Maken van keuzes: Welke 12 aspecten spelen een rol?
Het gevoel geen keuzes te hebben in een bepaalde situatie speelt een rol bij het piekeren.
Het maken van keuzes is niet altijd even makkelijk. Het is echter de eigen machteloosheid die het piekergedrag deels veroorzaakt. We kunnen dan alle opties en consequenties niet overzien en alles lijkt op elkaar in te werken en met elkaar te interfereren.
Bij het maken of hebben van keuzes spelen de volgende 12 aspecten een rol:
1. Het is gek genoeg het onvoldoende besef van het hébben van meerdere keuzes dat emotionele pijn veroorzaakt. Er zijn altijd meer keuzes dan er worden ervaren. Ervaringen van vroeger spelen onbewust een beperkende rol hierin. Met name het niet hebben ervaren van andere interpretaties, aannames en gezichtspunten kan een reële blik op de eigen situatie bemoeilijken.
2. Ook de gevoelde dwang nú een vastomlijnd besluit te moeten nemen speelt vaak een rol bij emotionele pijn. Die dwang is meestal, onbewust en onbedoeld, vanuit onszelf opgelegd, omdat we ook hierin geen andere mogelijkheden zien.
3. We hebben soms niet door in hoeverre de invloed van andermans keuze een rol speelt bij ons dilemma. Dat kan zijn van familie, vrienden, kennissen, etc.
4. Het maken van keuzes is een proces, terwijl het vaak als zwart-wit wordt ervaren. Het is juist het keuzeprocés dat maakt dat er een goed resultaat uitkomt.
5. We hebben niet altijd door dat een keuze die ons geboden wordt, in feite voorwaardelijk is. Als er iets tegelijkertijd voor wordt terugverlangd, is het geen keuze meer. Je voelt dat het ‘schuurt’, maar een vinger erachter krijgen lukt niet altijd.
6. We kunnen voor paradoxale keuzes worden gesteld, zoals: ‘Als je niet meer van me houdt, kunnen we nog allerlei leuke dingen doen.’ Hier wordt een ‘keuze’ voorgelegd om in vriendschap verder te gaan. Het is een keuze die emotioneel niet gemaakt kan worden en die je nog leuk zou moeten vinden ook (‘want dan kunnen we nog allerlei leuke dingen doen’). Deze vorm van (onbedoelde en onbewuste) emotionele chantage is een van de veroorzakers van emotionele pijn.
7. Mensen hebben recht op hun eigen keuzes. Alleen dat zijn de goede keuzes. Goedbedoelde hulp of dwang bij keuzes zijn in feite projectie vanuit eigenbelang van de hulpaanbieder. Het gaat er om de ander te helpen zoeken naar de oorzaak van en een oplossing voor de pijn, en wel onvoorwaardelijk en in het belang van die ander.
8. Het is niet zo dat futloosheid en machteloosheid ervoor zorgt dat er geen enkele keuze wordt ervaren. Het is andersom: doordat je niet kiest, ben je futloos en machteloos. Al zet je maar een klein stapje in het keuzeproces: weg machteloosheid. Er zijn veel meer mogelijkheden en opties dan je zelf voor mogelijk houdt. Ieder mens heeft zijn of haar eigen blinde vlek.
9. Het vermijden van het maken van een bepaalde keuze zegt evenveel als de keuze die je wel maakt. Vermijdingsgedrag, zowel bij een ander als bij jezelf, biedt inzicht in onderliggende motieven en drijfveren.
10. Keuzestress kan, behalve door de vele keuzemogelijkheden, eveneens veroorzaakt worden door het onvermogen met de vele keuzemogelijkheden om te gaan. Bijvoorbeeld door het eigen onvermogen om ‘nee’ te zeggen; het onvermogen jezelf uit de door een ander opgelegde keuzesituatie te halen en gewoon niet te kiezen; het aardig gevonden willen worden; de gedachte ‘Wat zullen ze er wel niet van zeggen/vinden?’; enzovoorts.
11. Je bent bang andere dingen te missen als je een keuze maakt. Als je besluiteloos bent, mis je in feite alles. Bovendien krijg je er andere dingen voor terug als je kiest. Tenslotte zijn de keuzes niet zo alles-of-niets als je zelf denkt. Er zijn vaak andere combinaties van keuzes mogelijk. En keuzes kunnen vervolgens ook nog eens onvoorziene mogelijkheden bieden.
12. Als je weet waarom je niet voor je passie durft te kiezen, weet je ook hoe je binnen de door jou gewenste levensinvulling (relationeel, financieel, etc) voor jouw passie kunt kiezen.
Kortom: inzicht in je keuzeproces biedt een oplossing voor piekeren en malen.
Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.
