Depressieve momenten loslaten

Veel mensen hebben last van dips, depressieve momenten, van het zich down voelen en/of van irritaties, frustraties en ergernissen. Zij willen deze loslaten en kwijtraken.

Een dergelijke verandering in je gemoedstoestand wordt getriggerd door iets. Zodra je die verandering in je gemoedstoestand ervaart, heb je de indruk dat het wordt veroorzaakt door het gedrag van de ander. En zodoende krijgt die het als een boemerang terug, waardoor een ruzie of een dagenlang zwijgen of negeren is geboren.

Het is echter niet de ander die een dergelijke verandering in jouw gemoedstoestand veroorzaakt. De oorzaak zit in je eigen opvoeding en de ander doet niets meer en niets minder dan die voedingsbodem die er al zit vanuit je eigen jeugd, te triggeren.

Met andere woorden: het is dus wel degelijk het gedrag van de ander, doorgaans de partner, die dat gedrag triggert, maar de óórzaak van de dip-irritatie en dergelijke zit in je eigen jeugd. Als je namelijk een emotioneel gezonde jeugd zou hebben gehad, zou je niet zo geraakt zijn door het gedrag of door de opmerking van de ander en zou je er op een emotioneel gezonde manier mee kunnen omgaan. Nu raakt het gedrag van de ander jou en voor je het weet zit je met je partner in een negatieve spiraal waar geen van beiden uit kan komen.

Overigens is het voldoende als één van beiden uit deze negatieve spiraal komt. Dan is die negatieve spiraal er namelijk niet meer, want daarvoor zijn er twee nodig.

Een dergelijke verandering in de gemoedstoestand kan worden veroorzaakt door een opmerking, of door een plotseling controleverlies, of door een ervaren afwijzing, of door een geur, een kleur, een herinnering of gewoon een associatie met iets. De opmerkingen kunnen we doorgaans wel herkennen, omdat die meteen als een afwijzing worden ervaren.

Het ervaren controleverlies of bijvoorbeeld een onbewuste associatie met iets zijn voor iemand daarentegen niet herkenbaar.Ik zal een  voorbeeld van mij zelf noemen: ik kon nooit in landelijk gebied wonen; ik dacht dat ik er dood zou gaan. In de loop van de tijd werd mij duidelijk dat dit te maken had met een negatieve associatie met de geur van hooi.

Die geur bracht mij, zonder dat ik me daar bewust van was, terug naar die week kort na het overlijden van mijn vader toen ik naar een kamp van de padvinderij moest (op een boerderij, eind juni), waar ik  in diepe eenzaamheid en heimwee verviel en toch niet naar huis mocht, ook niet toen mijn moeder, zoals alle ouders, midweeks op bezoek kwam. Het was beter, zo zei men, dat ik die week bleef.

Aan mij werd niets gevraagd. Ik was dood en doodongelukkig. Zonder dat ik het wist had ik een associatie gelegd met de geur van hooi. Nu woon in op het platteland en in een landelijke omgeving en wil ik hier niet meer weg… En de geur van hooi? Die heeft voor mij inmiddels een positieve associatie.

Dit is een willekeurig voorbeeld om aan te tonen welke vreemde uitingsvormen associaties kunnen vormen zonder dat je je er van bewust bent. Ik ben later in de zesde klas niet mee geweest naar een ander kamp op een boerderij, en op de middelbare school ben ik als een van de weinigen niet meegegaan naar de introductieweek. Zelf zou ik nooit de relatie hebben gelegd met mijn jeugd van controleverlies en van eenzaamheid. En dus de geur van hooi. Als er maar een associatie met kamp of platteland was, haakte ik af.

Ook als ik in een dergelijke omgeving kwam, had dat invloed op mijn gemoedstoestand. Andere mensen hadden daar dus niets mee te maken en zij waren er al helemaal niet de oorzaak van. Een kleine gebeurtenis vormt dan al gauw een trigger, wat maakt dat de ander ogenschijnlijk de oorzaak is van je eigen gemoedstoestand. Dat is dus niet het geval.

Zelf heb je niet door wat het is en daarom wordt makkelijk de ander als de oorzaak en als de schuldige gezien. Met alle consequenties van dien voor jullie omgang en voor je relatie. Daarom is het belangrijk om te weten waardoor depressieve momenten en een verslechterende gemoedstoestand worden getriggerd. 

Dat de ander als oorzaak en als schuldige wordt gezien van jouw verslechterende gemoedstoestand is dus niet terecht. Had je namelijk een emotioneel gezonde opvoeding gehad, dan zou je niet zo reageren op de opmerking of op het gedrag van de ander en zou je jouw grenzen kunnen aangeven en kunnen aangeven wat iets dergelijks met je doet.

Als je niet je patronen van vroeger hebt kunnen loslaten en als je bovendien nooit het goede voorbeeld hebt gezien hoe je op een emotioneel gezonde manier kunt reageren naar anderen en als je dat ook daarna niet geleerd hebt, ontstaat er een regressie. Een regressie ontstaat vanuit je eigen onmacht.

Een regressie is een boosheid die niet in verhouding staat tot het gebeurde. Boosheid is vrijwel altijd een uiting van je eigen onmacht. Iedere regressie heeft dan ook een voedingsbodem in je eigen jeugd. Hoe meer je je patronen van vroeger kunt loslaten, des te minder regressies je zult hebben: dus des te minder veranderingen in je gemoedstoestand en des te minder dips, downs, depressieve momenten, ergernissen, frustraties en irritaties je zult hebben.

Het kan ook zijn dat je er last van hebt dat jouw partner last heeft van dips, downs, depressieve momenten, irritaties, frustraties en ergernissen. Toch zit ook hier de oorzaak van in je eigen  jeugd, want als je een emotioneel gezonde opvoeding zou hebben gehad, zou je de veranderende gemoedstoestand gewoon bij de ander kunnen laten en zou je op dergelijke momenten je eigen plan kunnen trekken. Dat je dat niet kunt en dat het zelfs je eigen gemoedstoestand beïnvloedt, heeft dan ook zijn voedingsbron in jouw jeugd.

Je kunt wel degelijk wat doen aan het loslaten van je dips-irritaties en dergelijke. Je zou preventieve afspraken kunnen maken over hoe om te gaan met een verslechterende gemoedstoestand van je partner of van je zelf. Dergelijke afspraken kun je het best maken in een ‘vrede-periode’, juist om een volgende escalatie te voorkomen. Je kunt samen een woord afspreken om aan te geven dat ‘het’ weer gebeurt. Je maakt afspraken over hoe beiden vervolgens zouden kunnen handelen.

Wat zou je van de ander wensen dat hij of zij zou doen als ‘het’ weer gebeurt? Maak daar afspraken over. Maak vooral een afspraak over dat de ander weg mag gaan en over de terugkomst, omdat het weggaan van de ander als de ultieme afwijzing (afwijzing op afwijzing) zal worden ervaren, met alle gevolgen van dien.

En je kunt wel degelijk op termijn je eigen veranderende gemoedstoestand loslaten. Dat doe je door allereerst je eigen aandeel hierin te erkennen: dat de ander niet de oorzaak er van is, maar ‘slechts’ iets bij jou triggert van vroeger. Dit is het begin van het loslaten. Voor jouw depressieve momenten is er elke keer een trigger. Die trigger kan iemand anders zijn, maar die ander is niet de oorzaak van jouw depressieve momenten. 

Vervolgens is het aan jou om je eigen gemoedstoestand bij te houden en dan met name de veranderingen erin, zowel ten negatieve als ten positieve. Want zo kun je achterhalen door welke triggers jouw gemoedstoestand veranderde. Je krijgt dan inzicht in welke negatieve triggers (situaties en personen) en welke positieve trigges (situaties en personen) er in jouw omgeving zijn.

Ten aanzien van de negatieve triggers kun je hierover met de ander praten, op een ander moment dan dat ze zich voordoen. Het met elkaar praten en het maken van afspraken moet op een ‘vrede-moment’ plaatsvinden. Anders wordt je beïnvloed door je boosheid en gaat het hem niet worden.

Je zult ook merken welke personen jou doorgaans of altijd positieve energie geven. Die zijn even belangrijk als het veranderen of vermijden van de negatieve triggers. Wil je je verslechterende gemoedstoestanden loslaten, zul je meer positieve triggers moeten organiseren en de negatieve triggers veranderen of vermijden.

Om weer een voorbeeld van mezelf te noemen: door gedurende een half jaar mijn gemoedstoestand bij te houden kwam ik er destijds achter dat ik na het werken aan een bepaalde cursus op de computer in een dip raakte. Het duurde natuurlijk even voordat ik de grote lijnen zag en doorhad dat ik elke keer als ik aan die cursus had gewerkt, ik in een dip zat. Ik ben met die cursus gestopt, mede waardoor ik kon herstellen van mijn burn-out. Hierdoor moest ik met mijn universitaire studie stoppen. Als ik dat niet gedaan had, zou niet van mijn dips zijn afgekomen. Loslaten = krijgen: nadat ik hersteld was van mijn burn-out, ben ik alsnog afgestudeerd, iets wat niet gelukt zou zijn als ik ervoor niet was gestopt met die cursus en met mijn studie.

Achteraf is het het verlies van controle geweest waardoor ik elke keer in een dip gleed. Als ik het niet had bij gehouden, zou ik er niet achter zijn gekomen en zou ik niet hebben kunnen herstellen en zeker niet alsnog kunnen afstuderen. Je ziet dat de voorbeelden heel persoonlijk zijn. Het gaat echter niet om de concrete voorbeelden, maar om de eronder liggende mechanismen van vroeger. Het zijn die onderliggende mechanismen van vroeger die worden getriggerd en als je daar geen inzicht in krijgt en die niet leert loslaten, kun je niet herstellen.

In feite zit je dus je eigen dips en irritaties te organiseren door je eigen interpretatie en door je eigen aannames, die hun voedingsbodem hebben in vroeger.

Zo kun je in een dip of in een depressie schieten door iets futiels als het niet hebben ontvangen van een reactie van iemand anders. Dat kan dan bijvoorbeeld controleverlies of afwijzing voor jou zijn. Door jouw aanname dat je het bijvoorbeeld niet waard bent (Zie nou wel, ik word vergeten) schiet je in een dip en het is vanuit deze dip, die door een onterechte aanname is veroorzaakt, dat je niet meer in staat bent tot handelen, al is het maar om te informeren waarom je geen reactie hebt ontvangen. De dip is dan niet veroorzaakt door het niet krijgen van een reactie, maar door je eigen onterechte, want niet-gecheckte, aanname. Zelfs al zou de ander jou vergeten zijn, wat soms gebeurt, dan nog is dat op zich geen reden om in een dip te glijden. Voor mensen die niet een emotioneel gezonde opvoeding hebben gehad, kan het een dip, een depressie of zelfs een crisis veroorzaken.

Wil je je eigen aannames en je eigen interpretaties loslaten, dan doe je er goed aan om die te checken bij de ander. Je zult er dan achter komen dat 90% van je aannames en van je interpretaties niet juist zijn. Ik vond dat ontluisterend en tegelijkertijd zeer leerzaam. Als je besluit je aanname niet te checken bij de ander, doe je er goed aan om te beseffen dat het jouw eigen aanname is en niet meer dan dat en dat jouw aanname heel goed onterecht kan zijn en dat waarschijnlijk ook is.

Aangezien we vanuit onze aannames reageren op de ander, is vervolgens ook jouw reactie naar de ander niet gebaseerd op een werkelijkheid, waardoor de ander van daaruit weer op jou reageert. En zo zit je in een negatieve spiraal, waarvan je niet begrijpt hoe die is ontstaan. Als je begrijpt hoe jouw depressieve momenten worden getriggerd, kun je die depressieve momenten ook voorkomen. 

Kortom: wil je je depressieve momenten leren loslaten, dan is het nodig dat je daarvoor je eigen gemoedstoestand gaat bijhouden. Dan kun je zien wat de momenten zijn dat je gemoedstoestand verslechterde en op welke momenten je gemoedstoestand weer verbeterde. Dan zie je welke triggers jouw gemoedstoestand beïnvloeden. Wil je weten welke patronen en mechanismen van vroeger bij jou getriggerd worden en een rol spelen in jouw huidige situatie, dan kan ik je helpen met een Eendaagse Coaching, een eenmalig gesprek van zes uren.

Als je je vicieuze cirkel wilt doorbreken, je belemmeringen wilt loslaten of alsnog je volledige ontwikkelingspotentieel wilt aanboren, ben je bij mij aan het juiste adres, want ik kan je daarmee helpen door middel van een Eendaagse Coaching.