Perfectionisme loslaten

Perfectionisme kent veel verschillende uitingsvormen. Perfectionisme kan namelijk zowel worden ingegeven door faalangst , door angst voor afwijzing , als door bijvoorbeeld behoefte aan controle. Perfectionisme is dan ook niet iets wat op zich zelf staat. Het is weer een specifieke uitingsvorm van een uitingsvorm van patronen van vroeger.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmerende patronen en gedachten wilt loslaten en alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik help je daarmee in een Eendaagse Coaching.

Compensatiegedrag

Perfectionisme is altijd een vorm van compensatiegedrag. Het is belangrijk dat je inzicht krijgt voor welke onderliggende aspecten (het zijn er doorgaans meer dan een) jouw perfectionisme compensatie is.

 

 

Achterliggende reden

Als je bijvoorbeeld op school altijd hogere cijfers wilde halen, gaat het om wat de achterliggende redenen hiervoor waren. Wilde je een hoger cijfer halen in vergelijking tot de andere klasgenoten? Of in vergelijking tot je broers/zussen? Of wilde je sowieso een 10 halen en was minder voor jou het gevoel dat je faalde? En als de andere klasgenoten bijvoorbeeld niet hoger hadden dan een 6, was je dan wel tevreden met een 7 of moest het dan ook nog een 9 of 10 zijn?

Voor wie?

Voor wie wilde je hoge cijfers halen? Voor de juf, of voor andere klasgenoten om geaccepteerd te worden? Of om (een van je) ouders te pleasen? Wat deed je er allemaal voor en wat heb je er allemaal voor nagelaten om dat perfectionisme te realiseren of in ieder geval om het na te streven? Voor wie doe je het nu? Voor je partner en voor je baas? Nog steeds voor je ouders?

Ontstaan

Perfectionisme kan ontstaan vanuit veeleisendheid van (een van) de ouders, bijvoorbeeld ten aanzien van school- of sportprestaties. De boodschap die je dan op verschillende manieren meekrijgt is dat het nooit goed genoeg is. Dit is geestelijke mishandeling. Naast het feit dat mensen die geestelijk mishandeld ook affectief verwaarloosd zijn, hebben mensen die perfectionist zijn ook de behoefte om zich te bewijzen.

Voorwaardelijke aandacht

<>Een andere oorzaak van perfectionisme kan voorwaardelijkheid zijn: dat je alleen (een beetje) aandacht kreeg als je hoge cijfers scoorde of alleen als je een heel goede prestatie neerzette. Dit is een veel voorkomende voedingsbron van perfectionisme.

Een link gelegd

Perfectionisten hebben onbewust de link gelegd tussen het krijgen van aandacht, erkenning, bevestiging en waardering enerzijds en het behalen van hoge cijfers en goede prestaties anderzijds. Zij doen dat in een omgeving waarin zij, ongeacht hoe hoog hun cijfers ook zijn, niet die aandacht, erkenning, bevestiging en waardering krijgen waar ze als kind behoefte aan hebben en waar ze als kind recht op hebben. Daarom gooien ze er nog een schepje bovenop. Zo kan perfectionisme ontstaan.

Voorkomen van afwijzing

Perfectionisten kunnen ook onbewust een link hebben gelegd tussen het voorkomen van afwijzing (“Jij kunt dat niet”) en hun perfectionistische gedrag. Ze hopen een afwijzing te voorkomen door nog meer te doen of door het nog beter te doen. 

Kleine foutjes leren maken

Ondanks dat perfectionisme hardnekkig kan zijn, is het wel degelijk mogelijk om er vanaf te komen. Dit vergt oefening; dit zal je geen windeieren leggen. Zelf ben ik perfectionistisch geweest. Pas toen ik burn-out was, kwam ik daar achter. Ik ben van mijn perfectionisme afgekomen door mezelf aan te leren om kleine foutjes niet altijd (meteen) meer te herstellen of recht te zetten. Om dan vervolgens te kijken wat dit met mij deed. 

Belemmerende gedachten

Zo ontdekte ik dat ik perfectionistisch was geworden uit angst voor afwijzing. Ik heb mezelf aangeleerd om minder perfect te zijn.  Je merkt vanzelf welke gedachten er naar boven komen: Wat zullen ze wel niet van me denken? Vinden ze me nog wel aardig? Misschien denken ze wel dat ik het niet kan.

In de steek gelaten worden

Aan deze gedachten zit, door de patronen van affectieve verwaarlozing, emotioneel misbruik en/of geestelijke mishandeling voor jou onbewust de link dat je mogelijk in de steek gelaten gaat worden als je het niet goed (genoeg) doet. Deze angst(gedachte) was een reële gedachte voor jou als kind. Het in de steek gelaten worden is voor een kind een van de grootste angsten. Het zijn deze angstgedachten dat het loslaten van perfectionisme zo weerbarstig maakt.

Angst 

De onderliggende angst bij perfectionisme is je angst van vroeger, toen je nog een kind was. Het is de angst van afwijzing die je toen kreeg of verwachtte. Aangezien dat gekoppeld zit aan angst voor afwijzing en mogelijke aan jouw verlatingsangst, is voor jou het foutjes leren maken: het oefenen met de ervaring dat je er niet dood aan gaat. Deze angst zit nog in jouw kindbrein. 

Er gebeurde niets…

Door te beginnen met het niet meteen rechtzetten van kleine foutjes, leerde ik dat er…. niets gebeurde! Was het anderen niet opgevallen? Vonden ze het niet erg? Geen flauw idee. Waar ik elke keer afwijzing verwachtte, gebeurde er helemaal niets. 

Proef op de som

Je kunt een realitycheck op je angst loslaten: kijk maar om je heen als je dergelijke angstgedachten krijgt. Staat er een leeuw? Is er een tsunami, orkaan, brand? Komt er een auto op jouw afstormen? Of is er sprake van een andere levensbedreigende situatie? Als dit niet het geval is, is het jouw angst van vroeger, van toen je klein was. Nu kun je je wel degelijk leren realiseren dat jouw angst nog de angst is van vroeger.

Zelf ervaren

Je komt er dan vanzelf ook achter dat jouw foutjes niet eens altijd worden opgemerkt, om er vervolgens achter te komen dat als ze al worden opgemerkt, er niets gebeurt. Je moet dit gewoon heel vaak ervaren. Begin met heel kleine foutjes, bijvoorbeeld net even te laat komen, of iets niet doorgeven, of een typefoutje, of net niet alles opruimen, of wat dan ook.

 

 

Twee situaties waarin ik wel perfectionistisch wil zijn

Er zijn slechts twee situaties waarin ik nu nog wel perfectionistisch ben. Dat is ten eerste naar de belastingdienst toe; ik zou niet willen dat daar fouten in zitten, maar daar heb ik een boekhouder voor. En ten tweede in voor mij belangrijke brieven. Ik denk dat ik gemiddeld eens per jaar een dergelijke brief schrijf. Ook als ik een sollicitatiebrief zou moeten schrijven, zou ik die foutloos willen hebben. 

Geen sprake van perfectionisme

Wat ook gebeurt is dat iemand denkt dat ze perfectionistisch is, maar dat het om een heel ander gedragsaspect blijkt te gaan. Na doorvragen blijkt het bijvoorbeeld te gaan om gedrevenheid of om een te groot verantwoordelijkheidsgevoel. Ook het 100% uit iets willen halen hoeft geen perfectionisme te zijn.

Als je van je perfectionisme en je veeleisendheid af wilt komen en alsnog je passie wilt ontdekken en je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij ook aan het juiste adres, want ik help je daarmee in een Eendaagse Coaching.

Inzicht in onderliggende oorzaken

Leven zonder perfectionisme is veel makkelijker. Je bent relaxter. Bovendien heb je meer tijd voor andere belangrijke dingen. Je bent in staat om prioriteiten te stellen en om te kijken wat echt heel goed moet zijn. Mocht je je patronen van vroeger willen doorbreken en willen veranderen in emotioneel gezond en in functioneel, effectief en doelgericht gedrag, dan kan ik je daar mee helpen.