Ruzies en conflicten voorkomen

Hoe ontstaat een ruzie of een conflict? Ruzies of conflicten komen voor wanneer er onderhuids een machtsstrijd gaande is. De oorzaak of aanleiding van een ruzie of een conflict is vaak een futiliteit. De oorzaak kan zelfs zo banaal zijn, dat men die later niet altijd meer weet. Ineens, pats! was er de ruzie. Ogenschijnlijk uit het niets. Ogenschijnlijk….

Waar gaat de strijd doorgaans over? De strijd gaat in feite doorgaans over wie er gelijk heeft; dat is de machtsstrijd. Als er geen machtsstrijd is, gaat het om argumenten. Bij een machtsstrijd gaat het onderhuids echter om de macht.

Vanwaar de machtsstrijd? Beide partners denken en vinden dat ze gelijk hebben. Als het hier bij zou blijven, zou er geen machtsstrijd zijn, want het kan heel normaal zijn dat er twee of meerdere verschillende meningen naast elkaar bestaan.

Waar zit hem dan de ruzie in? De ruzie zit hem in het feit dat beide partijen zijn/haar eigenlijk gelijk bevechten tegenover én ten koste van de ander. Hier bedoel ik mee: je vindt dat je gelijk hebt, maar dat is niet genoeg. Je wilt dat de ander jou ook gelijk geeft. Dus naast het feit dat je vindt dat je gelijk hébt, wil je per sé óók nog dat de ánder jou ook nog gelijk geeft. Zonder te beseffen dat als je dat van de ander verlangt, de ander zijn of haar ongelijk moet toegeven. En hier zit hem de pijn én tevens het machtsconflict.

De optie dat je gelijk hebt, zonder dat ook van de ander te hoeven krijgen, bestaat dan gewoon niet in iemands belevingswereld. Er wordt pas gestopt met de ruzie tot men ook gelijk heeft gekregen VAN DE ANDER. En aangezien de ander dat ook doet, is er een ruzie en een impasse. Als één van beiden uit het machtsconflict stapt, is er geen machtsconflict meer.

Hoe ontwikkelt een machtsconflict zich? Een machtsconflict ontwikkelt zich progressief, dat wil zeggen dat het verbale geweld en de emoties toenemen. De ruzies nemen zowel in hevigheid en in aantal toe. Op een gegeven moment kan er een onomkeerbare machtsstrijd ontstaan, waarbij over van alles en nog wat het eigen gelijk wordt bevochten bij en ten koste van de ander. Door beide partners.

Wat kan de olie op het vuur vormen? Er worden, doorgaans door beide partners, allerlei trucs uit de doos gehaald:

– er wordt op de persoon gespeeld in plaats van dat het over het betreffende gedrag gaat: “Je bent een stommerd!” in plaats van “Wat je gedaan hebt, is niet handig.”

– er wordt gegeneraliseerd: “Jij gaat ook altijd….” “Jij moet ook overal….” “Jij kunt ook nooit eens….” Dergelijke boodschappen vormen in feite een dubbel verwijt en zo worden ze door de ander ook opgevat en beoordeeld. Ten eerste is er het verwijt “Jij moet er over zeuren” en daarnaast is er het verwijt dat dit altijd het geval is: “Jij moet ook overal over zeuren.” De ander zal feilloos het dubbele verwijt eruit halen en logischerwijs tegen beide in verweer gaan.

– Er worden oneigenlijke vragen gesteld, die dan ook niet als vraag zijn bedoeld, bijvoorbeeld: “Vertel mij nou eens….” of “Vertel mij dan eens….” De vragensteller wil in dit geval het antwoord helemaal niet weten. En als er een antwoord komt, zal het bij voorbaat niet worden geaccepteerd, ongeacht wat de ander zegt.

– Er wordt ongevraagd advies gegeven. Advies geven heeft alleen zin en wordt alleen geaccepteerd als er door de adviesontvanger om verzocht is. Anders kan het een vorm van bemoeizucht, controlebehoefte, dominantie, je boven een ander plaatsen, en dergelijke, zijn. Ongevraagd advies is ten faveure van de gever, en niet ten faveure van de ontvanger. Gevraagd advies is ten faveure van de ontvanger. Ongevraagd advies is dan ook niet ‘goed bedoeld’ voor de ontvanger, maar voor de gever.

– Er worden gesloten vragen gesteld, bijvoorbeeld: “Zullen we …. gaan doen?” De ander kan dan alleen maar ja of nee zeggen; er mee instemmen of het verwerpen. Het lijkt of er een genereuze keuze wordt gegeven, maar er wordt instemming gezocht voor de eigen keus. Dat is tevens de reden dat de vraag in een gesloten vorm wordt gegoten. Als het de vrager echt te doen was om wat de ander wil, dan wordt een open vraag gesteld, bijvoorbeeld: “Wat zou je het liefst willen doen?” We stellen doorgaans gesloten vragen, omdat we dan de controle behouden, die we kwijt zijn als we open vragen stellen.

– Er worden suggestieve vragen gesteld, bijvoorbeeld: “Wil je dan naar… gaan?” “Wil je dan dat ik…..?” Let op het woordje ‘dan’. Daar zit op zo’n moment een negatieve waarde aan die feilloos door de ander wordt opgepikt. Een open vraag zou bijvoorbeeld zijn: “Wat zou je willen doen?” of “Wat zou je willen dat ik zou gaan doen?”

– Er wordt wel geluisterd, maar niet gehoord wat de ander ander zegt, want wat de ander zegt maakt niet uit, omdat degene die luistert  in gedachten al met de eigen verbale verdediging bezig is.

Wat maakt een ruzie destructief ? Een ruzie doet pijn. Dit komt omdat wat op inhoudsniveau zou moeten worden besproken, op betrekkingsniveau wordt besproken. En het is dit betrekkingsniveau dat de emotionele pijn, de boosheid, het verdriet en de machteloosheid veroorzaken.

Inhoudsniveau is gewoon waar het over gaat, bijvoorbeeld wel of niet met de auto gaan.

Betrekkingsniveau is de bejegening die men erbij ervaart, de manier waarop het wordt gezegd, het non-verbale van de boodschap. Als de ander bijvoorbeeld instemt dat jij zal rijden en de autosleutels worden naar jouw gezicht gegooid, is dat een ander betrekkingsniveau dan dat wordt ingestemd met de auto te gaan en de sleutels worden je gewoon gegeven.

Waar zit het probleem? Het probleem zit hem erin dat iets wat op de inhoud zou moeten worden besproken, op betrekkingsniveau wordt besproken. Dit komt door onderhuidse weggestopte gevoelens als bijvoorbeeld angst voor afwijzing, verlatingsangst, angst voor eenzaamheid, controlebehoefte, behoefte aan bevestiging, behoefte aan waardering, de behoefte om serieus genomen te worden, en dergelijke. Dit zijn behoeften die vroeger tijdens de jeugd niet vervuld zijn. Pas als je daar zelf invulling aan hebt gegeven, ben je tot een emotionele evenwichtige communicatie in staat; zonder frustraties, ergernissen en onverwachte uitingen van boosheid.

De pijn wordt dus niet op inhoudsniveau gevoeld, maar op betrekkingsniveau, omdat daar de afwijzing wordt ervaren. Als namelijk de ander niet instemt dat jij zult gaan rijden, maar er is begrip voor jouw teleurstelling en er wordt een argument voor aangedragen dat jij nu beter niet kunt rijden, hoeft er geen sprake te zijn van afwijzing. Dus met dezelfde inhoudelijke boodschap, bepaalt het betrekkingsniveau hoe deze boodschap door de ander wordt ontvangen.

En hier zit hem de kern van een machtsconflict: het betrekkingsniveau veroorzaakt een gevoel van afwijzing bij de ander. Die vervolgens op zijn/haar beurt weer in de verdediging gaat op een manier die afwijzing bij jou veroorzaakt.

Kortom: een ruzie of conflict gaat niet over de inhoud, maar over het gelijk willen hebben van de ander, ten koste van het gelijk van de ander. De gevoelde pijn zit niet op inhoudsniveau, maar op betrekkingsniveau: de bejegening van de ander. Dat daar zo’n last van ervaren wordt, heeft te maken met het geraakt worden van onvervulde emotionele behoeften van vroeger. Als je daar zelf alsnog invulling aan leert te geven, zul je emotioneel evenwichtig kunnen communiceren zonder uitingen van boosheid. Boosheid is namelijk een uiting van onmacht.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.