Als je partner emotioneel onbereikbaar is en het Asperger-syndroom heeft

Ammy van BedafAsperger

Emotioneel onbereikbaar

Als je partner emotioneel onbereikbaar is, bestaat er de mogelijkheid dat hij Asperger of ASS heeft of er aspecten van vertoont. Het is dus een mogelijkheid, want lang niet iedereen die emotioneel onbereikbaar is, heeft het Asperger-syndroom.

ASS is de nieuwe verzamelnaam en staat voor Autisme Spectrum Stoornissen. Onder ASS vallen onder andere Asperger, autisme en PDD-NOS. 
Het Asperger-syndroom is een stoornis in het autistisch spectrum: dit omvat zowel het Asperger-syndroom als autisme, die beide kunnen variëren van ernstig tot mild, of hoogfunctionerend. 

Ook vrouwen, maar vooral mannen

Het Asperger-syndroom of ASS komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, vandaar dat ik in dit artikel over hij/hem zal spreken. Schattingen van de man-vrouwverhouding van mensen die formeel gediagnosticeerd zijn als Asperger variëren van 4:1 tot tussen 10:1 en 15:1.
Iemand die samenwoont met iemand met Asperger of ASS kan al jaren het gevoel hebben dat er iets niet helemaal klopt, dat er iets ontbreekt of scheef zit.

Ervaar je emotionele pijn in je relatie? Klik hier om van je emotionele pijn af te komen.

Paradoxale

Je bent je al te bewust van het paradoxale van je partner: zo bekwaam op het ene gebied en zo onthand op het andere, en zo slecht in staat te begrijpen wat het precies is in zijn doen en laten dat voor zoveel problemen en misverstanden tussen jullie zorgt.
Hij kan tal van gemengde, tweeslachtige boodschappen afgeven die tot verwarring leiden.

Rigide gedragingen

Iemand met het Asperger-syndroom of ASS houdt er vaak een hele reeks rigide dagelijkse gewoonten op na.
Volwassen mensen met Asperger of ASS hebben allerlei gewoonten en het verschilt van persoon tot persoon hoe strikt die moeten worden nageleefd. Het verschil met obsessief-compulsieve stoornis (OCS) is dat OCS zich kan manifesteren in de vorm van herhalend gedrag.

Emotioneel onhandig

Aspergers of mensen met ASS communiceren niet makkelijk en het kost hen vaak moeite om een diepgaand en zinvol gesprek te voeren over de gevoelens van hun partner en de invloed ervan op hun relatie.
De manier waarop ze aan gesprekken deelnemen kan iets onhandigs en eigenaardigs hebben.

Asperger

Non-verbale signalen interpreteren

Ze hebben een probleem met het interpreteren van non-verbale signalen, zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal. Veel Aspergers of mensen met ASS zijn gehandicapt in de non-verbale communicatie zoals gelaatsuitdrukkingen en lichaamstaal, houdingen en gebaren. Dit zijn belangrijke indicatoren van onze emotionele toestand en van de boodschap die we aan een ander willen overbrengen.

Functioneel taalgebruik

Veel Aspergers of mensen met ASS hebben problemen met het ‘functionele taalgebruik’: dit zijn de aanwijzingen waarmee we bepaalde woorden benadrukken en de variaties in toonhoogte om duidelijk te maken wat we bedoelen.
Daarom weten ze bijvoorbeeld niet wanneer ze moeten lachen. Een Asperger of iemand met ASS kan je ook te lang aankijken of juist op het verkeerde moment wegkijken.

Non-verbale signalen

Iemand met het Asperger-syndroom of ASS heeft zowel moeite met het interpreteren van non-verbale signalen als met het geven ervan.
Non-verbale communicatie tussen partners kan dan ook tot grote misverstanden leiden en als je samenwoont met iemand met het Asperger-syndroom of ASS kunnen de communicatieproblemen je soms tot wanhoop en grote vertwijfeling drijven.

Misverstanden

De oorzaken van misverstanden in de communicatie kunnen van paar tot paar verschillen.
De ene persoon met Asperger of ASS heeft moeite met sarcastische opmerkingen, grappen en stijlfiguren en neemt die te letterlijk.
De ander begrijpt je instructies niet goed, waardoor je die telkens moet herhalen.
Het kan ook zijn dat de clou van wat er gezegd wordt hem eenvoudig ontgaat.
Het kan zijn dat je partner in woede uitbarst om iets wat ogenschijnlijk onbeduidend is, waardoor je je afgewezen voelt.

Als je een relatie hebt met iemand waarvan je vermoedt of weet dat hij het Asperger-syndroom of ASS heeft, kan ik je helpen door middel van een Eendaagse Coaching.

Selectief geheugen

Of dat zijn geheugen selectief is en hij zich maar een deel herinnert van wat er is gezegd en dat vervolgens uit zijn verband haalt.
Of hij legt alles uit wat er gezegd wordt als kritiek terwijl het alleen maar bedoeld is als praktisch advies.
Ook het feitelijk ontbreken van communicatie kan destructief werken. Geen gehoor of erkenning krijgen kan net zoveel pijn doen als verbale verwijten.

Gepaste antwoorden

Ze hebben ook problemen met het geven van de juiste (gepaste) antwoorden tijdens gesprekken.
Aspergers of mensen met ASS wekken de indruk dat ze hun partner niet emotioneel nodig hebben en dat wat hun partners doen voor hen belangrijker is dan wie ze zijn en hoe ze zich voelen.

Vicieuze cirkel

Op de een of andere manier blijkt uit zijn reacties en uit de dingen die hij doet dat hij niet zeker weet wat hij moet doen of dat hij niet zeker weet wat jij van hem verwacht. Dat kan jou soms weer het idee geven dat jij degene bent die onduidelijk is en dat het communicatieprobleem bij jou ligt. Veel partners van iemand met Asperger/ASS denken dat ze gek worden. Ze kunnen maar niet begrijpen waarom hun partner niet snapt wat ze hem probeert bij te brengen en waarom hij haar verwijt dat ze altijd kritiek op hem heeft terwijl ze hem juist probeert te helpen of raad te geven. Soms moet ze dezelfde dingen steeds opnieuw zeggen en belandt ze met haar partner in een vicieuze cirkel.

Mixt niet met vrienden

Het gedrag van iemand met het Asperger-syndroom of ASS kan soms bot overkomen. Aspergers kunnen ongezouten hun mening geven.
Een Asperger of iemand met ASS heeft vaak geen echte vrienden. Ze hebben er blijkbaar ook niet altijd behoefte aan.
Een Asperger mixt niet met de vriendinnen en vrienden van zijn partner.
Een Asperger vermijdt intiem oogcontact bij een partner. In gesprekken kunnen ze oogcontact uit de weg gaan.

Dubbele boodschappen

Mensen met Asperger of ASS nemen dingen die gezegd worden letterlijk. Zij hebben grote moeite met een dubbele betekenis van iets en halen die dubbele betekenis er niet uit. Dubbele boodschappen kunnen dan ook tot grote misverstanden leiden. Ook wat de ander níet bedoelde zal hij niet automatisch weten.

Letterlijk

Aspergers of mensen met ASS kunnen boodschappen heel letterlijk nemen en de koffers pakken als hun partner heeft aangegeven dat hij kan vertrekken als hij niet verandert. Het is voor hem niet zo maar duidelijk dat de meeste mensen in hun ergernis of boosheid dingen zeggen die ze niet direct of letterlijk menen. Dit kan worden voorkomen door steeds te zeggen wat je bedoelt en te bedoelen wat je zegt.

Hoger IQ dan gemiddeld

Een Asperger heeft doorgaans een IQ dat hoger ligt dan gemiddeld. Een Asperger is niet opzettelijk ontwijkend of niet communicatief. Het is ook niet zo dat hij niet wil begrijpen wat er wordt gezegd; hij begrijpt het eenvoudig doorgaans niet. 

Ongeschreven regels

Iemand met het syndroom van Asperger mist het natuurlijke vermogen om de ongeschreven regels voor persoonlijke ruimte aan te leren die anderen als vanzelfsprekend beschouwen.
Zo kunnen ze ergens gaan staan waar ze willen en zijn zich er dan niet van bewust dat dat wel eens te dicht bij een ander kan zijn. Handbewegingen zijn soms overdreven of blijven helemaal achterwege. Aspergers hebben vaak een wat raar, stijf en onbeholpen loopje.

Signalen interpreteren

Een Asperger heeft niet altijd oog voor risico’s van bepaalde situaties. Dit kan komen doordat hij de signalen niet weet te interpreteren of doordat hij op iets of iemand gefixeerd is geraakt.

In beslag genomen

Een Asperger wordt extreem in beslag genomen door één bepaald object of onderwerp, bijvoorbeeld de tafelschikking als er uit wordt gegeten. Alle andere sociale conventies zijn op zo’n moment ondergeschikt aan zijn plicht ervoor te zorgen dat iedereen in zijn ogen op de juiste plaats zit.

Taak wordt voortreffelijk uitgevoerd

Als iemand met het Asperger-syndroom of ASS een taak heeft, zal hij altijd zijn best doen, zal alles prima in orde komen en hoef je nergens over in te zitten. Hij zal het hoogst ernstig nemen en pas stoppen als de missie volbracht is. Wel is het belangrijk goed op te letten dat het verzoek in de juiste bewoordingen is gedaan, want hij zal dit verzoek letterlijk nemen en ook letterlijk zo uitvoeren.

Is niet in voor sociale aangelegenheden

Sociale aangelegenheden zijn niets voor hem en feestjes zullen niet zijn keus zijn. Het kan zijn dat hij in een andere kamer zijn favoriete tijdschriften door gaat zitten kijken of dat hij een ommetje gaat maken of naar bed gaat.

Empathie

Gebrek aan empathie is een van de aspecten van het Asperger-syndroom of ASS waar partners maar heel moeilijk mee uit de voeten kunnen. Empathie is het vermogen je in iemand anders te verplaatsen. Dit speelt te meer omdat het betekent dat de kans klein is dat Aspergers hun partners waardering zullen geven voor alle inspanning, tijd en zelfopoffering die ze juist vanwege het syndroom in de relatie moeten stoppen. Hij weet gewoon niet wat hij moet doen of waarvoor hij zich dankbaar moet voelen. Hij heeft waarschijnlijk zelfs geen idee hoe het komt dat jij zo verdrietig en gespannen bent.

Eigen manier

Het probleem ligt juist bij zijn partner, denkt hij. Omdat volwassenen met het Asperger-syndroom of ASS gewoon zichzelf zijn en dingen op hun eigen manier doen, vinden ze het misschien wel dat het probleem juist bij hun partner ligt, met al haar geklaag en gezeur. Juist door hun onvermogen tot empathie zien ze doorgaans niet dat het probleem van hun partner juist voorkomt uit iets dat met hun eigen gedrag te maken heeft.

Eenzijdig

Aspergers of mensen met ASS zijn zich waarschijnlijk niet eens bewust dat ze soms erg eenzijdig bezig zijn. Hij verlangt van zijn vrouw dat ze bepaalde dingen precies doet zoals hij het wil. Hij beseft niet wat voor effect zijn gedrag op anderen kan hebben. Uit zijn Asperger-syndroom of ASS vloeit voort dat hij moeite heeft zich een beeld te vormen van wat er in de ander omgaat en hij mist het vermogen zich in die ander te verplaatsen. Dat betekent niet dat hij niet om zijn partner geeft of zich niet om haar bekommert, maar alleen dat hij zich niet kan voorstellen wat zij voelt.

Niet veranderen

Hij zal niet veranderen, hoe je ook zeurt, emotionele chantage pleegt of ultimatums stelt. Het zet de Asperger of de persoon met ASS alleen maar onder een enorme druk omdat hij niet weet hoe hij, dat wat jij empathie noemt, moet laten zien of uiten. Je partner kan niet geven wat hij niet heeft, maar hij kan je wel beschermen, om je geven, bezorgdheid tonen en je troosten als je hem duidelijk maakt dat je dat graag wilt.
Toch zijn er wel degelijke mogelijkheden om de omgang met iemand met het Asperger-syndroom te versoepelen. 

Mijn ervaringen met een partner met Asperger

Een half jaar na het beëindigen van een voor mij pijnlijke drie jaar durende relatie kwam ik er door een artikel in Psychologie Magazine en vervolgens door het lezen van het boek ‘Als je partner Asperger-syndroom heeft’ van Maxine C. Aston (ISBN 978 90 5712 268 2) achter dat mijn ex-partner Asperger heeft. Het boek heb ik in een avond uitgelezen en ik heb me vervolgens afgevraagd in hoeverre mijn ex-partner er zelf van op de hoogte was dat hij Asperger had. Ik heb hem ernaar gevraagd en hij vertelde dat een therapeut hem, een jaar of twee voordat we elkaar leerden kennen, had gediagnosticeerd als ‘aspecten van Asperger’ hebbende.

Mijn relatieverslaving

Onze relatie had mij meerdere malen het gevoel gegeven dat ik gek aan het worden was. Ik vroeg waarom hij het mij nooit verteld had: hij dacht niet dat het belangrijk was. Het was bij hem dat mijn relatieverslaving zich openbaarde. Hierdoor kwam voor mij de zelfmoord van zijn eerste vrouw (een half jaar voordat ik hem ontmoette) ook in een ander daglicht te staan, omdat ik vermoed dat zij ook relatieverslaafd is geweest. Zij was depressief geweest.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik help je daarmee door middel van een Eendaagse Coaching.

Partnerkeuze

Uiteindelijk komt het neer op je partnerkeuze. Wanneer je je aangetrokken voelt tot emotioneel onbereikbare partners, komt dat omdat je zelf ook in bepaalde mate emotioneel onbereikbaar bent. Impulsiviteit en emotie wordt ten onrechte vaak aangezien voor gevoel. Het is nog wel degelijk mogelijk om je gevoel te ontwikkelen, wat de bodem is onder je emotionele herstel. Ik heb hier een boek over geschreven: Grip op gevoel en emotie; over hoe je in 4 stappen een emotioneel gezond en evenwichtig gevoelsleven ontwikkelt. Hier kun je een Gratis Probeerversie bekijken/downloaden of het boek aanschaffen. 

Kortom: als je weet dat iemand Asperger heeft, zijn bepaalde aspecten in de communicatie en in de omgang verklaarbaar en begrijpelijk.
Verandering is mogelijk, maar zonder goede kennis van het Asperger-syndroom zal jij als partner van iemand met het Asperger-syndroom degene zijn die het meest verandert, met name door zelfverloochening, proberen je gevoelens te onderdrukken en door bepaalde situaties en onderwerpen te vermijden. Hier kun je aan onderdoor gaan, iets wat niet nodig is.


Boek

Ik heb een boek geschreven over emotionele pijn in relaties: Stop liefdesverdriet.

Je kunt er in lezen wat je eigen aandeel in je relatie is en wat je er aan kunt doen.

Je kunt een Gratis Probeerversie (inclusief uitgebreide Inhoudsopgave) downloaden:

DOWNLOADEN VAN GRATIS PROBEERVERSIE

Mijn boek is geschreven op basis van een analyse van 150 klantenrapportages en daar staat in wanneer het in relaties niet goed gaat en wat je er zelf aan kunt doen om dat te veranderen.

Je kunt het boek makkelijk bestellen:

BOEK BESTELLEN

(Geen verzendkosten)

Mijn boek is geschreven op basis van een analyse van 150 klantenrapportages en daar staat in wanneer het in relaties niet goed gaat en wat je er zelf aan kunt doen om dat te veranderen.

Dit zijn enkele van de spontane reacties die ik van lezers over het boek heb ontvangen:

‘Je geeft veel concrete tips en dat vind ik zeer waardevol.’

‘Geweldig. Ik vond in je boek wat ik nog niet eerder ergens had kunnen vinden.’

‘Je boek maakt steeds meer los en geeft oplossingen/handvatten. Ik voel me aanzienlijk beter en straal dat ook meer uit. Het grappige is dat naarmate ik meer mijn gedrag herken, ik me zekerder voel. Ik ben al zo blij met dit resultaat!’

‘Je boek is een waardevolle bijdrage voor iedereen die zichzelf wil helpen om met meer plezier in het leven te staan. Die dag ging er voor mij een deur open. Inzien van patronen, opvoeding, zoveel! Ik ben blij met je boek.’

 

Deel dit artikel