bent, kun je verlatingsangst ontwikkelen. Evenzo als je emotioneel misbruikt bent en als je je ouders probeerde te helpen en redden en ook als je geestelijk mishandeld bent en te horen hebt gekregen dat je niet deugde en dat je het toch niet kon. Als kind kon je je dan niet veilig hechten aan een van je ouders, waardoor je niet de veiligheid en bescherming kreeg waar je als kind behoefte aan had.

Doordat het jouw ouders waren die jou datgene onthielden wat je nodig had en met jou omgingen op een manier die je niet wilde (geestelijke en lichamelijke mishandeling en/of seksueel misbruik) kon je ook niet naar hen toe als je hen nodig had om gehoord of om getroost te worden. Dit maakt dat je je in je jeugd in de steek gelaten hebt gevoeld. Een kind ervaart dit alsof dat het feitelijk in de steek is gelaten door (een van) de ouders.

In een relatie zal het inmiddels volwassen geworden kind er later alles aan doen om maar niet verlaten te worden. Of het duikt van de ene in de andere relatie . Het zal niet of maar moeizaam alleen kunnen wonen en de periodes dat zelfstandig en alleen wordt gewoond, zijn kort of helemaal afwezig. Er wordt naar opvulling van die leegte gezocht en die wordt doorgaans ook gevonden. Het volwassen geworden kind zal niet uit een voor haar/hem pijnlijke relatie kunnen weggaan, omdat dat erger lijkt dan het verduren van het gedrag van de partner.

Dat het erger lijkt om weg te gaan uit een pijnlijke relatie, komt omdat dit weggaan associaties heeft met de ervaren eenzaamheid van vroeger, als kind. Daarnaast is er de behoefte aan het herhalen van de patronen van vroeger, zoals het moeten meemaken van spanning en drama.

Als je als kind in verhouding te veel angstige momenten hebt gehad, is het angstsysteem in je hersenen als het ware te scherp afgesteld. Bij de minst geringste associatie met iets van vroeger wordt het angstsysteem getriggerd en gealarmeerd en kan het maar moeilijk of niet meer ‘afgezet’ worden. Dan ervaar je later in je volwassen leven elke keer deze angst van vroeger. 

Ook zal het zo zijn dat je je niet meer alle angstmomenten zult kunnen herinneren. Dat is heel logisch en goed, want dat is een beschermingsmaatregel, anders had je het als kind niet eens gered, omdat het allemaal te bedreigend voor je was. Gelukkig kun je als volwassene wel leren realiseren dat het angstmomenten van vroeger zijn door voor die angstmomenten van vroeger nieuw gedrag in de plaats aan te leren.

Kortom: de angst die nu wordt ervaren is in vrijwel alle gevallen te herleiden tot vroeger, toen je klein was. Zo triggert ook een mogelijk verlies van een partner, huis, baan of geld de verlatingsangst van vroeger, alsof we op de savanne in de steek worden gelaten.